Σαν σήμερα 7 Νοεμβρίου: Η Ελένη Καρυώτη και η σιωπή του χωριού
Στις 7 Νοεμβρίου 1978, η Ελλάδα βρέθηκε αντιμέτωπη με μια από τις πιο σκοτεινές υποθέσεις της ιστορίας της: την ιστορία της Ελένης Καρυώτη στο Κωσταλέξι, κοντά στη Λαμία. Η Ελένη, μετά από σχεδόν τριάντα χρόνια εγκλεισμού στο υπόγειο του πατρικού της σπιτιού, ανακαλύφθηκε σε κατάσταση πλήρους απομόνωσης. Αυτή η εικόνα, που χαράχτηκε στη μνήμη της κοινωνίας, έγινε σύμβολο φόβου, σιωπής και ασφυκτικών οικογενειακών δεσμών. Η υπόθεση αυτή ανέδειξε τις κοινωνικές παθογένειες μιας εποχής, όπου η ντροπή και η κοινωνική κατακραυγή υπερίσχυαν της ανθρώπινης αξιοπρέπειας.
Η ανακάλυψη της Ελένης
Μια ημέρα πριν από την αποκάλυψη, είχε γίνει ανώνυμη καταγγελία για την κατάσταση της Ελένης. Οι αρχές, μαζί με δημοσιογράφους, έφτασαν στο σπίτι της οικογένειας Καρυώτη, συνοδευόμενοι από εισαγγελέα. Εκεί, αντίκρισαν την 47χρονη Ελένη, γυμνή και φοβισμένη, με βλέμμα απλανές και άναρθρες κραυγές να βγαίνουν από τα χείλη της. Ήταν η στιγμή που η χώρα συνειδητοποίησε ότι αυτή η γυναίκα είχε ζήσει σε συνθήκες απόλυτης απομόνωσης για 29 ολόκληρα χρόνια.
Το υπόγειο όπου βρέθηκε η Ελένη δεν είχε καν πάτωμα. Κοιμόταν στο χώμα, σκεπασμένη με μια κουβέρτα ή ένα άδειο σακί. Ο χώρος δεν αεριζόταν, δεν καθαριζόταν και η δυσοσμία ήταν έντονη. Η επικοινωνία της με τον έξω κόσμο είχε περιοριστεί σε κραυγές, και το σώμα της μαρτυρούσε χρόνια ασιτίας και κακομεταχείρισης. Ήταν σαν ο χρόνος να είχε σταματήσει στην εφηβεία της.
Η αιτία του εγκλεισμού
Σύμφωνα με δημοσιεύματα της εποχής, η αιτία του εγκλεισμού της Ελένης ήταν ένας έρωτας που η οικογένεια δεν ενέκρινε. Ως νέα, είχε ερωτευτεί έναν δάσκαλο από το διπλανό χωριό, ο οποίος είχε ενταχθεί στους αντάρτες κατά τη διάρκεια του Εμφυλίου. Η οικογένεια αποφάσισε να την κλείσει στο υπόγειο, επιλέγοντας τη σιωπή, ενώ το χωριό σιώπησε μαζί της. Μετά την αποκάλυψη, η χώρα συγκλονίστηκε. Η Ελένη μεταφέρθηκε άμεσα στο νοσοκομείο, ενώ οι συγγενείς της βρέθηκαν στο επίκεντρο έρευνας και δικαστικών διαδικασιών. Μάλιστα, η ίδια η Ελένη δήλωσε στις νοσοκόμες ότι οι γονείς της είχαν σκοτώσει τον δάσκαλο και ότι ο αδερφός της, Θύμιος, διατηρούσε ερωτικές σχέσεις μαζί της.
Αυτή η υπόθεση, που συγκλόνισε την ελληνική κοινωνία, έχει αφήσει ανεξίτηλο αποτύπωμα. Η λέξη «Κωσταλέξι» έχει περάσει στη γλώσσα ως σύμβολο απομόνωσης, καταπίεσης και σιωπής, θυμίζοντας σε όλους μας τη σημασία της φωνής και της ανθρώπινης αξιοπρέπειας.
