Η ανησυχία για την υπογεννητικότητα
Για πολλές δεκαετίες, το θέμα της υπερπληθυσμιακής αύξησης ήταν κυρίαρχο στις παγκόσμιες συζητήσεις. Σήμερα, ωστόσο, η προσοχή έχει στραφεί στην υπογεννητικότητα, η οποία προκαλεί ανησυχία. Σύμφωνα με τον Οργανισμό Ηνωμένων Εθνών, ο παγκόσμιος πληθυσμός αναμένεται να φτάσει το ανώτατο όριο των 10,3 δισεκατομμυρίων το 2084, πριν αρχίσει να μειώνεται, όπως αναφέρει το Economist.
Οι προβλέψεις για τον πληθυσμό
Ωστόσο, αρκετοί ειδικοί θεωρούν αυτές τις προβλέψεις υπερβολικά αισιόδοξες. Αν η τρέχουσα τάση συνεχιστεί, οι εκτιμήσεις δείχνουν ότι η κορύφωση του πληθυσμού θα μπορούσε να συμβεί νωρίτερα, το 2065, με 9,6 δισεκατομμύρια ανθρώπους, προτού μειωθεί στα 8,9 δισεκατομμύρια μέχρι το 2100. Σε πολλές μεγάλες πόλεις, η γονιμότητα έχει ήδη πέσει κάτω από ένα παιδί ανά γυναίκα, όπως συμβαίνει στη Μπογκοτά (0,91) και στο Τόκιο (0,99), γεγονός που θεωρείται δείγμα υπογεννητικότητας.
Οι συνέπειες της υπογεννητικότητας
Η μείωση του πληθυσμού συνεπάγεται λιγότερους εργαζόμενους, περιορισμένη καινοτομία και αυξημένη πίεση στα δημόσια οικονομικά. Ενώ οι μεγάλες πόλεις μπορεί να αντέξουν, πολλές μικρές κοινότητες κινδυνεύουν να ερημωθούν. Η δημογραφική συρρίκνωση προκαλεί επίσης ανησυχίες σχετικά με την ταυτότητα, με λαϊκιστές να προειδοποιούν για μια “παρακμή του πολιτισμού” και να προτείνουν πολιτικές που ενθαρρύνουν τη γονιμότητα.
Ωστόσο, το Economist υπογραμμίζει ότι ακόμα και χώρες όπως η Ουγγαρία, που επενδύει το 6% του ΑΕΠ της για την προώθηση των γεννήσεων, δεν έχουν καταφέρει να αναστρέψουν αυτή την τάση. Η ανάλυση δείχνει ότι η μείωση του πληθυσμού δεν συνεπάγεται απαραίτητα φτωχοποίηση. Η Ιαπωνία, για παράδειγμα, βιώνει δημογραφική συρρίκνωση εδώ και δύο δεκαετίες, αλλά τα επίπεδα διαβίωσης έχουν αυξηθεί σημαντικά.
Η πρόοδος στη μακροχρόνια υγεία και την τεχνητή νοημοσύνη μπορεί επίσης να αντισταθμίσει την έλλειψη εργατικού δυναμικού. Το 2022, οι γνωστικές ικανότητες ενός εβδομηντάρη ήταν ισοδύναμες με εκείνες ενός πενηντάρη το 2000, κάτι που αποδεικνύει ότι η οικονομία και η κοινωνία μπορούν να επωφεληθούν από αυτή την εξέλιξη.
Μέχρι το τέλος του αιώνα, ο δημογραφικός χάρτης θα έχει υποστεί σημαντικές αλλαγές: η Κίνα μπορεί να χάσει πάνω από το μισό πληθυσμό της, η Αφρική θα αποκτήσει πιο κεντρικό ρόλο, ενώ η Ευρώπη και οι Ηνωμένες Πολιτείες θα πρέπει να βρουν ισορροπία ανάμεσα στη γήρανση και τη μετανάστευση. Παρά τις προκλήσεις που ενδέχεται να προκύψουν, το Economist καταλήγει ότι αυτές οι μεταβολές δεν είναι πρωτόγνωρες στην ιστορία. Η πρόκληση θα είναι η προσαρμογή των κοινωνικών συστημάτων, των συντάξεων και των πολιτικών ισορροπιών χωρίς πανικό.
