Πώς το ανοσοποιητικό σύστημα προστατεύει από την παθογένεια των μυκήτων
Ο μύκητας Candida albicans είναι γνωστός για την ικανότητά του να αποικίζει τις βλεννώδεις επιφάνειες του ανθρώπινου σώματος, συνήθως χωρίς να προκαλεί προβλήματα. Ωστόσο, υπό ορισμένες συνθήκες, μπορεί να μετατραπεί σε επικίνδυνο παθογόνο. Μια ερευνητική ομάδα από το Πανεπιστήμιο της Ζυρίχης αποκάλυψε πρόσφατα πώς το ανοσοποιητικό σύστημα αποτρέπει αυτή τη μετάβαση από έναν ακίνδυνο αποικιστή σε έναν επικίνδυνο μύκητα, κυρίως μέσω της απομάκρυνσης του ψευδαργύρου.
Η μικροχλωρίδα και οι παθογόνοι μύκητες
Η μικροχλωρίδα του ανθρώπινου σώματος δεν περιλαμβάνει μόνο βακτήρια, αλλά και μύκητες. Πολλοί από αυτούς συμβάλλουν στην υγεία των ανθρώπων και των ζώων. Ωστόσο, ορισμένοι μύκητες, όπως η Candida albicans, έχουν παθογενές δυναμικό. Για παράδειγμα, μπορεί να αναπτυχθεί ανεξέλεγκτα στη στοματική κοιλότητα, προκαλώντας στοματίτιδα. Σε σοβαρές περιπτώσεις, ο μύκητας μπορεί να εισέλθει στην κυκλοφορία του αίματος και να προκαλέσει συστηματικές λοιμώξεις, οι οποίες ευθύνονται για πάνω από ένα εκατομμύριο θανάτους ετησίως, κυρίως σε άτομα με εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα, όπως οι ασθενείς σε μονάδες εντατικής θεραπείας.
Μηχανισμοί ελέγχου της Candida albicans
Η καθηγήτρια Ανοσολογίας, Salomé LeibundGut-Landmann, και η ομάδα της έχουν κάνει δύο σημαντικές ανακαλύψεις. Αρχικά, ρίχνοντας φως στη διατήρηση της ομοιόστασης μέσω της αλληλεπίδρασης μεταξύ της Candida albicans και του επιθηλιακού φραγμού, καθώς και του ανοσοποιητικού συστήματος. Για τις μελέτες τους, χρησιμοποίησαν διάφορες στελέχη του μύκητα και πειραματόζωα.
Η ομάδα εστίασε στη λειτουργία της τοξίνης candidalysin, η οποία παράγεται από τον μύκητα και είναι γνωστή για την ικανότητά της να επιτίθεται απευθείας στα κύτταρα του ξενιστή, προκαλώντας ζημιά στην προστατευτική επιφάνεια του σώματος. Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι σε μικρές ποσότητες, η τοξίνη αυτή είναι απαραίτητη για την επιβίωση του μύκητα στο στόμα, καθώς τον βοηθά να προσκολληθεί στη βλεννογόνο μεμβράνη χωρίς να προκαλεί ζημιά.
Ο ρόλος της ιντερλευκίνης 17
Στη δεύτερη μελέτη τους, οι ερευνητές εξερεύνησαν πώς η Candida albicans μετατρέπεται από έναν ακίνδυνο μύκητα σε παθογόνο σε περιβάλλον με εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα. Υποθέτοντας ότι η ιντερλευκίνη 17 παίζει σημαντικό ρόλο σε αυτή τη διαδικασία, καθώς άτομα με ελαττώματα στο γονίδιο της ιντερλευκίνης 17 αναπτύσσουν στοματίτιδα.
Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι η ανοσία που μεσολαβεί από την ιντερλευκίνη 17 εμποδίζει την υπερβολική ανάπτυξη του μύκητα και περιορίζει την παραγωγή μεγάλων ποσοτήτων candidalysin, αποτρέποντας τη μετάβαση σε παθογόνο μορφή. Αυτή η διαδικασία συμβαίνει μέσω ενός λιγότερο γνωστού μηχανισμού που ονομάζεται «διατροφική ανοσία», όπου η ιντερλευκίνη 17 απομακρύνει έμμεσα τον ψευδάργυρο από τον μύκητα, ένα κρίσιμο στοιχείο για την ανάπτυξή του.
Η ανακάλυψη αυτή είναι ιδιαίτερα σημαντική, δεδομένης της αυξανόμενης χρήσης ανοσοθεραπειών που αποκλείουν τη διαδρομή ανοσίας της ιντερλευκίνης 17 για τη θεραπεία παθήσεων όπως η ψωρίαση. Δεν είναι τυχαίο ότι ένα ποσοστό ασθενών που λαμβάνουν αντισώματα κατά της ιντερλευκίνης 17 ή του υποδοχέα της αναπτύσσουν μυκητιασικές λοιμώξεις ως παρενέργεια.
