Το μεγαλύτερο σε έκταση νησί των Κυκλάδων, η Νάξος, απειλείται να στερηθεί το νερό.H Νάξος είναι το κλασικό παράδειγμα της έλλειψης πρόνοιας. Ένα νησί που προσπαθεί πια να ζήσει πάνω απ’ τις δυνάμεις του. Από τη μία τελεί τα τελευταία χρόνια υπό κατασκευαστικό «οργασμό» για να στεγάσει τις ορδές τουριστών που πολλαπλασιάζονται διαρκώς και από την άλλη αδυνατεί να παράσχει στους δικούς του κατοίκους το πολυτιμότερο αγαθό το νερό.
Η ανομβρία των δύο τελευταίων χρόνων έχει φέρει το νησί στα όρια του σε ότι αφορά την υδάτινη επάρκεια. Η αμέλεια των αρχών να προχωρήσουν στις απαραίτητες υποδομές εδώ και χρόνια κοστίζει πια ακριβά. Η λειψυδρία είναι ιδιαίτερα έντονη στα νησιά και οι συνέπειες της αναδύονται τώρα ως νομοτελειακή κατάληξη. Οι επιφανειακοί ταμιευτήρες του δήμου έχουν ελάχιστα αποθέματα. Το νερό δεν φτάνει πια ούτε για τους κατοίκους και αυτό οδηγεί σε μεγάλες αυξήσεις τιμών. Φυσικά αυτό επηρεάζει άμεσα τη γεωργική και κτηνοτροφική παραγωγή. Χωρίς ικανή ποσότητα νερού, η παραγωγή προϊόντων τίθεται εν αμφιβόλω. Το πιο διάσημο «θύμα» της κατάστασης είναι η εκλεκτή πατάτα ΠΟΠ του νησιού.
Η πατάτα Νάξου είναι ένα από τα κορυφαία ελληνικά γεωργικά brand. Καλλιεργείται σε ιδιαίτερα ευνοϊκές κλιματολογικές συνθήκες, είναι φυτεμένη σε αμμώδες έδαφος και χωρίς λιπάσματα αλλά με φυσική λίπανση από τα ζώα. Αυτά εξασφαλίζουν ότι η πατάτα είναι πολύ καλή και ποιοτικά και γευστικά.Ωστόσο η καλλιέργεια της συρρικνώθηκε σε πολύ μεγάλο βαθμό, καθώς οι παραγωγοί αδυνατούν να προχωρήσουν στη φθινοπωρινή σπορά. Είναι χαρακτηριστικό ότι από τους 6.000 τόνους το 2022 η παραγωγή έπεσε φέτος στους 1.800.
Ως «δραματική» περιέγραψε την κατάσταση ο πρόεδρος της Ένωσης Αγροτικών Συνεταιρισμών (ΕΑΣ) Νάξου Δημήτρης Καπούνης, προβλέποντας ότι η Νάξος θα αναγκαστεί να εισάγει πατάτες για πρώτη φορά στην ιστορία της! «Με την εξάντληση των αποθεμάτων των 250 τόνων που βρίσκονται στις αποθήκες, ένα προϊόν ΠΟΠ κινδυνεύει να εξαφανιστεί γιατί στο νησί δεν υπάρχουν έργα υποδομών. Και ρωτάω: 4 βουλευτές έχει ο νομός. Πού είναι και τι κάνουν;», αναρωτήθηκε ο κ. Καπούνης.Το διάστημα 15/08 – 15/09 έπρεπε να έχει ξεκινήσει η δεύτερη σπορά μέσα στο έτος, η φθινοπωρινή, με τη φύτευση πάνω από 1.000 στρεμμάτων. Μέχρι τώρα όμως καμία φύτευση δεν έχει γίνει καθώς οι παραγωγοί δεν μπορούν να ποτίσουν τα χωράφια τους. Την ίδια ώρα και η παραγωγή από την ανοιξιάτικη σπορά του Φλεβάρη – Μάρτη, ήταν μειωμένη σχεδόν κατά 60% 4.200 τόνοι έγιναν ήδη «καπνός».
Τι έπρεπε να είχε γίνει για να μην φτάσουμε ως εδώ; Το πρώτο είναι η κατασκευή φραγμάτων και το δεύτερο οι βιολογικοί καθαρισμοί που θα επέτρεπαν την ανακύκλωση του νερού και την αξιοποίηση του στον αγροτικό τομέα.Εδώ και 15 χρόνια έχει μείνει στα χαρτιά το μεγάλο φράγμα του Τσικαλαριού. Ένα έργο ύψους 37,5 εκατ. ευρώ, το οποίο αν και έχει δημοπρατηθεί από το 2009 δεν έχει μπει μέσα τσάπα για να σκάψει. Παραμένει σε φάση… προετοιμασίας κατασκευής. Το φοβερό είναι ότι από τη στιγμή που θα ξεκινήσουν τα έργα ένας χρόνος θεωρείται αρκετός (ίσως λέμε και πολύ) για να ανεγερθεί.Η Νάξος διαθέτει ακόμη ένα φράγμα χωρητικότητας 1 εκ. κυβικών, που σήμερα είναι άδειο λόγω έλλειψης βροχοπτώσεων.
Τα πράγματα θα ήταν έτσι κι αλλιώς πολύ καλύτερα αν είχε τριτοβάθμια επεξεργασία ο βιολογικός καθαρισμός του Δήμου, ώστε τα επεξεργασμένα λύματα να χαράζουν υδροφόρο ορίζοντα και να μην καταλήγουν στη θάλασσα. Σήμερα τα 3 χιλιάδες κυβικά του βιολογικού καθαρισμού πέφτουν στη θάλασσα ενώ θα μπορούσαν να ποτίζουν τα χωράφια.Μοιραία ο Δήμος έχει στραφεί στις αφαλατώσεις για την παραγωγή νερού. Ένα σχέδιο που κοστίζει όμως ακριβά και σε λίγους μήνες θα φτάσουν οι πρώτοι λογαριασμοί στους κατοίκους. Το κόστος του νερού, που δεν είναι πόσιμο θα ανέβει 3 ως 10 φορές πάνω από πέρσι.Παράλληλα σε κάποια χωριά του νησιού έχουν στερέψει οι γεωτρήσεις και υπάρχουν ακόμα και φαινόμενα αντεγκλήσεων ανάμεσα σε κατοίκους και κτηνοτρόφους για το που θα πάει το νερό που φτάνει από τα βυτία. Αν δεν γίνουν τάχιστα τα απαραίτητα έργα, οι κάτοικοι θα πληρώσουν πανάκριβα το νερό από τις αφαλατώσεις. Βεβαίως το νερό αυτό δεν πίνεται και είναι αναγκασμένοι να αγοράζουν και εμφιαλωμένο.Κρίσιμος για το μέλλον του νησιού είναι ο φετινός χειμώνας, οπότε και θα αναμένεται μια βροχή ως μάνα εξ’ ουρανού…
