Σαν σήμερα 1 Δεκεμβρίου: Η ιστορική Ένωση της Κρήτης με την Ελλάδα
Στις 1 Δεκεμβρίου 1913, η Κρήτη ενώνεται επίσημα με την Ελλάδα, κλείνοντας έναν κύκλο δεκαετιών γεμάτο εξεγέρσεις, αιματηρές συγκρούσεις και διπλωματικές διαπραγματεύσεις. Η διαδρομή του νησιού προς την Ένωση δεν υπήρξε ποτέ εύκολη. Από τις μεγάλες εξεγέρσεις του 19ου αιώνα μέχρι την περίοδο της διεθνούς προστασίας (1898-1913), η Κρήτη βίωνε μια πολιτική ιδιαιτερότητα, όπου η αυτονομία προσέφερε μόνο προσωρινή ανακούφιση, χωρίς να ικανοποιεί το διαρκές αίτημα για ένωση με την Ελλάδα.
Η πολιτική ζύμωση και οι Βαλκανικοί Πόλεμοι
Την ίδια στιγμή, η παρουσία του Ύπατου Αρμοστή Γεωργίου και η μετέπειτα σύγκρουση του με τον Ελευθέριο Βενιζέλο, διαμόρφωσαν μια περίοδο έντονης πολιτικής ζύμωσης. Ωστόσο, με την άνοδο του Βενιζέλου στην Πρωθυπουργία της Ελλάδας, το θέμα της Κρήτης αποκτά για πρώτη φορά υψηλή διπλωματική διάσταση. Οι Βαλκανικοί Πόλεμοι (1912-1913) ανατρέπουν την ισορροπία στην περιοχή, με την Ελλάδα να βγαίνει νικήτρια και ισχυρή, γεγονός που επαναφέρει το κρητικό ζήτημα στο προσκήνιο των διεθνών σχέσεων.
Η στιγμή της Ένωσης
Η Συνθήκη του Λονδίνου, που τερματίζει τον Α’ Βαλκανικό Πόλεμο, αναγνωρίζει επιτέλους την Κρήτη ως τμήμα της Ελληνικής Επικράτειας. Έτσι, η 1η Δεκεμβρίου 1913 χαράσσει μια σημαντική ημερομηνία στην ιστορία. Στα Χανιά, παρουσία του βασιλιά Κωνσταντίνου και του πρωθυπουργού Ελευθερίου Βενιζέλου, η ελληνική σημαία υψώνεται επίσημα. Οι κανονιοβολισμοί και το πανηγυρικό κλίμα της ημέρας καταγράφονται ως σύμβολα δικαίωσης για έναν λαό που ποτέ δεν σταμάτησε να αγωνίζεται. Για τους Κρητικούς, αυτή η στιγμή αποτελεί την ανταμοιβή για τις θυσίες και τις διεκδικήσεις γενεών.
Η Κρήτη στον 20ό αιώνα
Με τη στρατηγική της θέση και τον πλούσιο πολιτισμό της, η Κρήτη αναδεικνύεται σε βασικό πυλώνα της χώρας στην πορεία προς τον 20ό αιώνα. Η Ένωση με την Ελλάδα δεν σηματοδοτεί μόνο την πολιτική ολοκλήρωση του νησιού, αλλά και την αρχή μιας νέας εποχής, όπου η Κρήτη θα παίζει καθοριστικό ρόλο στην εθνική και πολιτιστική ζωή της χώρας.
