Παιχνίδια γυμναστικής: Μπορούν να μειώσουν τον κίνδυνο Αλτσχάιμερ;

Παιχνίδια γυμναστικής και Αλτσχάιμερ

Μια πρόσφατη μελέτη που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Alzheimer’s Research & Therapy διερεύνησε την επίδραση ενός προγράμματος γυμναστικής με στοιχεία παιχνιδιού, γνωστό ως ‘Brain-IT’, στην κανονική φροντίδα ατόμων με ήπια νευρογνωστική διαταραχή (mNCD). Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι η συμμετοχή σε αυτό το πρόγραμμα όχι μόνο βελτίωσε την ικανότητα ανάκλησης πληροφοριών, αλλά και αύξησε τον όγκο του ιππόκαμπου, υποδεικνύοντας μια πιθανή νέα προσέγγιση για την καθυστέρηση της άνοιας.

Δομή του εγκεφάλου και Αλτσχάιμερ

Άτομα με mNCD, μια διαγνωστική κατηγορία σύμφωνα με το DSM-5, παρουσιάζουν αυξημένες διαταραχές στη μικροδομή της λευκής ύλης και επιταχυνόμενη ατροφία του εγκεφάλου σε σύγκριση με άτομα που γερνούν φυσιολογικά. Αυτές οι δομικές ανωμαλίες εντοπίζονται κυρίως στους μεσαίους κροταφικούς λοβούς, όπως ο ιππόκαμπος, και σε μικρότερο βαθμό στους μετωπιαίους λοβούς, συγκεκριμένα στον πρόσθιο κεντρικό φλοιό και τον προμετωπιαίο φλοιό.

Στρατηγικές παρέμβασης και οφέλη

Η ατροφία του ιππόκαμπου θεωρείται βασικός δείκτης της νόσου Αλτσχάιμερ. Οι βιοδείκτες του εγκεφαλονωτιαίου υγρού, όπως τα επίπεδα Aβ42, ταυ και p-tau, καθώς και η γνωστική απόδοση, βοηθούν τους κλινικούς γιατρούς να εκτιμήσουν την πρόοδο της νόσου. Οι παρεμβάσεις σχεδιάζονται κυρίως για να έχουν προστατευτική δράση σε αυτές τις δομές του εγκεφάλου. Πολλές μη φαρμακολογικές παρεμβάσεις έχουν αναπτυχθεί για να μετριάσουν την γνωστική πτώση, περιλαμβάνοντας πολυδιάστατη φυσική και κινητική εκπαίδευση.

Η ενεργοποίηση της νευρογένεσης παίζει σημαντικό ρόλο στην αποκατάσταση και αναζωογόνηση των δομικών διαδρομών που σχετίζονται με την γήρανση του ιππόκαμπου ή τις παθολογικές ανωμαλίες. Οι ερευνητές στοχεύουν στη νευρογένεση για να βελτιώσουν τη γνωστική ικανότητα που εξαρτάται από τον ιππόκαμπο. Συνδυάζοντας φυσικές και γνωστικές ασκήσεις, οι παρεμβάσεις αυτές βοηθούν στη σταθεροποίηση των νευροπλαστικών διαδικασιών, ενισχύοντας την ικανότητα του ατόμου να διατηρεί την ανεξαρτησία του στην καθημερινή ζωή, παρά τις νευροεκφυλιστικές αλλαγές.

Τα exergames, δηλαδή τα διαδραστικά και παιχνιδοποιημένα ψηφιακά εργαλεία υγείας, έχουν αποδείξει θετικά αποτελέσματα στην υγειονομική περίθαλψη. Προηγούμενες μελέτες έχουν δείξει ότι η καλά σχεδιασμένη και εξατομικευμένη εκπαίδευση με exergames μπορεί να ενεργοποιήσει αποτελεσματικά τη νευροπλαστικότητα και να βελτιώσει την γνωστική απόδοση σε άτομα με mNCD. Λαμβάνοντας υπόψη τα οφέλη των παρεμβάσεων που ενισχύονται από exergames, αυτές έχουν αναδειχθεί ως μια αποτελεσματική στρατηγική για τη βελτίωση της γνωστικής λειτουργίας και της μνήμης σε διάφορους πληθυσμούς και ηλικιακές ομάδες.

Η παρούσα μελέτη ερεύνησε τις δομικές αλλαγές στον εγκέφαλο μετά την προσθήκη της εκπαίδευσης ‘Brain-IT’ στην κανονική φροντίδα ατόμων με mNCD, συγκρίνοντας τα αποτελέσματα με εκείνα που έλαβαν μόνο συμβατική φροντίδα. Η εκπαίδευση ‘Brain-IT’ έχει σχεδιαστεί ως μέτρο δευτερογενούς πρόληψης για mNCD, βασισμένο στην προσέγγιση «η άσκηση ως φάρμακο». Μια τυχαιοποιημένη ελεγχόμενη δοκιμή (RCT) διεξήχθη με δείγμα ηλικιωμένων ατόμων με mNCD, οι οποίοι χωρίστηκαν σε ομάδες παρέμβασης και ελέγχου σε αναλογία 1:1. Οι συμμετέχοντες με mNCD στρατολογήθηκαν από κλινικές στις περιοχές της Ζυρίχης και του Σεν Γκάλεν από τον Μάιο του 2022 έως τον Οκτώβριο του 2023.