Μονοδόση θεραπεία κατά της ελονοσίας με τέσσερα φάρμακα επιτυγχάνει υψηλά ποσοστά ίασης
Σύμφωνα με νέα μελέτη που παρουσιάστηκε σήμερα στην Ετήσια Συνάντηση της Αμερικανικής Εταιρείας Τροπικής Ιατρικής και Υγιεινής (ASTMH), εκατοντάδες ασθενείς με ελονοσία που συμμετείχαν σε κλινική δοκιμή Φάσης 3 στο Γκαμπόν της Δυτικής Αφρικής, θεραπεύτηκαν με μια μόνο δόση θεραπείας που περιλαμβάνει τέσσερα ευρέως διαθέσιμα φάρμακα κατά της ελονοσίας.
Η επανάσταση στη θεραπεία της ελονοσίας
Αυτή η πρόοδος έρχεται να αντιμετωπίσει δύο σημαντικά προβλήματα που έχουν συμβάλει στην στασιμότητα της μάχης κατά μιας ασθένειας που σκοτώνει περίπου 600.000 ανθρώπους ετησίως: την ανησυχητική αύξηση της ανθεκτικότητας στα φάρμακα και το γεγονός ότι περισσότερο από το ένα τρίτο των ασθενών δεν ολοκληρώνουν την τυπική τριήμερη θεραπεία. Αυτό μπορεί να ενθαρρύνει την ανάπτυξη ανθεκτικών στελεχών και να επιτρέπει σε θεραπεύσιμες περιπτώσεις να επιδεινώνονται.
«Βρήκαμε ότι η μονοδόση θεραπεία μας ήταν εξίσου αποτελεσματική με την τυπική θεραπεία που απαιτεί έξι δόσεις σε τρεις ημέρες, την οποία πολλοί ασθενείς δεν ολοκληρώνουν», δήλωσε ο Δρ. Γκισλέν Μόμπο-Νγκόμα, κύριος συγγραφέας της μελέτης και επικεφαλής κλινικών επιχειρήσεων στο Ιατρικό Ερευνητικό Κέντρο Λαμπαρέν, Γκαμπόν.
Πώς λειτουργεί η νέα θεραπεία
Ο Δρ. Μόμπο-Νγκόμα τόνισε ότι η μονοδόση θεραπεία που συνδυάζει τα φάρμακα σουλφαδοξίνη, πυριμεθαμίνη, αρτεσουνάτη και πυροναριδίνη (SPAP) μπορεί να είναι πιο αποτελεσματική κατά των ανθεκτικών παρασίτων σε σχέση με τις τυπικές θεραπείες. Αυτό οφείλεται στο ότι ο συνδυασμός τεσσάρων φαρμάκων στοχεύει σε τέσσερις διαφορετικές ευπάθειες του παρασίτου της ελονοσίας.
«Η υποχρέωση ενός παθογόνου να αντιμετωπίσει μια πολυμέτωπη μάχη έχει χρησιμοποιηθεί για την καταπολέμηση της ανθεκτικής φυματίωσης και είναι θέμα αυξανόμενου ενδιαφέροντος για τους ειδικούς της ελονοσίας», πρόσθεσε ο Μόμπο-Νγκόμα. Η μονοδόση θεραπεία αντιμετωπίζει επίσης το πρόβλημα της ανθεκτικότητας που αναπτύσσεται σε ασθενείς που δεν ολοκληρώνουν την πλήρη θεραπεία, ενώ ταυτόχρονα θεραπεύει περιπτώσεις που, αν δεν αντιμετωπιστούν επαρκώς, μπορεί να προκαλέσουν σοβαρές επιπλοκές.
Η επείγουσα ανάγκη για νέες θεραπείες
Η ανάγκη για νέες θεραπείες κατά της ελονοσίας είναι επιτακτική, καθώς στην υποσαχάρια Αφρική, η οποία αντιπροσωπεύει το 95% των μολύνσεων και θανάτων από ελονοσία παγκοσμίως, η μάχη κατά της ασθένειας έχει φτάσει σε ένα στασιμότητα. Μετά από μια δραματική πτώση από το 2000 έως το 2015, οι μολύνσεις και οι θάνατοι από ελονοσία, κυρίως σε παιδιά κάτω των 5 ετών, έχουν αυξηθεί. Σύμφωνα με τα πιο πρόσφατα στοιχεία του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, το 2023 καταγράφηκαν 263 εκατομμύρια περιπτώσεις και 597.000 θάνατοι, σε σύγκριση με 216 εκατομμύρια περιπτώσεις και 445.000 θανάτους το 2016.
Εκτός από τις απειλές χρηματοδότησης, ένα βασικό εμπόδιο για την αναζωογόνηση της μάχης κατά της ελονοσίας είναι ότι τα παράσιτα αναπτύσσουν τουλάχιστον μερική ανθεκτικότητα στις θεραπείες που συνδυάζουν φάρμακα με βάση την αρτεμισινίνη.
«Ένα ακόμα πρόβλημα είναι ότι οι θεραπείες συνδυασμού αρτεμισινίνης (ACTs) πρέπει να λαμβάνονται για τρεις ημέρες για να απομακρυνθούν τα παράσιτα από τους μολυσμένους ασθενείς, και το ένα τρίτο ή περισσότερο των ασθενών με ελονοσία δεν ολοκληρώνουν την πλήρη θεραπεία», τόνισε ο Δρ. Μόμπο-Νγκόμα. Αυτή η αποτυχία μπορεί να επιτρέψει σε μεγάλο αριθμό παρασίτων να παραμείνουν στο σώμα, αυξάνοντας τον κίνδυνο σοβαρής νόσου.
Ο Δρ. Μόμπο-Νγκόμα και οι συνεργάτες του, συμπεριλαμβανομένου του Δρ. Πέτερ Κρέμσνερ, διευθυντή του Ινστιτούτου Τροπικής Ιατρικής στο Πανεπιστήμιο του Τύμπινγκεν στη Γερμανία, έχουν δημοσιεύσει πρόσφατα μια ανάλυση στο Malaria Journal, υποστηρίζοντας ότι η καταπολέμηση των δύο προβλημάτων της συμμόρφωσης στη θεραπεία και της ανθεκτικότητας πρέπει να γίνει μέσω της προσπάθειας ίασης των ασθενών με μια μόνο δόση που περιλαμβάνει διάφορα φάρμακα κατά της ελονοσίας, όλα εύκολα προσβάσιμα στην υποσαχάρια Αφρική.
Από τον Μάιο του 2024 έως τον Οκτώβριο του 2025, η ομάδα του θα διεξάγει δοκιμές σε περισσότερους από 1.000 ασθενείς, οι μισοί από τους οποίους είναι κάτω των 10 ετών, που αντιμετωπίζουν την «απλή ελονοσία». Η έρευνα αυτή αναμένεται να προσφέρει νέες ελπίδες στη μάχη κατά της ελονοσίας.
