Μετά από πολύμορφους αγώνες δεκαετιών, η εμβληματική ανάπλαση του χώρου του Σκοπευτηρίου είναι πλέον γεγονός. Ένα έργο μεγάλης εμβέλειας, καθώς το Θυσιαστήριο της Λευτεριάς αποτελεί ένα χώρο ιστορικής μνήμης, άθλησης και ψυχαγωγίας για τους κατοίκους της Καισαριανής αλλά και της ευρύτερης περιοχής του Λεκανοπεδίου.
Την 09/05/2024 έγινε η εργοταξιακή έναρξη των εργασιών: Συγκεκριμένα ξεκίνησε η περίφραξη του εργοταξιακού χώρου για την ανακατασκευή των κτιρίων του Χαράματος και των πρώην Γραφειακών Χώρων.
Ο δήμος με ανακοίνωσή του ενημερώνει τους επισκέπτες για τη λειτουργία του πάρκου, μετά τη έναρξη των εργασιών, ζητώντας την κατανόησή τους για την αναστάτωση.
Συγκεκριμένα η πρόσβαση των βαρέων οχημάτων προς το εργοτάξιο θα γίνεται από την κάτω Πύλη του Σκοπευτηρίου.
Για τον σκοπό της υλοποίησης του Έργου θα περιφραχθεί με λαμαρίνες τμήμα μεταξύ της Παιδικής Χαράς και του Μουσείου Εθνικής Εαμικής Αντίστασης . Θα υπάρχει όμως επαρκής διάδρομος για διέλευση πεζών εκτός εργοταξίου αλλά και οχημάτων έκτακτης ανάγκης.
Ο διάδρομος πρόσβασης των πεζών έξω από τον Βιοκλιματικό Παιδικό Σταθμό και μεταξύ των 2 κτιρίων θα είναι κλειστός αλλά οι επισκ΄ να χρησιμοποιείτε τον αμέσως επόμενο μετά το κτίριο του Χαράματος.
Οι παρεμβάσεις που θα γίνουν
Σύμφωνα με τη μελέτη οι παρεμβάσεις που θα γίνουν αφορούν :
Α. Στην ανακατασκευή και την διαμόρφωση για νέα χρήση και ανάδειξη της ιστορικής μνήμης, του «Χαράματος» και την ένταξη σε αυτό μικρού μουσείου ρεμπέτικου τραγουδιού και αίθουσες εκμάθησης μουσικών οργάνων, με παράλληλη ενεργειακή αναβάθμιση του κτιρίου.
Β. Στην αποκατάσταση και την διαμόρφωση για νέα χρήση και ανάδειξη του κτιρίου «πρώην γραφειακών χώρων Σκοπευτικής» και την ένταξη σε αυτό βιβλιοθήκης, αναγνωστηρίου και χώρου πολιτιστικών δραστηριοτήτων, με παράλληλη ενεργειακή αναβάθμιση του κτιρίου.
Στον ευρύτερο χώρο του Σκοπευτηρίου, προβλέπεται η δημιουργία υπαίθριου θεάτρου στον προαύλιο χώρο των πρώην Γραφειακών χώρων της Σκοπευτικής Εταιρείας (πρώην πεδίο βολής) για την εξυπηρέτηση και οργάνωση των εκδηλώσεων που ήδη λαμβάνουν χώρα στο Άλσος από ομάδες πολιτών και πολιτιστικούς φορείς, δίνοντας ταυτόχρονα με αυτό τον τρόπο και την δυνατότητα περαιτέρω αξιοποίησης σε υπερτοπικό επίπεδο.
Η αντιμετώπιση γίνεται με κανόνες σεβασμού στην ιστορικότητα του χώρου, δεδομένης της γειτνίασης της με το μνημείο του Σκοπευτηρίου και το Μουσείο Εαμικής Αντίστασης.
Στην αναβάθμιση του χώρου που περιβάλλει τα δύο κτίρια, του Χαράματος και της Πρώην Σκοπευτικής Εταιρείας. Αλλά και στο χώρο που γειτνιάζει τόσο με το Μνημείο του Σκοπευτηρίου όσο και το Μουσείο της Εαμικής Εθνικής Αντίστασης, τοποθετώντας καθιστικά αποσπώμενα, μη μόνιμες κατασκευές, λιτής αισθητικής που μπορούν εν δυνάμει να απομακρυνθούν.
