Συσχέτιση ακτινοβολίας από ιατρική απεικόνιση με καρκίνο του αίματος στα παιδιά
Μια μελέτη που διεξήχθη από το Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας στο Σαν Φρανσίσκο και το Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας στο Ντέιβις κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η ακτινοβολία που προέρχεται από ιατρικές απεικονίσεις συνδέεται με αυξημένο κίνδυνο καρκίνων του αίματος στα παιδιά. Οι ερευνητές ανέλυσαν δεδομένα από σχεδόν 4 εκατομμύρια παιδιά και εκτίμησαν ότι 1 στα 10 κρούσματα καρκίνου του αίματος – περίπου 3.000 περιπτώσεις – μπορεί να οφείλονται στην έκθεση σε ακτινοβολία από ιατρικές απεικονίσεις. Ο κίνδυνος αυξάνεται αναλογικά με την συνολική ποσότητα ακτινοβολίας που δέχτηκαν τα παιδιά.
Σημαντικά ευρήματα της μελέτης
Η μελέτη, η οποία χρηματοδοτήθηκε από τα Εθνικά Ινστιτούτα Υγείας (NIH), δημοσιεύθηκε στις 17 Σεπτεμβρίου στο περιοδικό The New England Journal of Medicine. Αποτελεί την πρώτη ολοκληρωμένη αξιολόγηση που χρησιμοποιεί δεδομένα από παιδιά και εφήβους στη Βόρεια Αμερική, ποσοτικοποιώντας τη συσχέτιση μεταξύ της έκθεσης σε ακτινοβολία από ιατρικές απεικονίσεις και των καρκίνων του αίματος και του μυελού των οστών, όπως η λευχαιμία και το λέμφωμα, που είναι οι πιο συχνές μορφές καρκίνου σε παιδιά και εφήβους.
Ακτινοβολία και ιατρική απεικόνιση
Η ιατρική απεικόνιση σώζει ζωές, διευκολύνοντας τη γρήγορη διάγνωση και την αποτελεσματική θεραπεία, αλλά ταυτόχρονα εκθέτει τους ασθενείς σε ιονίζουσα ακτινοβολία, η οποία είναι γνωστός καρκινογόνος παράγοντας, ιδιαίτερα μέσω της υπολογιστικής τομογραφίας (CT). Οι συγγραφείς της μελέτης προειδοποιούν ότι οι γιατροί και οι γονείς θα πρέπει να αποφεύγουν τις υπερβολικές δόσεις ακτινοβολίας και να ελαχιστοποιούν την έκθεση όταν είναι κλινικά εφικτό.
Τα παιδιά είναι ιδιαίτερα ευάλωτα στον καρκίνο που προκαλείται από την ακτινοβολία λόγω της αυξημένης ραδιοευαισθησίας τους και της μεγαλύτερης προσδόκιμης ζωής τους. Η Δρ. Ρεβέκκα Σμιθ-Μπίντμαν, ιατρός και καθηγήτρια επιδημιολογίας και βιοστατιστικής στο UCSF, δήλωσε: «Ενώ η ιατρική απεικόνιση μπορεί να είναι σωτήρια, τα ευρήματά μας υπογραμμίζουν την κρίσιμη ανάγκη να αξιολογούμε προσεκτικά και να ελαχιστοποιούμε την έκθεση σε ακτινοβολία κατά την παιδιατρική απεικόνιση για να προστατεύσουμε την μακροχρόνια υγεία των παιδιών».
Η μελέτη χρησιμοποίησε αναδρομικό σχεδιασμό κοόρτης, εξετάζοντας τις πλήρεις ιστορίες απεικόνισης 3,7 εκατομμυρίων παιδιών που γεννήθηκαν μεταξύ 1996 και 2016. Τα παιδιά αυτά είχαν θεραπευτεί σε έξι συστήματα υγειονομικής περίθαλψης στις Η.Π.Α. και τον Καναδά. Οι ερευνητές βρήκαν σημαντική σχέση μεταξύ της σωρευτικής δόσης ακτινοβολίας και του κινδύνου εμφάνισης αιματολογικής κακοήθειας, συμπεριλαμβανομένων των όγκων που επηρεάζουν το αίμα, το μυελό των οστών, το λεμφικό σύστημα και το λεμφικό ιστό.
Ο κίνδυνος ανάπτυξης καρκίνου ποικίλλει σημαντικά ανάλογα με τη μέθοδο απεικόνισης. Η CT, η οποία χρησιμοποιείται για την ανίχνευση πολλών ανωμαλιών όπως όγκοι και καρδιοπάθειες, συνεπάγεται σημαντική έκθεση σε ακτινοβολία. Αντίθετα, οι ακτινογραφίες, που χρησιμοποιούνται για τη διάγνωση σπασμένων οστών και πνευμονίας, εκθέτουν τα παιδιά σε πολύ χαμηλότερες δόσεις.
Συνολικά, 2.961 αιματολογικές κακοήθειες διαγνώστηκαν κατά τη διάρκεια της περιόδου της μελέτης. Οι λεμφικές κακοήθειες αντιπροσώπευαν το 79,3%, ενώ οι μυελοειδείς κακοήθειες και η οξεία λευχαιμία μαζί αντιπροσώπευαν το 15,5%. Περίπου το 58% των καρκίνων διαγνώστηκαν σε αγόρια και περίπου το ήμισυ διαγνώστηκε σε παιδιά κάτω των 5 ετών.
Οι συγγραφείς αναφέρουν ότι έως και το 10% των αιματολογικών κακοήθων όγκων σε παιδιά και εφήβους θα μπορούσαν να προληφθούν με την ελαχιστοποίηση της έκθεσης σε ακτινοβολία.
