Μικροπλαστικά και καρδιοαγγειακοί κίνδυνοι
Μια πρόσφατη μελέτη που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Cardiovascular Research εξετάζει την πιθανότητα ότι τα νανοπλαστικά (NPs) και τα μικροπλαστικά (MPs) αποτελούν αναδυόμενους παράγοντες κινδύνου για καρδιοαγγειακές παθήσεις (CVDs). Οι ερευνητές επισημαίνουν τη σύνδεση των πλαστικών με τις αθηρωματικές πλάκες και τους κινδύνους για την καρδιά, ζητώντας επείγουσα προσοχή από τους κλινικούς ιατρούς και τους πολιτικούς.
Προβληματισμός για την υγεία
Η παρουσία πλαστικών έχει οδηγήσει σε περιβαλλοντική κρίση με σοβαρές επιπτώσεις στην υγεία. Αρχικά, τα πλαστικά θεωρούνταν επαναστατικά υλικά λόγω της αντοχής και της ευελιξίας τους, αλλά έχουν μετατραπεί σε διαδεδομένους ρύπους που εισέρχονται στην τροφική αλυσίδα, το οικοσύστημα και το ανθρώπινο σώμα. Τα NPs και MPs έχουν ανιχνευθεί σε διάφορους ιστούς του ανθρώπινου σώματος, όπως ο εγκέφαλος, το αίμα, το ήπαρ, οι πνεύμονες, ο πλακούντας και οι αθηρωματικές πλάκες.
Σημαντικά ευρήματα
Σύμφωνα με προηγούμενη μελέτη που δημοσιεύθηκε στο New England Journal of Medicine, τα NPs και MPs συσσωρεύονται στις αθηρωματικές πλάκες, γεγονός που συνδέεται με αυξημένο κίνδυνο καρδιοαγγειακής νόσου. Ειδικότερα, άτομα με ανιχνεύσιμα NPs και MPs στις πλάκες τους είχαν 4,5 φορές μεγαλύτερο κίνδυνο για σοβαρά καρδιοαγγειακά συμβάντα σε σύγκριση με εκείνους που δεν είχαν. Αυτά τα ευρήματα, σε συνδυασμό με προκλινικά στοιχεία, υποδηλώνουν ότι τα NPs και MPs ενδέχεται να διαδραματίζουν ενεργό ρόλο στην πρόκληση καρδιοαγγειακών συμβάντων ή στην αθηρογένεση.
Επιπλέον, τα NPs και MPs μπορεί να λειτουργούν ως φορείς τοξικών ουσιών, όπως φυτοφάρμακα και βαρέα μέταλλα, που μπορούν να βλάψουν το καρδιοαγγειακό σύστημα. Προτείνονται επίσης έμμεσοι μηχανισμοί, όπως η δυσλειτουργία του εντερικού μικροβιώματος. Αυτό εγείρει νέες και επείγουσες ερωτήσεις για την καρδιοαγγειακή έρευνα και αμφισβητεί την παραδοσιακή άποψη της αθηροσκλήρωσης, εισάγοντας έναν νέο παράγοντα κινδύνου. Ωστόσο, οι μακροχρόνιες ανθρωπολογικές μελέτες που να καθορίζουν την αιτιότητα λείπουν, και απαιτούνται εκτενείς μελέτες με ποικιλία πληθυσμών για να επιβεβαιωθούν αυτά τα ευρήματα.
Η ανίχνευση αυτών των σωματιδίων στις αθηρωματικές πλάκες απαιτεί εξειδικευμένες μεθόδους, υποδεικνύοντας ένα σημαντικό τεχνικό εμπόδιο για ευρύτερη έρευνα σχετικά με τις επιπτώσεις της πλαστικής ρύπανσης στην υγεία. Η παρουσία NPs και MPs στις αθηρωματικές πλάκες αναδεικνύει έναν αναδυόμενο παράγοντα κινδύνου και μπορεί να απαιτεί ενσωμάτωσή τους σε στρατηγικές πρόληψης. Ενώ οι παράγοντες κινδύνου για καρδιοαγγειακές παθήσεις, όπως το κάπνισμα, η υπέρταση, η υπερλιπιδαιμία και η παχυσαρκία, είναι καλά καθορισμένοι, οι περιβαλλοντικοί ρύποι και ο ρόλος τους στις CVDs έχουν κερδίσει σημαντική προσοχή τα τελευταία χρόνια.
Η ανακάλυψη ότι τα NPs και MPs μπορεί να έχουν συγκρίσιες επιπτώσεις με αυτές της ατμοσφαιρικής ρύπανσης υποδηλώνει ότι η καρδιολογία θα πρέπει να διευρύνει την εστίασή της ώστε να περιλαμβάνει και την περιβαλλοντική καρδιολογία. Αν τα NPs και MPs συμβάλλουν άμεσα στην αποσταθεροποίηση ή στη δημιουργία πλάκας ή αν η παρουσία τους είναι απλώς δείκτης περιβαλλοντικής έκθεσης, παραμένει αβέβαιο. Η πολυπλοκότητα της μέτρησης και της δόσης των MPs και NPs περιορίζει τη συγκρισιμότητα μεταξύ των μελετών.
Σε προκλινικά μοντέλα, τα NPs και MPs έχουν βρεθεί να προκαλούν δυσλειτουργία του ενδοθηλίου, οξειδωτικό στρες, απόπτωση, πυροπτώσεις και αγγειακή φλεγμονή, υποδεικνύοντας ότι μπορεί να μην είναι απλώς παρατηρητές. Ένα άλλο θεμελιώδες ερώτημα είναι πώς τα NPs και MPs εισέρχονται στο αγγειακό σύστημα και συσσωρεύονται στις πλάκες. Αν και οι πιθανοί δρόμοι περιλαμβάνουν την εισπνοή σωματιδίων από τον αέρα, την κατάποση μέσω μολυσμένου νερού και τροφής, και την απορρόφηση μέσω του δέρματος, ποιοι είναι οι πιο σχετικοί παραμένει ασαφές. Υπάρχει επίσης αβεβαιότητα σχετικά με το ποια μεγέθη σωματιδίων και τύποι πολυμερών είναι πιο παθογόνα.
