Εννέα μεγάλες αλλαγές στην αγορά εργασίας με το ελαστικό οκτάωρο, το νέο καθεστώς στις υπερωρίες, το αυστηρότερο πλαίσιο για τις απολύσεις, την αύξηση των γονικών αδειών και τη λειτουργία περισσότερων κλάδων τις Κυριακές, μαζί με τις νέες διατάξεις για τις απεργίες, τον συνδικαλιστικό νόμο, την τηλεργασία και την ψηφιακή κάρτα εργασίας φέρνει το νέο εργασιακό νομοσχέδιο που πρόκειται να δοθεί σε δημόσια διαβούλευση έως την Πέμπτη.

Ωράριο εργασίας – Πότε υπογράφεται ατομική σύμβαση

Η ευελιξία στο ωράριο μπορεί να εφαρμοστεί μόνο υπό συγκεκριμένες προϋποθέσεις και υπάρχουν αυστηροί περιορισμοί. Ο εργαζόμενος που θα αρνηθεί δεν μπορεί να απολυθεί και η υπογραφή ατομικής σύμβασης μπορεί να γίνει μόνο εάν δεν υπάρχει συνδικαλιστική οργάνωση της επιχείρησης ή ένωση προσώπων. Συγκεκριμένα, προβλέπεται ότι σε επιχειρήσεις στις οποίες εφαρμόζεται συμβατικό ωράριο εργασίας έως 40 ωρών εβδομαδιαίως, επιτρέπεται για μία χρονική περίοδο (περίοδος αυξημένης απασχόλησης) ο εργαζόμενος να απασχολείται δύο ώρες την ημέρα επιπλέον των 8 ωρών, υπό την προϋπόθεση ότι οι επιπλέον των 40 ωρών ή του μικρότερου συμβατικού ωραρίου ώρες εργασίας την εβδομάδα αφαιρούνται από τις ώρες εργασίας μιας άλλης χρονικής περιόδου μειωμένης απασχόλησης. Αντί της μείωσης των ωρών επιτρέπεται να χορηγείται στον εργαζόμενο ανάλογη ημερήσια ανάπαυση ή συνδυασμός μειωμένων ωρών εργασίας και ημερών ανάπαυσης. Το χρονικό διάστημα των περιόδων αυξημένης και μειωμένης απασχόλησης δεν υπερβαίνει συνολικά τους έξι μήνες σε διάστημα δώδεκα μηνών.

Η διευθέτηση του χρόνου εργασίας καθορίζεται με επιχειρησιακές συλλογικές συμβάσεις εργασίας ή συμφωνία του εργοδότη με συνδικαλιστική οργάνωση της επιχείρησης που αφορά τα μέλη της ή συμφωνία του εργοδότη και του συμβουλίου των εργαζομένων ή συμφωνία του εργοδότη και ένωσης προσώπων. Η αύξηση των ωρών απασχόλησης, εάν δεν υπάρχει συνδικαλιστική οργάνωση της επιχείρησης ή ένωση προσώπων, υπογράφεται μέσω ατομικής σύμβασης με κάθε εργαζόμενο. 

Απολύσεις

Τους λόγους που μια απόλυση θα καθίσταται από εδώ και στο εξής άκυρη περιλαμβάνει διάταξη του νομοσχεδίου. Ακυρες θα θεωρούνται μεταξύ άλλων οι περιπτώσεις απόλυσης εργαζομένων:

• που ασκούν το δικαίωμα αποσύνδεσης,
• που δεν αποδέχονται την πρόταση του εργοδότη για μερική ή εκ περιτροπής εργασία και
• που αρνούνται να δεχθούν επιπλέον εργασία στο πλαίσιο της διευθέτησης του χρόνου εργασίας και η άρνησή τους δεν είναι αντίθετη με την καλή πίστη. Ακόμη διευρύνεται η λίστα των κλάδων που οι εργαζόμενοί τους θα απασχολούνται και τις Κυριακές.

Αλλη διάταξη προβλέπει έξτρα αποζημίωση, από 3 έως 24 μηνιάτικα, ως εναλλακτική λύση αντί της υποχρεωτικής επαναπρόσληψης για τους μισθωτούς η απόλυση των οποίων κρίνεται άκυρη από τα δικαστήρια.

Υπερωρίες

Σύμφωνα με διάταξη του σχεδίου νόμου, στις επιχειρήσεις στις οποίες εφαρμόζεται συμβατικό ωράριο εργασίας έως 40 ώρες την εβδομάδα, ο εργαζόμενος μπορεί να απασχολείται επιπλέον 5 ώρες την εβδομάδα κατά την κρίση του εργοδότη (υπερεργασία). Οι ώρες αυτές υπερεργασίας (41η, 42η, 43η, 44η, 45η ώρα) αμείβονται με το καταβαλλόμενο ωρομίσθιο προσαυξημένο κατά 20%. Για όσους εργαζομένους ισχύει σύστημα εργασίας έξι εργάσιμων ημερών την εβδομάδα η υπερεργασία ανέρχεται σε 8 ώρες την εβδομάδα (από 41η έως 48η ώρα). Οι επιπλέον ώρες απασχόλησης και στις δύο κατηγορίες εργαζομένων θεωρούνται υπερωριακή απασχόληση. Ακόμη οι μισθωτοί απασχολούμενοι υπερωριακώς δικαιούνται για κάθε ώρα νόμιμης υπερωρίας, και έως 3 ώρες ημερησίως, και μέχρι τη συμπλήρωση 150 ωρών ετησίως, αμοιβή ίση με το καταβαλλόμενο ωρομίσθιο προσαυξημένο κατά 40%. Ωστόσο κάθε ώρα υπερωρίας που δεν τηρούνται διαδικασίες έγκρισης, χαρακτηρίζεται παράνομη υπερωρία. Για κάθε ώρα παράνομης υπερωρίας ο μισθωτός δικαιούται αποζημίωση ίση με το καταβαλλόμενο ωρομίσθιο προσαυξημένο κατά 150%.

Επισημαίνεται ότι η αύξηση του πλαφόν των υπερωριών στις 150 ώρες ετησίως σε όλο το φάσμα της οικονομίας από 96 σήμερα στη βιομηχανία και 120 στους άλλους κλάδους, αποτελεί μια κομβική διάταξη του εργασιακού νομοσχεδίου.

Το σύστημα αμοιβής των υπερωριών δεν αλλάζει, που σημαίνει ότι κάθε ώρα υπερωρίας πάνω από τις 9 (η μία ώρα μετά την 8η και έως την 9η θεωρείται υπερεργασία) πληρώνεται με ημερομίσθιο προσαυξημένο κατά 40%.

Οι συνδικαλιστές επισημαίνουν ότι η αύξηση του πλαφόν των υπερωριών δίνει «όπλα» στους εργοδότες να μειώσουν το εργατικό κόστος με περισσότερες και φθηνότερες υπερωρίες.

Άδειες

Παρέχεται γονική άδεια και στους πατέρες, ενώ επιβάλλονται αυστηρές ποινές για βία και παρενόχληση στην εργασία.

Κυριακές

Με διάταξη του νομοσχεδίου θα διευρύνεται η λίστα των κλάδων που οι εργαζόμενοί τους θα απασχολούνται και τις Κυριακές.

Τηλεργασία

Η διάταξη για την τηλεργασία θα προβλέπει, μεταξύ άλλων, ότι για την εφαρμογή της είναι απαραίτητη η συμφωνία εργοδότη και εργαζομένου. Η εξ αποστάσεως εργασία μπορεί να παρέχεται κατά πλήρη, μερική ή εκ περιτροπής απασχόληση, όπως επίσης αυτοτελώς ή ακόμη και σε συνδυασμό µε απασχόληση στις εγκαταστάσεις του εργοδότη.

Ψηφιακή Κάρτα Εργασίας

Οι επιχειρήσεις-εργοδότες του ιδιωτικού τομέα υποχρεούνται να διαθέτουν και λειτουργούν ηλεκτρονικό σύστημα μέτρησης του χρόνου εργασίας των εργαζομένων τους, άμεσα συνδεδεμένο και διαλειτουργικό, σε πραγματικό χρόνο, με το ΠΣ ΕΡΓΑΝΗ ΙΙ. Με τη χρήση της, καταγράφεται σε πραγματικό χρόνο στο ΠΣ ΕΡΓΑΝΗ ΙΙ κάθε μεταβολή που αφορά τον χρόνο εργασίας των εργαζομένων, όπως, ιδίως, η ώρα έναρξης και λήξης της εργασίας, το διάλειμμα, η υπέρβαση του νόμιμου ωραρίου εργασίας και κάθε είδους άδεια.

Συνδικαλιστικός Νόμος

Δικαίωμα στις συλλογικές διαπραγματεύσεις έχουν μόνο οι οργανώσεις εργαζομένων και εργοδοτών που είναι εγγεγραμμένοι στο Γενικό Μητρώο Συνδικαλιστικών Οργανώσεων Εργαζομένων (ΓΕΜΗΣΟΕ) και το Γενικό Μητρώο Οργανώσεων Εργοδοτών αντίστοιχα.

Δίνεται η δυνατότητα υπογραφής συλλογικών συμβάσεων υποκλάδου. Οι υποκλαδικές συλλογικές συμβάσεις εργασίας (εθνικές ή τοπικές) συνάπτονται, από την πλευρά των εργαζομένων, από δευτεροβάθμιες ή πρωτοβάθμιες συνδικαλιστικές οργανώσεις, που καλύπτουν εργαζομένους του ίδιου τομέα δραστηριότητας κλάδου αντιστοίχως σε πανελλήνιο ή αντίστοιχης τοπικής έκτασης.

Απεργία

Όπως αναφέρει το in.gr, η συνδικαλιστική οργάνωση που κηρύσσει απεργία υποχρεούται να προστατεύει το δικαίωμα των εργαζομένων που δεν συμμετέχουν στην απεργία, χωρίς την άσκηση σωματικής ή ψυχολογικής βίας σε βάρος τους από οιονδήποτε. Σε περίπτωση που δεν συμβεί κάτι τέτοιο η απεργία μπορεί να διακοπεί. Για την πραγματοποίηση κινητοποίησης σε Δημόσιο, ΟΤΑ, ΝΠΔΔ και επιχειρήσεις δημόσιου χαρακτήρα ή κοινής ωφέλειας απαιτείται πλέον πέρα από το προσωπικό ασφαλείας και Προσωπικό Ελάχιστης Εγγυημένης Υπηρεσίας, τα οποία οφείλουν να ορίσουν οι ίδιοι οι συνδικαλιστές. Οι στοιχειώδεις αυτές ανάγκες που θα πρέπει να καλύπτονται κατά τη διάρκεια της απεργίας, ορίζονται ως τουλάχιστον το ένα τρίτο (⅓) της συνήθως παρεχόμενης υπηρεσίας, ανάλογα με τους κινδύνους που προκύπτουν για τη ζωή, την υγεία και την ασφάλεια των πολιτών.