Σαν σήμερα 30 Δεκεμβρίου: Χαράσσεται η «Πράσινη Γραμμή» στη Λευκωσία
Στις 30 Δεκεμβρίου 1963, η Κύπρος βιώνει ένα από τα πιο κρίσιμα γεγονότα στην ιστορία της. Μετά από εβδομάδες έντονων και αιματηρών συγκρούσεων μεταξύ Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων, οι δύο κοινότητες συμφωνούν σε μια πρώτη κατάπαυση του πυρός στη Λευκωσία. Στο πλαίσιο αυτής της συμφωνίας, χαράσσεται η «Πράσινη Γραμμή», η οποία θα αποτελέσει το σύμβολο του διαχωρισμού.
Η αρχή της βίας και η παρέμβαση των Βρετανών
Η βία που οδήγησε σε αυτή τη διχοτόμηση ξεκινά γύρω στις 21 Δεκεμβρίου και καταγράφεται στην ιστορία ως «Ματωμένα Χριστούγεννα» του 1963. Ο κύριος λόγος πίσω από αυτή την αναταραχή είναι η κρίση του Συντάγματος του 1960, το οποίο είχε θεσπίσει ένα δύσκαμπτο σύστημα διακυβέρνησης με ειδικά δικαιώματα και βέτο για τις δύο κοινότητες. Καθώς οι συγκρούσεις κλιμακώνονται και οι απώλειες αυξάνονται, οι Βρετανοί, ως εγγυήτρια δύναμη, αναλαμβάνουν δράση για να σταματήσουν τη βία.
Η «Πράσινη Γραμμή» και η μόνιμη διχοτόμηση
Τη νύχτα της 30ής Δεκεμβρίου, ο Βρετανός στρατηγός Peter Young, επικεφαλής της Βρετανικής Δύναμης, χρησιμοποιεί ένα πράσινο μολύβι για να χαράξει μια γραμμή πάνω σε έναν χάρτη της Λευκωσίας. Αυτή η γραμμή καθορίζει τις περιοχές που αντιστοιχούν στις δύο κοινότητες και σηματοδοτεί την παύση των εχθροπραξιών. Από αυτή τη διαδικασία προκύπτει το όνομα «Πράσινη Γραμμή».
Αρχικά, η γραμμή αυτή θεωρείται προσωρινός διαχωρισμός, όμως με την πάροδο του χρόνου θα εξελιχθεί σε μόνιμο σύνορο, ειδικά μετά τα γεγονότα του 1974. Τότε, η «Πράσινη Γραμμή» επεκτείνεται και εκτός Λευκωσίας, με τη μορφή της σημερινής παρεμβαλλόμενης ζώνης του ΟΗΕ, η οποία χωρίζει de facto το νησί.
Στην αρχική της μορφή, η «Πράσινη Γραμμή» λειτουργεί ως γραμμή κατάπαυσης του πυρός ανάμεσα σε γειτονιές που πριν ήταν μικτές. Με αυτόν τον τρόπο, αποτυπώνει την αρχή της διχοτόμησης μέσα στην πρωτεύουσα, καθορίζοντας μια νέα πραγματικότητα για τους κατοίκους της Κύπρου.
