Ένας χρόνος κλείνει, από την ημέρα που δημοσιεύτηκε ο νόμος 5021/2023, με τον οποίο τα πέντε μεγάλα αρχαιολογικά Μουσεία της χώρας μετατράπηκαν σε Νομικά Πρόσωπα Δημοσίου Δικαίου και αποκόπηκαν από τον κορμό της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας, εν μέσω απεργιών των εργαζόμενων στο Υπουργείο Πολιτισμού.
Ο Σύλλογος Ελλήνων Αρχαιολόγων εξέδωσε αναλυτική -και άκρως ανησυχητική- ανακοίνωση αναφορικά με την κατάσταση που επικρατεί σήμερα σε αυτά τα Μουσεία, οι Διοικήσεις των οποίων έχουν διοριστεί από την Υπουργό Πολιτισμού.
Ο Σύλλογος Ελλήνων Αρχαιολόγων διαπιστώνει ότι «έναν χρόνο μετά η εμφανιζόμενη ως “μεταρρύθμιση” δεν έχει δικαιώσει κανέναν από τους διακηρυγμένους στόχους της».
Στην ανακοίνωση διαβάζουμε πως “Τα Μουσεία σήμερα λειτουργούν με τις μισές αίθουσες κλειστές. Από τις αρχές του περασμένου Νοεμβρίου, στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο από τις 64 αριθμημένες αίθουσες, ανοιχτές είναι μόνον οι 27.
Στο Αρχαιολογικό Μουσείο Ηρακλείου, το οποίο αμέσως μετά τη μετατροπή του σε «ευέλικτο» ΝΠΔΔ, έμεινε για μήνες χωρίς κλιματισμό για επισκέπτες και υπαλλήλους εν μέσω θέρους, σήμερα λειτουργούν μόνο οι αίθουσες του ισογείου. Όλες οι αίθουσες του πρώτου ορόφου του Μουσείου παραμένουν κλειστές, και μόνο μία (τοιχογραφίες) είναι ανοιχτή για τους επισκέπτες.
Στο Αρχαιολογικό Μουσείο Θεσσαλονίκης η περιοδική έκθεση του 2023 δεν είναι ανοιχτή στους επισκέπτες, αίθουσες της μόνιμης έκθεσης είναι κλειστές, ενώ το Μουσείο που μέχρι πέρσι ήταν όλες τις μέρες ανοιχτό, τώρα παραμένει κλειστό μία μέρα την εβδομάδα.
Στο Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο, εκτός από τις κλειστές αίθουσες (περισσότερες από τις μισές), οι επισκέπτες αντικρίζουν και την έλλειψη καθαριότητας, καθώς δεν υπήρξε σύμβαση με συνεργείο καθαριότητας ήδη από το 2023, και μία εργαζόμενη επιφορτίζεται την καθαριότητα όλων των χώρων του Μουσείου.
Στο Μουσείο Βυζαντινού Πολιτισμού Θεσσαλονίκης δεν λειτουργεί πλέον ούτε το καφέ του Μουσείου”.
Αίσθηση προκαλεί στην ανακοίνωση του ΣΕΑ το σημείο που αναφέρεται στους προϋπολογισμούς: “Τα «ευέλικτα» Μουσεία ΝΠΔΔ από 1/1/2024 δεν μπορούν να πραγματοποιήσουν καμία δαπάνη. Οι προϋπολογισμοί των πέντε Μουσείων για το 2024, που είναι αποκλειστική ευθύνη των διορισμένων Διοικητικών Συμβουλίων, έχουν εγκριθεί μόνο σε δύο από τα πέντε Μουσεία ΝΠΔΔ.
Το γεγονός ότι δεν υπάρχουν εγκεκριμένοι προϋπολογισμοί, ενώ βρισκόμαστε στα μέσα Φεβρουαρίου, σημαίνει ότι καμία δαπάνη δεν μπορεί να γίνει ακόμη για το 2024, για πιεστικά ζητήματα όπως η καθαριότητα, οι εκθέσεις, οι συντηρήσεις εξοπλισμού, οι επισκευές κ.ά. Ούτε καν σε αυτό το θέμα δεν κατάφεραν τα διορισμένα ΔΣ να επιτελέσουν τις αρμοδιότητές τους εμπρόθεσμα και ολοκληρωμένα.»
Και σε άλλο σημείο αναφέρει: «Η υποτονική παραγωγή δράσεων σε σχέση με το παρελθόν, η μη ύπαρξη εγκεκριμένου εκθεσιακού προγράμματος σε κανένα από τα Μουσεία ΝΠΔΔ καταδεικνύουν την προβληματική κατάσταση που έχει φέρει ο νόμος 5021 και η υποβιβασμός των μεγάλων δημόσιων αρχαιολογικών μουσείων σε κυβερνητικά υποχείρια.»
Σε κάθε περίπτωση, καμία μεγάλη έκθεση ή καινοτόμα δράση δεν έχει ανακοινωθεί από τα πέντε Μουσεία που έγιναν Νομικά Πρόσωπα, ώστε να δικαιολογηθούν τα όσα υποσχόταν η Υπουργός Πολιτισμού πέρσι τέτοια εποχή στη Βουλή, για τη «νέα εποχή» που θα έφερνε για τα Μουσεία η μεταρρύθμιση του διοικητικού τους καθεστώτος.
