Η αξιολόγηση των εκπαιδευτικών σχεδιάζεται να νομοθετηθεί το προσεχές διάστημα από το υπουργείο Παιδείας. Ωστόσο, με τον νόμο 4692/202,0 που ψηφίστηκε πέρυσι τον Ιούνιο, θεσμοθετήθηκε ο προγραμματισμός του εκπαιδευτικού έργου, των συλλογικών δράσεων και ερευνητικών διαδικασιών, καθώς και η διττή αξιολόγηση των σχολικών μονάδων ως προς το εκπαιδευτικό έργο τους. Σκοπός της αξιολόγησης είναι η συνεχής βελτίωση της ποιότητας του παρεχόμενου εκπαιδευτικού έργου, σε ένα πλαίσιο αυξημένης διαφάνειας και λογοδοσίας. Η διαδικασία αυτή συμβάλλει στη βελτίωση της ποιότητας των τριών βασικών λειτουργιών της σχολικής μονάδας, δηλαδή της παιδαγωγικής και μαθησιακής, της διοικητικής και της λειτουργίας της ως επαγγελματικής κοινότητας μάθησης, που προωθεί την επαγγελματική ανάπτυξη των εκπαιδευτικών.

Βασικός φορέας της διαδικασίας του προγραμματισμού και της εσωτερικής αξιολόγησης είναι η ίδια η σχολική μονάδα, ενώ θεμελιώδη στοιχεία της αποτελούν η στοχοθεσία σχετικά με το παρεχόμενο εκπαιδευτικό έργο, αλλά και η τεκμηριωμένη αξιολογική κρίση που βασίζεται στη συστηματική συλλογή στοιχείων από ποικιλία πηγών. Σημειώνεται πως φέτος, λόγω των πρωτόγνωρων συνθηκών της σχολικής χρονιάς, η αξιολόγηση θα υλοποιηθεί προσαρμοσμένη στις συνθήκες αυτές, καθώς η ιδιαιτερότητά τους έχει επιδράσει στη λειτουργία της σχολικής μονάδας.

Η διαδικασία

Κατά την έναρξη του σχολικού έτους, ο διευθυντής κάθε σχολικής μονάδας συγκαλεί σε ειδική συνεδρίαση τον σύλλογο διδασκόντων για να προβεί σε προγραμματισμό του εκπαιδευτικού έργου και σχεδιασμό συλλογικών δράσεων και ερευνητικών διαδικασιών, καθώς και καθορισμό του τρόπου υλοποίησής τους. Ως προς τις συλλογικές δράσεις, ο σύλλογος διδασκόντων επιλέγει τομείς λειτουργίας της σχολικής μονάδας, ως διοικητικής και ως εκπαιδευτικής δομής, στους οποίους θα εστιάσουν οι προγραμματιζόμενες δράσεις.

Ο διευθυντής κάθε σχολικής μονάδας συγκαλεί τον σύλλογο διδασκόντων σε τακτικές συνεδριάσεις, οι οποίες πραγματοποιούνται, με οποιονδήποτε πρόσφορο τρόπο, κατά τη διάρκεια του σχολικού έτους και τουλάχιστον μία φορά ανά δίμηνο, προκειμένου να συζητήσουν διεξοδικά για την πορεία υλοποίησης του αρχικού προγραμματισμού και των δράσεων και ερευνητικών διαδικασιών που σχεδιάστηκαν κατά τα ανωτέρω και να εκτιμήσουν την αποτελεσματικότητά τους. Αν ο σύλλογος το κρίνει απαραίτητο, προβαίνει σε εκ νέου προγραμματισμό, ανασχεδιασμό ή σε αναγκαίες διορθωτικές κινήσεις, αξιοποιώντας και τις παρατηρήσεις ή προτάσεις του συντονιστή εκπαιδευτικού έργου παιδαγωγικής ευθύνης.

Σύμφωνα με το protothema.gr: Στο τέλος του διδακτικού έτους, ο διευθυντής κάθε σχολικής μονάδας συγκαλεί σε ειδική συνεδρίαση τον σύλλογο διδασκόντων για να προβεί σε αξιολόγηση της σχολικής μονάδας ως διοικητικής και εκπαιδευτικής δομής και του εκπαιδευτικού έργου αυτής. Στην ετήσια απολογιστική έκθεση που συντάσσεται αναφέρονται οι τομείς που αποτέλεσαν αντικείμενο εστίασης, οι στόχοι που είχαν τεθεί, καθώς και τα αντίστοιχα ποιοτικά κριτήρια παρακολούθησης και αξιολόγησής τους, περιγράφονται αναλυτικά οι δράσεις βελτίωσης της λειτουργίας της σχολικής μονάδας που σχεδιάστηκαν, οι δυσκολίες που παρουσιάστηκαν κατά την υλοποίηση και οι τρόποι με τους οποίους αυτές αντιμετωπίστηκαν. Στην εξωτερική αξιολόγηση οι συντονιστές του εκπαιδευτικού έργου λαμβάνουν γνώση του περιεχομένου της έκθεσης του ετήσιου συλλογικού προγραμματισμού του εκπαιδευτικού έργου και του σχεδιασμού δράσεων επαγγελματικής ανάπτυξης, καθώς και της ετήσιας απολογιστικής έκθεσης του έργου των σχολικών μονάδων των οποίων έχουν την παιδαγωγική ευθύνη, αμέσως με την ανάρτησή τους στην ειδική ηλεκτρονική εφαρμογή.