Γ. Στην δημιουργία ενός υπαίθριου αθλητικού κέντρου για παιδιά, νέους και ενήλικες, στο χώρο του αποκαλούμενου γηπέδου Κ3, αποφεύγοντας πομπώδεις και μεγαλοπρεπείς παρεμβάσεις.
Δ. Στον σημειακό επανασχεδιασμό της Πλατείας 200 Αγωνιστών σε ότι αφορά την εξυγίανση των υφιστάμενων σιντριβανιών διατηρώντας την διάταξή τους. Παράλληλα επιχειρείται η διευθέτηση της γενικής οργάνωσης της πλατείας, η αποκατάσταση δαπεδοστρώσεων και η αντικατάσταση εξοπλισμού όπου και αν αυτή απαιτείται με σεβασμό στο γενικό ύφος της πλατείας και αποδίδοντας έμφαση στο κεντρικό μνημείο.
Ε1. Δημιουργία χώρου υπαίθριας εκγύμνασης ενηλίκων στον χώρο που παλιότερα λειτουργούσε παιδική χαρά.
Ε2. Δημιουργία «Πάρκου Σκύλων» στον χώρο δεξιά της κεντρικής εισόδου, διευθετώντας έτσι τις ανάγκες των ζώων συντροφιάς που επισκέπτονται το Άλσος σε μεγάλο βαθμό.
Ε3. Δημιουργία σημείου πληροφόρησης (info kiosk) για την ιστορία του χώρου καθώς και για τις νέες δράσεις και χρήσεις που εντάσσονται στο Άλσος, στην περιοχή του ανενεργού σιντριβανιού κοντά στην κεντρική είσοδο δυτικά. Στο χώρο θα υπάρχει η πρόβλεψη διαδραστικού συστήματος σήμανσης του πάρκου, που θα καθοδηγούν τον επισκέπτη στους χώρους και τις χρήσεις του και θα τον ενημερώνουν για την ιστορία του Σκοπευτηρίου.
Ε4. Διαμόρφωση υπαίθριων καθιστικών στο χώρο εκτός του Μνημείου, σε χώρο που χρησιμοποιείται άτυπα για συναυλίες και συναθροίσεις, διακριτικής αισθητικής και με διάθεση σεβασμού στο περιβάλλον και στον εμβληματικό χαρακτήρα της περιοχής.
Ε5. Νέα οργανωμένη φύτευση στο ιδιότυπο υφιστάμενο σιντριβάνι «Σαλιγκάρι».
Ε6. Διαμόρφωση νέου πλατώματος με καθιστικά και τον απαιτούμενο αστικό εξοπλισμό σε χώρο νότια του Άλσους, παραπλεύρως της κατασκευής του «Σαλιγκαριού», έτσι ώστε να γίνεται πλέον σαφής η κατάληξη των διαδρομών περιήγησης στο συγκεκριμένο τμήμα.
Προβλέπεται η αντικατάσταση φθαρμένων στοιχείων σε υφιστάμενες πλακοστρώσεις και σχεδιασμός με γνώμονα την ομοιομορφία και την αισθητική αρτιότητα στις περιοχές που γειτνιάζουν με τα κτίρια του Χαράματος και της Σκοπευτικής στα οποία εγκαθίστανται οι νέες χρήσεις.
Επίσης, λαμβάνεται μέριμνα για αποκατάσταση φθαρμένων στοιχείων αστικού εξοπλισμού στα σημεία που απαιτείται, στο ίδιο ύφος, και με σεβασμό στην ομοιομορφία των επιμέρους ενοτήτων, (φωτιστικά σώματα διαδρομών περιήγησης εντός του άλσους, υφιστάμενες μικρές πλατείες κ.α.). Στις περιοχές που αναφέρθηκαν και μελετώνται ειδικά, σχεδιάζονται και προβλέπονται νέες τυπολογίες στοιχείων αστικού εξοπλισμού που εξασφαλίζουν την μορφολογική ενότητα και εξυπηρετούν τις νέες λειτουργίες που εγκαθίστανται (όργανα ενηλίκων, πάρκο σκύλων, καθιστικά νέων πλατωμάτων κ.α.).
