Η φιλοσοφία των Σπαρτιατών
Οι Σπαρτιάτες ήταν γνωστοί για την προτίμησή τους στις σύντομες ομιλίες, κάτι που αντανακλούσε τη φιλοσοφία τους και τους καθιστούσε θρυλικούς πολεμιστές. Στο νέο βιβλίο του Άντριου Μπέιλις, με τίτλο Sparta: The Rise and Fall of an Ancient Superpower, αποκαλύπτεται πώς η στρατιωτική πειθαρχία και η αφοσίωσή τους στη δόξα τους καθιστούσαν τόσο ισχυρούς όσο και αδύναμους μακροπρόθεσμα.
Η σκληρή καθημερινότητα και οι κοινωνικές αξίες
Η κοινωνία των Σπαρτιατών ήταν σκληρή, με αυστηρές δοκιμασίες για τα αγόρια από την ηλικία των επτά ετών και σκληρή συμπεριφορά απέναντι στους ήλιους, τους δούλους της Σπάρτης. Παρ’ όλα αυτά, υπήρχαν και προοδευτικά στοιχεία, όπως η δυνατότητα των γυναικών να έχουν λόγο και να κατέχουν γη, κάτι που δεν συνέβαινε σε πολλές άλλες χώρες μέχρι πολύ αργότερα. Η αφοσίωση στη στρατιωτική αρετή και την τιμή ήταν τόσο ισχυρή που η επιβίωση θεωρούνταν ντροπή.
Η στρατηγική και η πτώση των Σπαρτιατών
Το βιβλίο του Μπέιλις εξετάζει λεπτομερώς τη σκληρή καθημερινότητα των Σπαρτιατών, καθώς και την πολιτική τους στρατηγική, που περιλάμβανε συμμαχίες με την Αθήνα και την ήττα στη Λεύκτρα από τη Θήβα. Η έλλειψη ανθρώπινου δυναμικού και η εμμονή στην πολεμική αρετή ήταν οι κύριοι λόγοι για την πτώση τους. Το 480 π.Χ., περίπου το 7,5% των ανδρών της Σπάρτης σκοτώθηκαν σε μία μόνο μάχη, ενώ ο πληθυσμός τους παρέμεινε περιορισμένος λόγω των αυστηρών κοινωνικών κανόνων.
Ενώ οι Σπαρτιάτες έκαναν τους Ρωμαίους να φαίνονται μετρημένοι στην προσαρμογή και την ολοκλήρωση της κατάκτησής τους, απέτυχαν να ενσωματωθούν στους κατακτημένους λαούς και επικεντρώθηκαν αποκλειστικά στη νίκη της επόμενης μάχης. Όπως παρατηρεί ο Θουκυδίδης, τα κτίρια που άφησαν πίσω τους δεν αντικατοπτρίζουν την πραγματική τους ισχύ.
Το βιβλίο του Μπέιλις είναι μια συναρπαστική αναδρομή στην άνοδο και την πτώση μιας κοινωνίας που είχε ως μόνο στόχο τη στρατιωτική δόξα, αποδεικνύοντας ότι η αυστηρή πειθαρχία και η αφοσίωση στη μάχη δεν αρκούν για να δημιουργηθεί μια διαρκής υπερδύναμη.