Τα επιχειρήματα κατά των αλλαγών

Μετά την έκδοση της σχετικής υπουργικής απόφασης για αξιολόγηση, ξέσπασαν αντιδράσεις κατά κάθε μορφής της. Ο ΣΥΡΙΖΑ δήλωσε ότι «η κυβέρνηση υψώνει τοίχο αδιαλλαξίας και αυταρχισμού στον κόσμο της εκπαίδευσης, προκειμένου να κάνει το πρώτο βήμα προς την ατομική αξιολόγηση των εκπαιδευτικών, την κατηγοριοποίηση των σχολείων, τη μείωση της κρατικής χρηματοδότησης, το κλείσιμο εκπαιδευτικών μονάδων ή την παράδοσή τους σε ιδιώτες και τις απολύσεις εκπαιδευτικών».

Με δύο εξώδικα που απέστειλαν οι εκπαιδευτικοί στην υπουργό Παιδείας Νίκη Κεραμέως, τα οποία έχει στη διάθεσή του το «ΘΕΜΑ», κάνουν λόγο για παρέμβαση στην αυτονομία των σχολείων και δηλώνουν ότι θα κατέβουν σε απεργία-αποχή από τα καθήκοντα που σχετίζονται με την αξιολόγηση του εκπαιδευτικού έργου. Θυμίζουμε ότι σύμφωνα με τα στοιχεία η αξιολόγηση σχολικής μονάδας εφαρμόζεται σε όλες τις χώρες της Ευρωπαϊκής Ενωσης πλην της Βουλγαρίας. Επίσης, το ερώτημα που τίθεται από τους υπέρμαχους της αξιολόγησης στην Παιδεία είναι «γιατί δεν θέλουν να αξιολογηθούν αυτοί που αξιολογούν».

Η ΟΛΜΕ υπογραμμίζει ότι «η προσπάθεια εφαρμογής της συγκεκριμένης υπουργικής απόφασης αποσκοπεί στη μεταβίβαση της ευθύνης για όλα τα προβλήματα στους ίδιους τους γονείς, τους μαθητές και τους εκπαιδευτικούς και στην κατηγοριοποίηση και τον ταξικό διαχωρισμό της εκπαίδευσης, επιλογή η οποία θα οδηγήσει στην περαιτέρω υποβάθμιση του δημόσιου σχολείου.
Η διεθνής εμπειρία αποδεικνύει ότι στα “αξιολογημένα” σχολεία των χωρών όπου εφαρμόστηκε η αξιολόγηση, ο λειτουργικός αναλφαβητισμός, η σχολική διαρροή, οι ταξικοί φραγμοί και η πολυκατηγοριοποίηση των σχολικών μονάδων αυξήθηκαν δραματικά». Μάλιστα η Ομοσπονδία Λειτουργών Μέσης Εκπαίδευσης κρίνει ότι «είναι σαφές πως η επιλογή αυτή αποσκοπεί στη διαμόρφωση ενός οδικού χάρτη μετασχηματισμού του εκπαιδευτικού τοπίου, με κυρίαρχο χαρακτηριστικό τον αποχαρακτηρισμό της Παιδείας από δημόσιο αγαθό».

Από την άλλη η ΔΟΕ κήρυξε απεργία-αποχή από την αξιολόγηση με αποστολή εξωδίκου, τονίζοντας ότι «ο αγώνας για την αποτροπή της εφαρμογής της αντιδραστικής αξιολόγησης που επιβάλλει η κυβέρνηση εν μέσω πανδημίας, άρχισε, κλιμακώνεται και θα είναι νικηφόρος», με τη Διδασκαλική Ομοσπονδία να επισημαίνει ότι «ακολουθεί σε λίγους μήνες, αφού με την Υ.Α. χτίζεται το πλαίσιο υλοποίησης της νέας ατομικής αξιολόγησης των εκπαιδευτικών ως ο ατομικός έλεγχος των εκπαιδευτικών για το κατά πόσο θα υλοποιούν τις κυβερνητικές πολιτικές.

Για το Δ.Σ. της ΔΟΕ δεν υπάρχει άλλος δρόμος από αυτόν του αγώνα για την αποτροπή της υλοποίησης των αντιεκπαιδευτικών σχεδίων της κυβέρνησης».