Μεγάλο Ρέμα Ραφήνας: «Ποτάμια και Οικοσυστήματα σε περίοδο Κλιματικής Αλλαγής»

Μεγάλο Ρέμα Ραφήνας: «Ποτάμια και Οικοσυστήματα σε περίοδο Κλιματικής Αλλαγής»

Μεγάλο Ρέμα Ραφήνας: «Ποτάμια και Οικοσυστήματα σε περίοδο Κλιματικής Αλλαγής»

Ποτάμια

Με συμμετοχή άνω των 150 ατόμων ολοκληρώθηκε η εκδήλωση με θέμα «Ποτάμια και Οικοσυστήματα σε περίοδο Κλιματικής Αλλαγής» με αφορμή την καταστροφή του Μεγάλου Ρέματος Ραφήνας, του μεγαλύτερου φυσικού ποταμού της Αττικής» που διοργάνωσε η «Κίνηση για την Προστασία και την Ανάδειξη του Μεγάλου Ρέματος Ραφήνας» στις 19.4.2024 στο Πνευματικό Κέντρο του Δήμου Αθηναίων.

Την εκδήλωση άνοιξε με σύντομο χαιρετισμό η Εμμανουέλα Τερζοπούλου, δημοτική σύμβουλος Ραφήνας-Πικερμίου και επικεφαλής της Κίνησης. Μίλησαν οι: Παναγιώτης Δημόπουλος – Καθηγητής Οικολογίας Πανεπιστημίου Πατρών, Πέτρος Κόκκαλης – Ευρωβουλευτής των Πρασίνων και Γεν. Γραμματέας του «ΚΟΣΜΟΣ», Ξενοφών Κοντιάδης – Καθηγητής Δημοσίου Δικαίου Παντείου Πανεπιστημίου, Νίκος Χρυσόγελος – Αντιδήμαρχος Δήμου Αθηναίων για την Κλιματική Διακυβέρνηση και την Κοινωνική Οικονομία.

Ο Δρ. Πάνος Δημόπουλος, Καθηγητής Τμήματος Βιολογίας Πανεπιστημίου Πατρών, στην ομιλία του με τον ηχηρό τίτλο «ΜΕΓΑΛΟ ΡΕΜΑ ΡΑΦΗΝΑΣ: Μια ευκαιρία απόδοσης δικαίου στο περιβάλλον της Αττικής» ανέφερε ότι το Μεγάλο Ρέμα Ραφήνας είναι ένα από τα ελάχιστα εναπομείναντα ποτάμια της Αττικής με φυσικά χαρακτηριστικά στο μεγαλύτερο μήκος του και αναφέρθηκε την προστατευτική νομοθεσία που το διέπει.

Μίλησε για τις «Λύσεις βασισμένες στη Φύση» (Nature-based solutions) που εξασφαλίζουν τη ροή και την πρόσβαση σε γλυκό νερό, προστατεύουν τις κοινότητες που γειτνιάζουν με το ρέμα από τις πλημμύρες, υποστηρίζουν τη βιοποικιλότητα και τις οικοσυστημικές υπηρεσίες και είναι οικονομικά αποδοτικότερες, στον αντίποδα του έργου διευθέτησης του Μεγάλου Ρέματος Ραφήνας που δεν δημιουργεί ανθεκτικό κλιματικά περιβάλλον αλλά συνεπάγεται αυξημένο κίνδυνο διάβρωσης, με συνέπεια υπέρογκα κόστη αποκατάστασης και μη προβλέψιμη ζημία σε κοινωνικό και οικονομικό επίπεδο.

Ανέφερε επίσης ότι το έργο διευθέτησης, όπως έχει σχεδιαστεί, αντιβαίνει στις ισχύουσες πολιτικές σε Ελλάδα και Ευρωπαϊκή Ένωση, και δη: στα αγροπεριβαλλοντικά μέτρα της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής (ενίσχυση παρόχθιων ζωνών μεταξύ ρεμάτων και καλλιεργειών), στην Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία (ανθεκτικές πόλεις και βελτίωση των φυσικών οικοσυστημάτων) και τον υπό υιοθέτηση Νόμο για την Αποκατάσταση της Φύσης (αποκατάσταση της συνδεσιμότητας των ποταμών με τους υγροτόπους και τα φυσικά πλημμυρικά τους πεδία).

Ο Πέτρος Κόκκαλης, ευρωβουλευτής των Πρασίνων και γραμματέας του κόμματος ΚΟΣΜΟΣ, ανέφερε ότι το έργο διευθέτησης 17 χλμ. του Μεγάλου Ρέματος Ραφήνας αποτελεί το πιο ζωντανό παράδειγμα υποκρισίας της κυβέρνησης της Νέας Δημοκρατίας και του ελληνικού κράτους. Πρόκειται για ένα φαραωνικό έργο με απαρχαιωμένες γκρίζες λύσεις τσιμεντοποίησης, που δεν προσφέρει την αντιπλημμυρική προστασία που επαγγέλλεται, ενώ καταστρέφει το περιβάλλον, τη βιοποικιλότητα και επιβαρύνει το μικροκλίμα, συμπεριλαμβανομένης της κοπής 2.000 δέντρων.

