Το Μνημείο του Άγνωστου Στρατιώτη στην Αθήνα
Στην κεντρική πλατεία Συντάγματος, μπροστά από τη Βουλή των Ελλήνων, βρίσκεται ένα από τα πιο εμβληματικά μνημεία της χώρας: το Μνημείο του Άγνωστου Στρατιώτη. Αυτό το μνημείο αποτελεί έναν διαχρονικό φόρο τιμής στους ανώνυμους ήρωες που θυσίασαν τη ζωή τους για την πατρίδα τους.
Η Ιστορία της Ανέγερσης
Η ιδέα για την κατασκευή του Μνημείου του Άγνωστου Στρατιώτη προήλθε τη δεκαετία του 1920, κατά τη διάρκεια της στρατιωτικής δικτατορίας του Θεόδωρου Πάγκαλου. Στις 3 Μαρτίου 1926, ο Πάγκαλος, ως Υπουργός Στρατιωτικών, ανακοίνωσε μέσω της εφημερίδας «Εσπέρα» έναν καλλιτεχνικό διαγωνισμό για τη δημιουργία ενός μνημείου αφιερωμένου στον άγνωστο στρατιώτη. Η πρόταση περιλάμβανε την ανέγερση του μνημείου στην πλατεία μπροστά από τα Παλαιά Ανάκτορα, το σημερινό κτίριο της Βουλής.
Λίγους μήνες αργότερα, στις 9 Οκτωβρίου 1926, το Υπουργείο Στρατιωτικών ενέκρινε τη μελέτη του αρχιτέκτονα Εμμανουήλ Λαζαρίδη, ο οποίος πρότεινε την τοποθέτηση του μνημείου ακριβώς μπροστά από το κτίριο των Παλαιών Ανακτόρων. Παρά τις αρχικές προθέσεις του Πάγκαλου να μετατρέψει το κτίριο σε Υπουργείο Στρατιωτικών, η πρόταση δεν προχώρησε. Το 1929, ο τότε πρωθυπουργός Ελευθέριος Βενιζέλος υιοθέτησε την πρόταση του Λαζαρίδη, θεωρώντας ότι η θέση αυτή θα εξασφάλιζε τον απαραίτητο συμβολισμό, όπως τα αντίστοιχα μνημεία στο Παρίσι και το Λονδίνο.
Ο Σχεδιασμός και η Κατασκευή
Η επιτροπή ανέγερσης ανέθεσε την εποπτεία του έργου στον Λαζαρίδη, ο οποίος αρχικά συνεργάστηκε με τον γλύπτη Θωμά Θωμόπουλο. Ο Θωμόπουλος πρότεινε μια φιλόδοξη καλλιτεχνική απεικόνιση, αλλά η συνεργασία τους δεν καρποφόρησε λόγω οικονομικών διαφορών. Το 1930, ο Θωμόπουλος αντικαταστάθηκε από τον γλύπτη Φωκίωνα Ροκ, ο οποίος πρότεινε μια πιο λιτή και συμβολική απεικόνιση ενός αρχαίου οπλίτη ξαπλωμένου στο έδαφος, που αποπνέει απλότητα και σεβασμό στη θυσία.
Ο τοίχος που περιβάλλει το μνημείο είναι διακοσμημένος με πελεκημένους πωρόλιθους, στους οποίους είναι χαραγμένα τα ονόματα σημαντικών μαχών του ελληνικού στρατού. Στην αριστερή πλευρά αναφέρονται οι μάχες του Α’ Βαλκανικού Πολέμου, ενώ στο κεντρικό τμήμα αναγράφονται τοποθεσίες από τον Β’ Βαλκανικό Πόλεμο και τη Μικρασιατική Εκστρατεία. Στη δεξιά πλευρά, αναφέρονται οι συγκρούσεις του Α’ Παγκόσμιου Πολέμου και οι επιχειρήσεις του ελληνικού στρατού στο μέτωπο της Ρωσίας.
Μετά την απελευθέρωση της Ελλάδας το 1944, το μνημείο εμπλουτίστηκε με αναφορές σε πεδία μαχών του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου και αργότερα προστέθηκαν οι επιχειρήσεις του ελληνικού εκστρατευτικού σώματος στην Κορέα. Το 1994, η Βουλή των Ελλήνων αποφάσισε να προσθέσει τη λέξη «Κύπρος» ως φόρο τιμής στους Έλληνες που αγωνίστηκαν στην κυπριακή τραγωδία. Το 2015, προστέθηκαν οι λέξεις «Αιγαίο», «Ιόνιο», «Μεσόγειος» και «Ατλαντικός», τιμώντας τις ναυτικές επιχειρήσεις και τους ναυτικούς του Εμπορικού Ναυτικού που θυσιάστηκαν κατά τη διάρκεια των εθνικών αγώνων της Ελλάδας.
