Όταν ξυπνάμε στη μέση της νύχτας, ειδικά όταν αυτό συμβαίνει χωρίς προφανή λόγο, συχνά δυσκολευόμαστε να ξανακοιμηθούμε, καθώς αυτό προκαλεί εκνευρισμό και απογοήτευση. Μάλιστα, μπορεί να οδηγήσει ακόμα και σε καταστάσεις πανικού, καθώς η σκέψη του ότι ο χρόνος που έχουμε στη διάθεσή μας για να ξεκουραστούμε «τελειώνει» και άρα τόσο πιο κουρασμένοι θα αισθανόμαστε την επόμενη ημέρα, μας ταράζει. Ακριβώς τότε, που επικρατεί ο εκνευρισμός, τα επίπεδα κορτιζόλης αυξάνονται και η υπόθεση «πώς θα ξανακοιμηθώ» χάνεται οριστικά.

Οι λόγοι που προκαλούν αυτή την υπερδιέγερση ποικίλλουν και μπορεί να περιλαμβάνουν τα πάντα, από ένα φαγητό που ολοκληρώθηκε πολύ αργά ή την κατανάλωση αλκοόλ μέχρι το στρες και τις ορμονικές ανισορροπίες που ενδεχομένως μας προκύπτουν. Ακόμα και τυχόν καθρέφτες στο υπνοδωμάτιο, που μπορεί να αντανακλούν το φως, ενδέχεται να μας δυσκολεύουν και να μην μπορούμε να ξανακοιμηθούμε. Ο Δρ Randolph Willis, ιατρικός διευθυντής στην Clinic Les Alpes, μιλώντας στη Vogue αναφέρει: «Τυχόν θόρυβος από τους γείτονες ή άλλες πηγές – ένας σύντροφος που ροχαλίζει, για παράδειγμα – οι πηγές φωτός ακόμα και από τον δρόμο, επηρεάζουν τον τρόπο που κοιμόμαστε και ιδίως το αν μπορούμε να ξανακοιμηθούμε εάν ξυπνήσουμε μέσα στη νύχτα».

Υπάρχουν ωστόσο μερικά πράγματα που μπορούμε να κάνουμε και να αποδειχθούν αποτελεσματικά, όταν μέσα στη νύχτα ξυπνήσουμε και προσπαθήσουμε να χαλαρώσουμε και να ξανακοιμηθούμε.

Ελέγχουμε την αναπνοή μας

Η προσεκτική, μελετημένη αναπνοή είναι ένας από τους καλύτερους τρόπους για να επανέλθουμε στη χαλαρή κατάσταση που φέρνει τον ύπνο, όπως συμφωνούν οι ειδικοί. Το Ίδρυμα Ύπνου στις ΗΠΑ συνιστά τη μέθοδο 4-7-8: Εισπνοή για τέσσερα δευτερόλεπτα, «κράτημα αναπνοής» για επτά δευτερόλεπτα και μετά εκπνοή για οκτώ δευτερόλεπτα. Αυτή η απλή μέθοδος βοηθάει και να διώξουμε σκέψης που μας αναστατώνουν, ενώ παράλληλα βοηθά το σώμα να αποβάλλει κάθε ποσότητα διοξειδίου του άνθρακα που βρίσκεται στο κατώτερο μέρος των πνευμόνων. Έτσι, η καρδιά δεν χρειάζεται να εργάζεται γρήγορα, άρα μειώνεται ο καρδιακός ρυθμός και ο ύπνος επανέρχεται ευκολότερα.

Εστιάζουμε στην ξεκούραση

Εάν ξυπνήσουμε στη μέση της νύχτας και δεν μας παίρνει ο ύπνος εύκολα, τότε ας εστιάσουμε στο πώς θα ξεκουραστούμε και ας μην κοιμόμαστε. Αντί να αγχωθούμε για το πώς θα κοιμηθούμε κλείνουμε τα μάτια και ξεκουραζόμαστε, ώστε να παραμείνουμε ήρεμοι και τελικά, όντως να κοιμηθούμε πιο εύκολα στη συνέχεια. Κλείνοντας τα μάτια για λίγο, αποκαθίσταται επίσης η ισορροπία μεταξύ του συμπαθητικού νευρικού συστήματος – που διεγείρεται όταν αισθανόμαστε άγχος ή στρες– και του παρασυμπαθητικού νευρικού συστήματος, το οποίο διεγείρεται όταν ξεκουραζόμαστε. Εάν αυτό δεν λειτουργεί και πράγματι μας κυριεύει το άγχος σχετικά με το πόσο λίγο θα κοιμηθούμε, καλό είναι να θυμόμαστε πως ένας σύντομος ύπνος αρκεί για να μας δώσει την ενέργεια που χρειαζόμαστε. Μελέτη του 2023 έδειξε ότι ένας 20λεπτος μεσημεριανός ύπνος μπορεί να βελτιώσει την υπνηλία και την απόδοσή μας, ενώ ακόμα και ένας ύπνος μόλις έξι λεπτών μπορεί να βελτιώσει τη μνήμη μας.

Σκεφτόμαστε θετικά και χαμογελάμε

Πράγματι, είναι δύσκολο ενώ αγχωνόμαστε για το πώς θα ξανακοιμηθούμε να χαμογελάμε και να σκαφτόμαστε θετικά, όμως καθώς το χαμόγελο απελευθερώνει ορμόνες όπως η ντοπαμίνη και η σεροτονίνη, που παίζουν βασικό ρόλο στην πρόκληση ύπνου, είναι σίγουρο πως θα μας βοηθήσει να πετύχουμε τον στόχο μας. Ειδικοί, μάλιστα, εξηγούν πως το τραγούδι είναι ένας καλός τρόπος για να τονώσουμε το πνευμονογαστρικό μας νεύρο, το οποίο μεταφέρει σήματα μεταξύ του εγκεφάλου και της καρδιάς και διατρέχει τον λάρυγγα και τον φάρυγγα. Με την τόνωσή του, ουσιαστικά χαμηλώνουμε τον καρδιακό μας ρυθμό, ενώ αν δεν είμαστε σε θέση να τραγουδήσουμε μέσα στη νύχτα, ακόμα και ένα μουρμουρητό μπορεί να βοηθήσει.

Αντίστροφη ψυχολογία

Με μερικούς ανθρώπους, η αντίστροφη ψυχολογία λειτουργεί εξαιρετικά αποδοτικά και μπορεί να βοηθήσει και στο να ξανακοιμηθούν αν ξυπνήσουν, μέσα στη νύχτα. Έτσι, οι ειδικοί συνιστούν να ασκούμε αντίστροφη ψυχολογία λέγοντας ότι δεν είμαστε κουρασμένοι και ότι δεν χρειάζεται να ξανακοιμηθούμε: Καθώς σκεφτόμαστε αυτό που «φοβόμαστε» περισσότερο, το άγχος σχετικά με αυτό αρχίζει να μειώνεται.

Με πληροφορίες από vogue