Συνέχισε λέγοντας πως στον απόηχο των πλημμυρών στη Θεσσαλία, η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΤΕπ), εγκαταλείποντας την παλιότερη πολιτική της για τη χρηματοδότηση των αντιπλημμυρικών έργων στην Ελλάδα, απαιτεί πλέον λύσεις βασισμένες στη φύση, αντί των γκρίζων υποδομών από σκυρόδεμα και σαρζανέτια, αναγνωρίζοντας ότι απέτυχαν κραυγαλέα στη Θεσσαλία,

Ο Π.Κόκκαλης αναφέρθηκε τέλος στην ερώτηση που κατέθεσε ο ίδιος ως ευρωβουλευτής προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, καθώς και στη μη ολοκλήρωση από την κυβέρνηση των οικείων σχεδίων διαχείρισης λεκανών απορροής ποταμών και των σχεδίων διαχείρισης των κινδύνων πλημμύρας, με αποτέλεσμα την παραπομπή της χώρας στο Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης τον προηγούμενο μήνα.

Ο Ξενοφών Κοντιάδης, Καθηγητής Δημοσίου Δικαίου Παντείου Πανεπιστημίου, αναφέρθηκε στο άρθρο 24 του Συντάγματος, που αναγνωρίζει την προστασία του φυσικού και πολιτιστικού περιβάλλοντος, όχι μόνο ως υποχρέωση του κράτους αλλά και ως δικαίωμα του καθενός (https://www.syntagmawatch.gr/wp-content/uploads/2023/02/%CE%86%CF%81%CE%B8%CF%81%CE%BF-24-me-cover.pdf) .

Με βάση το άρθρο αυτό η Πολιτεία υποχρεούται σε λήψη προληπτικών και κατασταλτικών μέτρων προστασίας του περιβάλλοντος στο πλαίσιο της αρχής της αειφορίας και τα δικαστήρια σε αποτελεσματική δικαστική προστασία. Το δικαίωμα να ζει κανείς σε ένα καθαρό, υγιές και αειφόρο περιβάλλον αναγνωρίστηκε ως θεμελιώδες ανθρώπινο δικαίωμα στις 28.7.2022 από τη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ, ενώ αναγνωρίζεται και από το άρθρο 1 της Σύμβασης του Άαρχους.

Ο Καθ. Ξενοφών Κοντιάδης αναφέρθηκε στο Μεγάλο Ρέμα Ραφήνας, ως ασπίδα προστασίας έναντι επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής, όπως είναι οι καύσωνες, η ερημοποίηση, οι πλημμύρες, η διάβρωση της ακτογραμμής, η υφαλμύρινση των υδάτων, ως ένα φυσικό τοπίο υψηλής αισθητικής αξίας καθώς και σημαντικό τοπίο ιστορικής και πολιτιστικής κληρονομιάς με αρχαιότητες όλων των εποχών στην κοίτη του και γύρω από αυτήν.

Ο Νίκος Χρυσόγελος, Αντιδήμαρχος Δήμου Αθηναίων για την Κλιματική Διακυβέρνηση και την Κοινωνική Οικονομία ξεκίνησε λέγοντας ότι σήμερα η κλιματική κρίση και η πολιτική προστασία χρησιμοποιούνται ως πρόφαση για να συνεχίζονται τα ίδια έργα. Αντίθετα, η πολιτική προστασία σημαίνει να μαθαίνουμε από τα λάθη και αντί να κλείνουμε τα 3-4 ανοιχτά ρέματα που έχουν απομείνει, να στοχεύσουμε καταρχήν στην προστασία τους και στη συνέχεια να αρχίσουμε να ανοίγουμε δρόμους του νερού που έχουν κλείσει, με λύσεις βασισμένες στην φύση. Αυτό εξασφαλίζει άμυνα απέναντι στις επιπτώσεις της κλιματικής κρίσης, γιατί όπως έδειξε η έκθεση του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Περιβάλλοντος οι πόλεις σε όλη την Ευρώπη είναι απροετοίμαστες.

Αναφέρθηκε στους κινδύνους στην Αττική λόγω αύξησης της θερμοκρασίας, που δεν οφείλεται μόνο στην κλιματική κρίση, αλλά και στην αλλαγή του μικροκλίματος. Γιατί κλείνοντας τα ρέματα και μετατρέποντας το παράκτιο μέτωπο σε τσιμέντο, ακυρώνεις το φυσικό κλιματισμό που φέρνουν τα ρέματα και η θάλασσα στις πόλεις. Όταν λοιπόν οι άνθρωποι που παίρνουν αποφάσεις γνωρίζουν ότι το Μεγάλο Ρέμα Ραφήνας θα πλημμυρίσει επειδή πχ έχουν χτίσει στις όχθες, μία πολιτική έξυπνη, αποτελεσματική, που λαμβάνει τα μηνύματα, είναι η απελευθέρωση των περιοχών που πλημμυρίζουν, έτσι ώστε να ανοίξει ξανά ο φυσικός δρόμος του νερού. Έκλεισε λέγοντας ότι ο αγώνας για το Μεγάλο Ρέμα Ραφήνας πρέπει να νικήσει.