Στόχος της μελέτης είναι να εκφράσει με τρόπο δυναμικό και εμβληματικό τη σημασία των κτιρίων, να παράξει μια λύση που θα συνδέεται με το περιεχόμενο του λειτουργικού προγράμματος των κτιρίων. Τα κτίρια μελετώνται σύμφωνα με τις νέες αντιλήψεις του αρχιτεκτονικού σχεδιασμού για έργα ανάλογων χρήσεων.
Η αρχιτεκτονική μελέτη βασίζεται στην υφιστάμενη προμελέτη που εκπονήθηκε από την Τεχνική Υπηρεσία του δήμου και στην πολλαπλότητα των χρήσεων και των απαιτήσεων που δημιουργούνται, ώστε να απαντά στα σύγχρονα δεδομένα και τις ανάγκες της εποχής και της πόλης.
Τα υλικά που επιλέγονται αποδίδουν ένα ύφος που εναρμονίζεται πλήρως με το περιβάλλον. Καταλυτικό ρόλο σε αυτό έχει η κατά περιοχές οργανωμένη φύτευση.
Η μελέτη περιλαμβάνει απομάκρυνση μεμονωμένων δέντρων που κρίνεται απαραίτητη, λόγω της εγγύτητας τους με σημαντικές ιδιαίτερης ιστορικής σημασίας, υπάρχουσες, αλλά και νέες κατασκευές. Στόχος της απομάκρυνσης είναι η σωστή θεμελίωση και κατασκευή των νέων έργων αλλά και η αποφυγή και η αποτροπή μελλοντικών καταστροφών, υπαρχόντων και νέων κατασκευών, σε περιπτώσεις έντονων καιρικών φαινομένων (ανεμοθλασίες, χιονοθλασίες, ανεμορριψίες, χιονορριψίες).
Επίσης σημαντική κρίνεται η απομάκρυνση για την αποφυγή πιθανής δημιουργίας εστιών πυρκαγιάς που θα βάλει σε κίνδυνο τα ιστορικά γειτονικά κτίρια, τους περίοικους και τους επισκέπτες του Άλσους. Επιπλέον αρκετά από τα δέντρα αυτά είναι ασθενικά, καχεκτικά λόγω στενής γειτνίασης με υπάρχουσες κατασκευές ή και μεταξύ τους, επομένως η μείωση της πυκνότητάς τους κρίνεται επιβεβλημένη.
Η απομάκρυνση των δέντρων συνοδεύεται από την εγκεκριμένη από την ΥΔΟΜ οικοδομική άδεια και την αντίστοιχη έγκριση του δασαρχείου. Έχει επίσης εγκριθεί από το Δημοτικό Συμβούλιο Καισαριανής.
Ενισχύεται η φύτευση σε επιλεγμένα σημεία κενά βλάστησης, κατάλληλων ειδών αειθαλών και φυλλοβόλων δέντρων, για την ενίσχυση της ενιαίας εικόνας του περιβάλλοντος χώρου του και την περιβαλλοντική αντιστάθμιση των δέντρων που θα απομακρυνθούν. Τα νέα δέντρα και η θέση τους, προτείνονται με βάση κυρίως βιοκλιματικά, λειτουργικά, αισθητικά και τεχνικοοικονομικά κριτήρια. Τα είδη που χρησιμοποιούνται, ανήκουν στα ιθαγενή είδη ή είναι εξαιρετικά προσαρμοσμένα στις συνθήκες αυτές.
Τέλος, δίνεται βαρύτητα σε ζητήματα που αφορούν την ενοποίηση του πάρκου με τον αστικό ιστό και τις γειτονιές που το περιβάλλουν. Επιλέγεται να τοποθετηθούν ενημερωτικές πινακίδες στις εισόδους, και σε άλλα κρίσιμα σημεία του Πάρκου, με πληροφοριακό υλικό ιστορικού περιεχομένου αλλά και πληροφορίες γεωγραφικού εντοπισμού. Παράλληλα οργανώνονται και ανασχεδιάζονται οι υφιστάμενοι χώροι στάθμευσης, έτσι ώστε να ενισχυθεί η επισκεψιμότητα στο πάρκο και να αποδώσουν τα μέγιστα οι νέες χρήσεις που εντάσσονται στο κτιριακό απόθεμα.
