Νέα μέθοδος δημιουργίας ωαρίων από σωματικά κύτταρα
Ερευνητές από το Πανεπιστήμιο Υγείας και Επιστημών του Όρεγκον έχουν επιτύχει μια μοναδική απόδειξη της έννοιας για την αντιμετώπιση της υπογονιμότητας, μετατρέποντας δερματικά κύτταρα σε ωάρια ικανά να παράγουν πρώιμους ανθρώπινους εμβρύους. Η μελέτη αυτή δημοσιεύθηκε σήμερα στο περιοδικό Nature Communications.
Προοπτικές για την υπογονιμότητα
Η ανάπτυξη αυτή προσφέρει μια πιθανή διέξοδο για την in vitro γαμετογένεση, μια διαδικασία που αφορά τη δημιουργία γαμετών, με σκοπό την αντιμετώπιση της υπογονιμότητας σε γυναίκες προχωρημένης ηλικίας ή σε εκείνες που δεν μπορούν να παράγουν βιώσιμα ωάρια λόγω προηγούμενης θεραπείας για καρκίνο ή άλλων αιτίων. Αυτή η μέθοδος προσφέρει ελπίδα σε εκατομμύρια ανθρώπους που αντιμετωπίζουν υπογονιμότητα λόγω έλλειψης ωαρίων ή σπέρματος και θα μπορούσε να επιτρέψει σε ζευγάρια του ίδιου φύλου να αποκτήσουν παιδί που θα έχει γενετική σχέση με και τους δύο συντρόφους.
Η διαδικασία και τα αποτελέσματα
Οι ερευνητές παρατήρησαν αρκετούς περιορισμούς στη μελέτη τους και εκτιμούν ότι θα χρειαστεί τουλάχιστον μια δεκαετία περαιτέρω έρευνα προτού η προσέγγιση αυτή μπορέσει να θεωρηθεί ασφαλής ή αποτελεσματική για κλινικές δοκιμές, εφόσον βέβαια επιτραπεί μια τέτοια δοκιμή στις Ηνωμένες Πολιτείες. Παρ’ όλα αυτά, αντιπροσωπεύει ένα σημαντικό βήμα σε μια υποσχόμενη τεχνική για την αντιμετώπιση της υπογονιμότητας. Ο επικεφαλής συγγραφέας, Shoukhrat Mitalipov, Ph.D., διευθυντής του Κέντρου Εμβρυϊκής Κυτταρικής και Γενετικής Θεραπείας του OHSU, δήλωσε: “Επιτύχαμε κάτι που θεωρούνταν αδύνατο”.
Οι ερευνητές χαρακτήρισαν την τεχνική τους ως “μιτομείωση”, αναφερόμενοι στη συνδυαστική χρήση των δύο κύριων γνωστών διαδικασιών κυτταρικής διαίρεσης στη βιολογία. Η μίτωση παράγει δύο γενετικά ταυτόσημα κύτταρα από ένα μόνο κύτταρο, ενώ η μείωση σχετίζεται αυστηρά με τα σπερματοζωάρια και τα ωάρια στη σεξουαλική αναπαραγωγή. Στην περίπτωση αυτή, οι ερευνητές συνδύασαν και τις δύο διαδικασίες.
Η in vitro γαμετογένεση έχει γίνει το επίκεντρο των ερευνητών παγκοσμίως που εργάζονται για την αντιμετώπιση της υπογονιμότητας. Αντί να προσπαθούν να επαναπρογραμματίσουν τα επαγόμενα πολυδύναμα βλαστικά κύτταρα σε σπερματοζωάρια ή ωάρια, οι ερευνητές του OHSU χρησιμοποιούν μια τεχνική βασισμένη στη μεταφορά πυρήνα σωματικού κυττάρου. Αυτή η διαδικασία περιλαμβάνει τη μεταφορά του πυρήνα ενός δερματικού κυττάρου σε ένα δότη ωάριο που έχει αφαιρεθεί ο πυρήνας του. Το 1997, ερευνητές στη Σκωτία ανέφεραν αυτή την τεχνική για την κλωνοποίηση ενός προβάτου, της Ντόλι.
Στην περίπτωση αυτή, οι ερευνητές δημιούργησαν έμβρυα με χρωμοσώματα που προήλθαν και από τους δύο γονείς. Στην έρευνα, αναφέρθηκε ότι παρήχθησαν 82 λειτουργικά ωοκύτταρα που στη συνέχεια γονιμοποιήθηκαν με σπέρμα μέσω IVF. Ωστόσο, τα περισσότερα δεν προχώρησαν πέρα από το στάδιο 4-8 κυττάρων και παρουσίασαν χρωμοσωμικές ανωμαλίες. Μόνο το 9% ανέπτυξε στο στάδιο του βλαστοκυστικού έξι ημέρες μετά τη γονιμοποίηση, όταν τα έμβρυα συνήθως μεταφέρονται για να εγκατασταθεί μια εγκυμοσύνη μέσω IVF.
Ο πρώτος συγγραφέας, Nuria Marti Gutierrez, Ph.D., επιστήμονας στο Κέντρο Εμβρυϊκής και Κυτταρικής Θεραπείας του OHSU, δήλωσε ότι η έρευνα θα συνεχιστεί για να κατανοηθεί καλύτερα πώς τα χρωμοσώματα ζευγαρώνουν και διαχωρίζονται σωστά για να δημιουργήσουν ωοκύτταρα με τον σωστό αριθμό χρωμοσωμάτων. Τα έμβρυα συνήθως δεν θα αναπτυχθούν αν έχουν πάρα πολλά ή πολύ λίγα χρωμοσώματα, μια κατάσταση που ονομάζεται ανευπλοειδία. Ο Mitalipov σημείωσε ότι ακόμη και στη φυσική αναπαραγωγή, μόνο περίπου το ένα τρίτο των εμβρύων αναπτύσσονται σε βλαστοκυστές.
Η δημοσίευση αυτή αντιπροσωπεύει ένα επιστημονικό ορόσημο, αλλά οι ερευνητές αναγνωρίζουν ότι θα χρειαστεί περισσότερη έρευνα για να κατανοηθεί πλήρως η διαδικασία.