Ακολούθησε πλούσια συζήτηση με τοποθετήσεις 15 ομιλητών από το κοινό. Μεταξύ αυτών, ο Ηλίας Ταρναράς, Μελετητής Υδραυλικών ‘Εργων και Περιβαλλοντικών Υποδομών με διεθνή εμπειρία, παρουσίασε την προσέγγιση του Υπουργείου Υποδομών στο έργο διευθέτησης του Μ. Ρέματος Ραφήνας, που συνίσταται σε διευθέτηση σε συνολικό μήκος 17 χιλιομέτρων με εναλλαγή τσιμέντου και συρματοκιβωτίων. Ανέδειξε δύο κρίσιμες αστοχίες του έργου και της περιβαλλοντικής αδειοδότησης, την κατάργηση του πλημμυρικού πεδίου της πεδιάδας των Σπάτων και τη μη εξέταση εναλλακτικών λύσεων, όπως θα ήταν ο συνδυασμός της υφιστάμενης κατάστασης (δηλαδή διατήρηση της φυσικής κοίτης του ρέματος – μηδενική λύση) με επιλεγμένες παρεμβάσεις με τσιμέντο μόνον στα σημεία των οδών πρόσβασης και ορισμένων στενώσεων, ενώ παράλληλα θα μπορούσε να εφαρμοστεί σε ορισμένα τμήματα η διεύρυνση της κοίτης με χωμάτινη διατομή και διαμόρφωση φυσικών πρανών.

f1 Μεγάλο Ρέμα Ραφήνας: «Ποτάμια και Οικοσυστήματα σε περίοδο Κλιματικής Αλλαγής»

Ο Ηλίας Ταρναράς εξήγησε επίσης με διαφάνειες και με αριθμούς γιατί η κατάργηση της συνδεσιμότητας του Μεγάλου Ρέματος Ραφήνας με το φυσικό πλημμυρικό του πεδίο στην πεδιάδα των Σπάτων, καθώς και η καναλοποίηση του ποταμού (ευθυγράμμιση και επένδυση με σκληρά υλικά) θα οδηγήσει σε σημαντικά αυξημένη παροχή νερού στα κατάντη, με κίνδυνο πρόκλησης πλημμυρικών φαινομένων στην εκβολή. Τα έργα διευθέτησης στην Πετρέζα περιορίζουν την υπερχείλιση προς την πεδιάδα των Σπάτων, με αποτέλεσμα τον περιορισμό της αποθήκευσης πλημμυρικού όγκου στην πεδιάδα και την επικίνδυνη “κάθοδο” του προς τις κατοικημένες περιοχές, καταργώντας έτσι το φυσικό δώρο της μορφολογίας του εδάφους προς την πόλη της Ραφήνας και οδηγώντας στην ανάγκη υπερδιαστασιολόγησης των έργων στα κατάντη, δηλαδή στο τμήμα του ρέματος με την υψηλότερη επικινδυνότητα λόγω πυκνότερης δόμησης.

Στην εκδήλωση τοποθετήθηκαν οι: Μαρία Γανωτή εκ μέρους της ΑΝΙΜΑ-Σύλλογος Προστασίας και Περίθαλψης Άγριας Ζωής, Δημήτρης Ζαρρής εκ μέρους της ΡΟΗ-Σύλλογος πολιτών υπέρ των Ρεμάτων, ενώ διαβάστηκε χαιρετισμός της Ελληνικής Εταιρίας Προστασίας της Φύσης. Επίσης οι: Κώστας Παπαδάκης- Δημοτικός Σύμβουλος Δήμου Αθηναίων από την Ανατρεπτική Συμμαχία για την Αθήνα, Περικλής Ζήκας από το ΜΕΡΑ25, Έλενα Μπότση κοινωνιολόγος και Ηλίας Γιαννίρης π.Επίκ.Καθηγητής Πολυτεχνείου Κρήτης από το κόμμα Πράσινοι-Οικολογία. Στη συζήτηση παρέμβαση έκαναν επίσης η Παναγιώτα Πετρόγλου, δικηγόρος των 5 νέων της Ραφήνας που προσέφυγαν στη δικαιοσύνη υπερασπίζοντας το δικαίωμά τους σε ένα υγιές και προστατευμένο περιβάλλον, στην πολιτιστική κληρονομιά και στο τοπίο, η Αναστασία Γκολιομύτη, ακτιβίστρια από την Πρωτοβουλία Αθήνας κατά των Εξορύξεων και τις Βρυσούλες, πανεπιστημιακοί, αρχαιολόγοι και εργαζόμενοι/ες.

Ο ΑΓΩΝΑΣ ΓΙΑ ΤΗ ΣΩΤΗΡΙΑ ΤΟΥ ΜΕΓΑΛΟΥ ΡΕΜΑΤΟΣ ΡΑΦΗΝΑΣ, ΤