Είναι γεγονός ότι οι εμβολιασμοί ανοίγουν δρόμο ταχείας κυκλοφορίας προς την… ελευθερία, με τους υπολογισμούς να δείχνουν ότι το 33% των Ελλήνων θα έχει κάνει τουλάχιστον μία δόση έως τα τέλη Μαΐου. Εντούτοις, η επιστημονική κοινότητα, αντλώντας καθημερινά νέα δεδομένα σχετικά με το πρόγραμμα ανοσοποίησης αλλά και τη συμπεριφορά του κοροναϊού, επαναλαμβάνει σε κάθε ευκαιρία τα «πρέπει» και τα «δεν πρέπει» του εμβολιασμού.

Τα «δεν πρέπει»

Είναι σημαντικό να μη χάνουν οι πολίτες τη δεύτερη δόση. Οπως επισημαίνει ο καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της Πενσιλβάνια και μέλος της Συμβουλευτικής Επιτροπής Εμβολίων της Διοίκησης Τροφίμων και Φαρμάκων, δρ Πολ Οφιτ, «η δεύτερη δόση των εμβολίων mRNA προκαλεί ένα επίπεδο αντισωμάτων εξουδετέρωσης του ιού περίπου δέκα φορές μεγαλύτερο από την πρώτη δόση». Οι ειδικοί προσθέτουν ότι μόνο το εμβόλιο Johnson & Johnson είναι μονοδοσικό, συνεπώς τα υπόλοιπα είναι αποτελεσματικά μετά τις δύο δόσεις.

Οι διεθνείς οργανισμοί δεν συστήνουν έλεγχο αντισωμάτων μετά τον εμβολιασμό. Οπως διευκρίνισε πρόσφατα η πρόεδρος της Εθνικής Επιτροπής Εμβολιασμών Μαρία Θεοδωρίδου, «η ανοσία δεν περιορίζεται μόνο στον προσδιορισμό των αντισωμάτων, αλλά έχει και ένα πολύ σημαντικό σκέλος, την κυτταρική ανοσία, η οποία δεν προσδιορίζεται με αντισώματα».

Αντίστοιχα, δεν απαιτείται ο έλεγχος τίτλου αντισωμάτων πριν από τον εμβολιασμό σε ασθενείς που έχουν νοσήσει στο παρελθόν, αλλά μόνο αν έχει παρέλθει χρονικό διάστημα πέραν του τριμήνου από την ίαση.

Δεν αυξάνεται η βαρύτητα της νόσου εάν κάποιος μολυνθεί λίγο πριν ή λίγο μετά την πρώτη δόση του εμβολίου. Οπως τονίζει ο επίκουρος καθηγητής Επιδημιολογίας και μέλος της Επιτροπής Εμπειρογνωμόνων Γκίκας Μαγιορκίνης σε νέα ανάρτησή του, «…σε κάθε περίπτωση η βαρύτητα θα είναι τουλάχιστον μικρότερη. Η λογική ότι ο οργανισμός ζορίζεται να παραγάγει αντισώματα και άρα δεν μπορεί να καταπολεμήσει τον ιό δεν ευσταθεί ούτε έχει παρατηρηθεί ποτέ».

Δεν ενδείκνυται να γίνονται προληπτικά εξετάσεις ή λήψη αντιπηκτικής αγωγής πριν από τον εμβολιασμό με το εμβόλιο της AstraZeneca, σύμφωνα με τους ειδικούς της Ελληνικής Αιματολογικής Εταιρείας.

Τα «πρέπει»

Για την αντιμετώπιση ανεπιθύμητων ενεργειών μετά τον εμβολιασμό, όπως πονοκέφαλος, μυαλγία ή πυρετός, οι ειδικοί προτείνουν τη λήψη ιβουπροφαίνης ή παρακεταμόλης μετά το εμβόλιο. Αλλωστε, στις κλινικές δοκιμές φάσης ΙΙΙ για τα εμβόλια Covid-19 της Pfizer και της Moderna οι εθελοντές μπορούσαν να πάρουν αναλγητικά φάρμακα μετά τη χορήγησή τους, εφόσον το επιθυμούσαν.

