Μελέτη αποκαλύπτει ότι οι ασθενείς με άνοια που εκτίθενται σε ρύπανση έχουν μεγαλύτερους τελομερείς
Μια πληθυσμιακή μελέτη που διεξήχθη στη Βόρεια Σουηδία αμφισβητεί τις υπάρχουσες υποθέσεις σχετικά με τη ρύπανση και τη βιολογική γήρανση, αποκαλύπτοντας ένα αναπάντεχο σήμα μεγαλύτερων τελομερών σε ασθενείς με άνοια, το οποίο απαιτεί περαιτέρω έρευνα.
Σχέσεις μεταξύ ρύπανσης και τελομερών
Η μελέτη, που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Scientific Reports, εξετάζει μια υποθετική διαδρομή που σχετίζεται με τους τελομερείς, οι οποίοι μειώνονται με την ηλικία. Οι ερευνητές ανέλυσαν δεδομένα από 473 ηλικιωμένους στη Βόρεια Σουηδία, οι οποίοι είχαν πλήρεις πληροφορίες σχετικά με την έκθεση τους στη ρύπανση, το μήκος των τελομερών και άλλες παραμέτρους.
Αν και τα ευρήματα της μελέτης δεν αποκάλυψαν συνολική συσχέτιση μεταξύ της έκθεσης στη ρύπανση και του μήκους των τελομερών, οι αναλύσεις υποδεικνύουν μια ελαφρά, στατιστικά μη σημαντική τάση που δείχνει ότι άτομα που στη συνέχεια ανέπτυξαν άνοια είχαν μεγαλύτερους τελομερείς, παρά την υψηλότερη έκθεση στη ρύπανση. Αυτό το αντίθετο εύρημα απαιτεί περαιτέρω διερεύνηση.
Η σημασία των τελομερών
Οι τελομερείς είναι τμήματα DNA που βρίσκονται στα άκρα των χρωμοσωμάτων μας και προστατεύουν το γενετικό υλικό από την αποδόμηση, την εξωτερική ζημιά και τη συγχώνευση. Με κάθε κυτταρική διαίρεση, αυτοί οι τελομερείς φυσικά μειώνονται, καθιστώντας τους έναν καλά καθορισμένο δείκτη βιολογικής γήρανσης.
Η πρόσφατη έρευνα υποδεικνύει ότι περιβαλλοντικοί παράγοντες, ιδιαίτερα οι ρύποι, μπορούν να επιταχύνουν αυτή τη διαδικασία μείωσης. Η ρύπανση του αέρα, ένας καλά μελετημένος παράγοντας που οδηγεί σε συστηματική φλεγμονή και οξειδωτικό στρες, θεωρείται κύριος ύποπτος. Ωστόσο, οι αποδείξεις είναι μικτές σχετικά με το αν η μακροχρόνια έκθεση στη ρύπανση του αέρα μειώνει τους τελομερείς, με ορισμένες μελέτες να αναφέρουν ότι δεν υπάρχει συσχέτιση ή ακόμα και μεγαλύτερους τελομερείς.
Επιπλέον, δεκαετίες έρευνας έχουν πλέον συνδέσει οριστικά το μήκος των τελομερών (το μικρότερο είναι χειρότερο) με μια ποικιλία χρόνιων ασθενειών που σχετίζονται με την ηλικία, συμπεριλαμβανομένης της άνοιας. Η άνοια είναι ένας γενικός όρος για πολλές νευρολογικές καταστάσεις που χαρακτηρίζονται από σημαντική γνωστική μείωση και απώλεια μνήμης, επηρεάζοντας σημαντικά την καθημερινή ζωή των ασθενών.
Στην ταχέως γηράσκουσα κοινωνία μας, η αναγνώριση των μηχανιστικών υποβάθρων των παραγόντων κινδύνου (όπως η ρύπανση του αέρα) που σχετίζονται με την επικράτηση και τον κίνδυνο χρόνιων ασθενειών που σχετίζονται με την ηλικία (όπως η άνοια) θα μπορούσε να βοηθήσει στην καθυστέρηση της προόδου των συμπτωμάτων στους περισσότερους από 57 εκατομμύρια ασθενείς που ζουν με την κατάσταση, καθώς και στους εκατομμύρια άλλους που πιθανόν να αναπτύξουν άνοια στο εγγύς μέλλον.
Δυστυχώς, οι μηχανιστικές αποδείξεις για τη συσχέτιση μεταξύ ρύπανσης του αέρα και άνοιας παραμένουν περιορισμένες, καθώς προηγούμενες μελέτες δεν έχουν δοκιμάσει ρητά τη σχέση μεταξύ αυτών των μεταβλητών.
Η παρούσα μελέτη αξιοποίησε δεδομένα από το έργο Betula, μια μακροχρόνια, πληθυσμιακή κοόρτη που επικεντρώνεται στη γήρανση και την άνοια στη Βόρεια Σουηδία. Οι ερευνητές συγκέντρωσαν δύο διαφορετικά κύματα χρόνου (T1 και T2 από τα επτά συνολικά κύματα της μελέτης Betula) που συλλέχθηκαν σε πενταετή διαστήματα μεταξύ 1988 και 1995.
Οι συλλογές δεδομένων σε κάθε κύμα περιλάμβαναν ερωτηματολόγια σχετικά με την υγεία, γνωστικές αξιολογήσεις και ιατρικές εξετάσεις (συμπεριλαμβανομένων των συλλογών αίματος). Σημαντικό είναι ότι τα δεδομένα ποιότητας αέρα για τις τοποθεσίες των συμμετεχόντων της μελέτης ήταν επίσης διαθέσιμα.
Οι δείγματα αίματος χρησιμοποιήθηκαν για μετρήσεις του σχετικού μήκους τελομερών λευκοκυττάρων (rLTL) μέσω ποσοτικής αντίδρασης πολυμεράσης (qPCR). Η έκθεση στη ρύπανση του αέρα αξιολογήθηκε χρησιμοποιώντας ένα μοντέλο διάχυσης υψηλής ανάλυσης για να εκτιμηθούν οι ετήσιες μέσες συγκεντρώσεις λεπτών σωματιδίων (PM₂.₅) και μαύρου άνθρακα (BC) για κάθε συμμετέχοντα.
