Νέα διαγνωστική προσέγγιση ανιχνεύει αντοχή στα αντιβιοτικά και παθογένεια σε στελέχη Klebsiella

Η αντοχή στα αντιβιοτικά αποτελεί μία από τις πιο πιεστικές προκλήσεις που αντιμετωπίζει η σύγχρονη ιατρική. Ένα από τα πιο επικίνδυνα βακτηριακά παθογόνα που εντείνουν αυτή την κρίση είναι το Klebsiella pneumoniae, το οποίο μπορεί να προκαλέσει σοβαρές λοιμώξεις ενώ ταυτόχρονα αποφεύγει τόσο τα αντιβιοτικά όσο και το ανθρώπινο ανοσοποιητικό σύστημα.

Καινοτόμος διαγνωστική μέθοδος

Μια ερευνητική ομάδα υπό την καθοδήγηση της Καθηγήτριας Δρ. Füsun Can από τη Σχολή Ιατρικής του Πανεπιστημίου Koç έχει αναπτύξει μια νέα διαγνωστική προσέγγιση που επιτρέπει την ταχεία και ταυτόχρονη ανίχνευση τόσο της αντοχής στα αντιβιοτικά όσο και της υψηλής παθογένειας του Klebsiella pneumoniae. Η έρευνα αυτή έχει αναγνωριστεί με το βραβείο Nature MDx Impact Award 2025, επισημαίνοντας την επιστημονική της πρωτοτυπία και τη δυναμική της για πραγματική κλινική εφαρμογή.

Η σημασία της έρευνας

Το Klebsiella pneumoniae συνήθως υπάρχει αβλαβώς στο ανθρώπινο έντερο και στο δέρμα. Ωστόσο, σε ευάλωτους ασθενείς, ιδιαίτερα σε νοσοκομειακό περιβάλλον, μπορεί να προκαλέσει απειλητικές για τη ζωή καταστάσεις όπως πνευμονία, λοιμώξεις του αίματος και σηψαιμία. Τα τελευταία χρόνια, έχουν εμφανιστεί ανησυχητικά στελέχη που συνδυάζουν πολυαντοχή με υπερπαθογένεια, καθιστώντας τις λοιμώξεις πιο δύσκολες στη θεραπεία και πιο σοβαρές.

Η ομάδα της Δρ. Can επικεντρώθηκε ακριβώς σε αυτά τα στελέχη. Το νέο διαγνωστικό σύστημα που ανέπτυξαν εντοπίζει, σε μια μόνο και γρήγορη εξέταση, τους γενετικούς δείκτες που είναι υπεύθυνοι τόσο για την παθογένεια όσο και για την αντοχή στα αντιβιοτικά. Μέχρι σήμερα, αυτά τα χαρακτηριστικά μπορούσαν να αξιολογηθούν μόνο ξεχωριστά, συχνά μέσω χρονοβόρων διαδικασιών που καθυστερούσαν την αποτελεσματική θεραπεία.

Σημαντική πρόοδος στη μοριακή διάγνωση

Η ικανότητα να συλλέγεται αυτή η κρίσιμη πληροφορία ταυτόχρονα αντιπροσωπεύει μια σημαντική πρόοδο στη μοριακή διάγνωση. Σε αντίθεση με τις ιογενείς επιδημίες, η αντοχή των βακτηρίων δεν εκδηλώνεται ξαφνικά, αλλά η σωρευτική της επίδραση είναι βαθιά. Η καθυστερημένη ή ακατάλληλη θεραπεία με αντιβιοτικά αυξάνει τον κίνδυνο θνησιμότητας, παρατείνει τις νοσηλείες και επιταχύνει τη διάδοση ανθεκτικών στελεχών.

Η γρήγορη και ακριβής διάγνωση είναι, επομένως, κεντρικής σημασίας για τη λήψη αποτελεσματικών κλινικών αποφάσεων. Δίνοντας τη δυνατότητα στους κλινικούς ιατρούς να εντοπίζουν τα πιο επικίνδυνα στελέχη Klebsiella σε πρώιμο στάδιο, αυτή η νέα προσέγγιση υποστηρίζει την έγκαιρη και στοχευμένη θεραπεία, ενισχύοντας παράλληλα τις στρατηγικές ελέγχου λοιμώξεων στα νοσοκομεία.

Η αναγνώριση της έρευνας

Το βραβείο Nature MDx Impact Award απονέμεται σε έρευνες που προάγουν όχι μόνο την διαγνωστική επιστήμη αλλά και τις επείγουσες κλινικές ανάγκες. Στην αξιολόγησή της, η Nature τόνισε την πρωτοτυπία του έργου, τη μεταφραστική του σημασία και τη δυνατότητα ευρείας εφαρμογής.

Η επιλογή της μελέτης υπογραμμίζει τη crescente σημασία της μοριακής επιδημιολογίας και της ακριβούς διάγνωσης στην αντιμετώπιση της παγκόσμιας κρίσης αντοχής στα αντιβιοτικά. Το έργο υποστηρίζεται από διεθνή συνεργασία της βιομηχανίας, ενισχύοντας περαιτέρω την πορεία του προς κλινική εφαρμογή.

Πέρα από τη διάγνωση, το ερευνητικό πρόγραμμα της Δρ. Can στοχεύει να αποκαλύψει πώς το Klebsiella pneumoniae αποφεύγει το ανοσοποιητικό σύστημα – ένα κρίσιμο βήμα για την ανάπτυξη στρατηγικών θεραπείας επόμενης γενιάς. Η κατανόηση αυτών των μηχανισμών θα μπορούσε να επιτρέψει το σχεδιασμό νέων θεραπευτικών μορίων, πιθανώς υποστηριζόμενων από την τεχνητή νοημοσύνη στην ανακάλυψη φαρμάκων.

Καθώς η αντοχή στα αντιβιοτικά συνεχίζει να προκαλεί προκλήσεις στα συστήματα υγειονομικής περίθαλψης παγκοσμίως, αυτή η εργασία προσφέρει ένα επίκαιρο και συγκεκριμένο βήμα προς τα εμπρός – μετατρέποντας τη μοριακή γνώση σε εργαλεία που μπορούν να σώσουν ζωές.