Οι έγκυοι πρέπει να εμβολιάζονται, σημειώνουν οι επιστήμονες, μεταξύ των οποίων και ο καθηγητής της LSE Ηλίας Μόσιαλος. Οπως ο ίδιος ανέλυσε πρόσφατα, «πέραν των βρετανικών Αρχών που από την αρχή τοποθετήθηκαν θετικά αναφορικά με τον εμβολιασμό των εγκύων υγειονομικών, και στις ΗΠΑ τρεις από τους κορυφαίους επαγγελματικούς οργανισμούς που επικεντρώνονται στην εγκυμοσύνη και τη γονιμότητα (American Society for Reproductive Medicine, American College of Obstetricians and Gynecologists και Society for Maternal Fetal Medicine) συστήνουν στις εγκύους καθώς και σε αυτές τις γυναίκες που σκέφτονται την εγκυμοσύνη και στους συντρόφους τους να εμβολιαστούν».

Όλοι οι ενήλικοι ωφελούνται από τον εμβολιασμό. Με βάση τα δεδομένα για όσους είναι πάνω από 65 ετών, ο κίνδυνος να καταλήξουν από επιπλοκές είναι της τάξης του 10%-20%. Μετά τον εμβολιασμό η πιθανότητα αυτή μειώνεται τουλάχιστον 20 φορές. Οι νεότεροι πάλι, παρότι η πιθανότητα να νοσήσουν βαριά είναι πολύ μικρή, έχει φανεί ότι «οδηγούν» την πανδημία, συνεπώς τα εμβόλια είναι ο μόνος τρόπος να πάρουν πίσω τις ζωές τους.

Είναι πιθανόν να χρειαστεί να λάβουμε και τρίτη δόση. Εκτός από το γεγονός ότι παραμένει ζητούμενο η διάρκεια της ανοσίας που παρέχουν τα εμβόλια, δύο ιταλικές μελέτες που δημοσιεύτηκαν πρόσφατα δείχνουν ότι η παχυσαρκία μπορεί να επηρεάζει την αποτελεσματικότητα των εμβολίων. Όπως σημειώνουν οι γιατροί της Θεραπευτικής Κλινικής της Ιατρικής Σχολής του ΕΚΠΑ Σταυρούλα Πάσχου, Θεοδώρα Ψαλτοπούλου, Ευάγγελος Τέρπος και Θάνος Δημόπουλος (πρύτανης ΕΚΠΑ), «εφόσον οι παρατηρήσεις αυτές αποδειχθούν και από άλλες μεγαλύτερες μελέτες, θα επηρεάσουν τις αποφάσεις των πολιτικών υγείας για τον αποτελεσματικό σχεδιασμό των πιθανών επαναλαμβανόμενων εμβολιασμών».

Όταν κάποιος έχει ολοκληρώσει τον εμβολιασμό του, τότε από τους ειδικούς θεωρείται ασφαλές να περπατάει ή να αθλείται σε εξωτερικό χώρο, να βρίσκεται σε μικρές μαζώξεις με εμβολιασμένα ή μη άτομα και να γευματίζει σε έναν εξωτερικό χώρο χωρίς μάσκα. Ωστόσο, καλό θα ήταν να συνεχίσει να φοράει μάσκα σε μέρη με πολύ συγχρωτισμό, όπως τα ΜΜΜ. Όπως αναφέρεται στο tanea.gr, άτομα με υψηλό κίνδυνο να νοσήσουν σοβαρά με λοίμωξη Covid-19, λόγω μεγάλης ηλικίας ή σοβαρών συννοσηροτήτων, καλό θα ήταν να φοράνε μάσκα πάντα, όταν συναναστρέφονται με άτομα που δεν είναι πλήρως εμβολιασμένα.