Μπορούμε τελικά να προβλέψουμε μελλοντικά tweets μόνο μελετώντας τους λογαριασμούς των χρηστών της τεράστιας διαδικτυακής κοινότητάς του; Ενα ερώτημα που μάλλον κινείται στη σφαίρα της επιστημονικής φαντασίας.

«Κάτι τέτοιο είναι δύσκολο, αλλά αυτό που είναι δυνατό είναι να αναλύσουμε ή να προβλέψουμε συγκεκριμένες συμπεριφορές ή χαρακτηριστικά» απαντάει στα «ΝΕΑ» ο έλληνας επιστήμονας του Πανεπιστημίου του Σέφιλντ της Μεγάλης Βρετανίας, Νίκος Αλετράς. Η ομάδα του κ. Αλετρά και του Τμήματος Επιστήμης και Υπολογιστών του ιδρύματός του ανέπτυξαν πρόσφατα έναν αλγόριθμο που βασίζεται στην τεχνητή νοημοσύνη και μπορεί να «υποθέσει» ποιοι χρήστες του Twitter έχουν περισσότερες πιθανότητες να διαδώσουν στο μέλλον ψευδείς ή αναξιόπιστες ειδήσεις ή να διασπείρουν ρητορικές μίσους.

Μοιάζει σίγουρα λίγο με επιστημονική φαντασία… Τι ακριβώς συμβαίνει; Ο ίδιος απαντάει στις ερωτήσεις των «ΝΕΩΝ»:

Δημοκρατία, αλγόριθμοι και fake news. Τελικά πιστεύετε ότι οι αριθμοί και η Πληροφορική θα μας σώσουν από τον «κακό» εαυτό μας;

Δεν νομίζω ότι η Πληροφορική έχει κάποιον μεσσιανικό χαρακτήρα. Πιστεύω, όμως, ότι μπορεί να προσφέρει χρήσιμα εργαλεία για την αντιμετώπιση και την ανάλυση φαινομένων όπως η διαμοίραση και διάδοση μη αξιόπιστων πληροφοριών στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.

Πόσο εύκολο είναι να προβλέψετε ποιοι διακινούν ψεύτικες ειδήσεις ή μηνύματα μίσους; Το Twitter ή το Facebook δεν το είχαν προβλέψει στη λειτουργία τους;

Η μέθοδος που αναπτύξαμε μπορεί να προβλέψει με ακρίβεια γύρω στο 80% αν κάποιος χρήστης του Twitter είναι πιθανό να διαδώσει περιεχόμενο από μη αξιόπιστες πηγές πληροφόρησης. Βέβαια, θα πρέπει να είμαστε προσεκτικοί στην ερμηνεία αυτών των αποτελεσμάτων καθώς διάφοροι παράγοντες μπορεί να επηρεάσουν την ακρίβεια της μεθόδου όπως η χρονική περίοδος συλλογής δεδομένων και το γεγονός ότι η συγκεκριμένη έρευνα εστιάζει σε χρήστες οι οποίοι κατά κύριο λόγο αναρτούν περιεχόμενο στο αγγλικά.

Συμφωνείτε με την απόφαση να διακοπεί ο λογαριασμός του Ντόναλντ Τραμπ; Τι άλλες επιλογές υπήρχαν;

Η διακοπή του λογαριασμού του Ντόναλντ Τραμπ είναι μια κίνηση που προσπαθεί να σκεπάσει το πρόβλημα παρά να προσφέρει κάποια αποτελεσματική λύση, ενώ ίσως συμβάλλει και στην ηρωοποίησή του. Οι πολιτικοί που επενδύουν σε ρητορικές μίσους και διχασμού δυστυχώς υπήρχαν και θα υπάρχουν ανεξαρτήτως μέσου προβολής των θέσεών τους και είναι εύκολο για τον οποιονδήποτε να βρει άλλο τρόπο να διακινεί τις απόψεις του. Πιστεύω ότι ο πιο δύσκολος δρόμος αλλά ταυτόχρονα ίσως ο πιο αποτελεσματικός που θα πρέπει να ακολουθήσουν οι προοδευτικοί πολίτες και φορείς είναι η αντιπαράθεση στο πεδίο των ιδεών ανοιχτά χωρίς φόβο, όσο κι αν αυτό αρχικά ίσως να φαίνεται μάταιο.

Το λογισμικό σας θα μπορούσε να έχει και εγκληματολογική χρήση; Θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για τη δημιουργία προφίλ πιθανώς υπόπτων για παράβαση του νόμου;

Η συγκεκριμένη μέθοδος που παρουσιάσαμε δεν θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για εγκληματολογική χρήση και δεν νομίζω ότι κάτι τέτοιο θα ήταν επιθυμητό.

Ποια αλλά κοινά χαρακτηριστικά στη διαδικτυακή «συμπεριφορά» τους παρουσιάζουν όσοι σπέρνουν ψευδείς ειδήσεις ή μηνύματα μίσους;

Η ανάλυση των δεδομένων μάς έδειξε ότι οι χρήστες που είναι περισσότερο επιρρεπείς στη διάδοση περιεχομένου από αναξιόπιστες πηγές τείνουν να χρησιμοποιούν συχνότερα αγενείς χαρακτηρισμούς, να κάνουν αναρτήσεις σχετικά με το Ισλάμ αλλά και το Ισραήλ.

Πόσο συχνά έχουμε αναξιόπιστες ειδήσεις από αξιόπιστες πηγές ειδήσεων; Με την ταχύτατη αντιγραφή και ανάρτηση ειδήσεων ή σχολίων δεν είναι πιθανό συχνά να διαδίδονται fake news από μεγάλους και αξιόπιστους φορείς;

Είναι πολύ πιθανό να συμβαίνει αυτό και γι’ αυτό όλοι μας ως χρήστες θα πρέπει πάντα να ελέγχουμε την εγκυρότητα μιας είδησης.

Η δική σας έρευνα σε ποιον τομέα επικεντρώνεται; Και ποιους στόχους έχετε βάλει για το επόμενο χρονικό διάστημα;

Η έρευνά μας επικεντρώνεται στην ανάλυση της συμπεριφοράς των χρηστών των μέσων κοινωνικής δικτύωσης όσον αφορά την επιρρέπεια στη διάδοση πληροφορίας από μη έγκυρες πηγές πληροφόρησης. Στο μέλλον σχεδιάζουμε να συνδυάσουμε τη μέθοδό μας, η οποία βασίζεται μόνο σε γλωσσική πληροφορία, με πληροφορία από το κοινωνικό δίκτυο των χρηστών αλλά και να εξετάσουμε τη χρήση περιεχομένου από άλλες γλώσσες εκτός των αγγλικών.