Νικολάς Μαδούρο: Από στόχος των ΗΠΑ σε μακροβιότερο πρόεδρο της Λατινικής Αμερικής
Στην αρχή της πολιτικής του καριέρας, λίγοι θα πίστευαν ότι ο Νικολάς Μαδούρο θα μπορούσε να αποφύγει τον ρόλο του «τυχαίου διαδόχου» στη Βενεζουέλα. Ωστόσο, ο πρώην οδηγός λεωφορείου και συνδικαλιστής, που ορίστηκε από τον Ούγκο Τσάβες λίγες ώρες πριν από το τελευταίο του ταξίδι στην Κούβα, έχει καταφέρει να παραμείνει στην εξουσία για πάνω από δώδεκα χρόνια, παρά τις αμφιβολίες που τον περιβάλλουν.
Η διαδοχή και η στήριξη της Κούβας
Όταν ο Τσάβες, εξαντλημένος από την ασθένεια, επέλεξε τον Μαδούρο ως διάδοχό του το 2012, έκλεισε μια σφοδρή εσωτερική σύγκρουση. Ο Μαδούρο, που συχνά χλευάζεται για τις γλωσσικές του γκάφες και τις εκκεντρικές του δηλώσεις, κληρονόμησε ένα διχασμένο κίνημα και μια αμφισβητούμενη νομιμοποίηση. Παρ’ όλα αυτά, η στήριξη της Αβάνας, η ραχοκοκαλιά του τσαβισμού, αποδείχθηκε καθοριστική για την επιβίωσή του.
Η σχέση του Μαδούρο με την Κούβα λειτούργησε ως πολιτικό σωσίβιο. Καθώς η υγεία του Τσάβες επιδεινωνόταν, ο Μαδούρο ανέλαβε τον ρόλο του διπλωμάτη και επιχειρησιακού του πυλώνα. Η υποστήριξη από την Κούβα, ζωτικής σημασίας για τη σταθερότητα του καθεστώτος, ενισχύθηκε τόσο ώστε πρώην Αμερικανοί αξιωματούχοι υποστηρίζουν ότι οι κουβανικές υπηρεσίες ασφαλείας απέτρεψαν την εξέγερση του 2019.
Η πολιτική επιβίωση και οι προκλήσεις
Αναλαμβάνοντας την προεδρία το 2013 με μια οριακή νίκη, ο Μαδούρο καθόρισε ένα μοντέλο που δεν άλλαξε ποτέ: αμφισβητούμενες εκλογές, καταστολή διαδηλώσεων και προνόμια στον στρατό. Από το 2013 έως το 2024, όλες οι εκλογικές διαδικασίες στιγματίστηκαν από καταγγελίες νοθείας, με ακόμα και γειτονικές χώρες να αρνούνται να αναγνωρίσουν την «εκλογή» του το 2024.
Η πολιτική επιβίωση του Μαδούρο έχει κοστίσει ακριβά. Η Βενεζουέλα έχει χάσει το 72% του ΑΕΠ της, με τον υπερπληθωρισμό να έχει καταστρέψει το εθνικό νόμισμα και τη φτώχεια να αγγίζει το 90%. Περίπου οκτώ εκατομμύρια Βενεζουελιανοί έχουν εγκαταλείψει τη χώρα, δημιουργώντας ένα από τα μεγαλύτερα μεταναστευτικά ρεύματα στον κόσμο.
Η διεθνής απομόνωση και η πίεση των ΗΠΑ
Από το 2017, οι επίσημες εκθέσεις του ΟΗΕ καταγράφουν μια “συστηματική και συντονισμένη” πολιτική καταστολής, με βασανιστήρια και πολιτικές διώξεις. Η πιθανότητα δίωξης του Μαδούρο για εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας από το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο δεν είναι πλέον θεωρητική. Με την κρατική πετρελαϊκή εταιρεία PDVSA κατεστραμμένη και τις αμερικανικές κυρώσεις να σφίγγουν, η Βενεζουέλα έχει μετατραπεί σε ένα σύστημα επιβίωσης, όπου η εξουσία μοιράζεται ανάμεσα σε στρατιωτικούς και παραστρατιωτικούς.
Σήμερα, ο Μαδούρο μιλά για μια «υπαρξιακή στιγμή». Η νέα κυβέρνηση Τραμπ έχει εντείνει την πίεση, με στρατιωτικές κινήσεις στην Καραϊβική και διπλωματική σύγκρουση. Παρά τις συνεχείς προκλήσεις, ο Μαδούρο έχει καταφέρει να διαψεύσει τους αναλυτές, επιβιώνοντας από οικονομικές καταρρεύσεις και στρατιωτικές αποπειρές. Ωστόσο, η τρέχουσα κρίση είναι διαφορετική, με τις προκλήσεις να είναι πιο έντονες από ποτέ.
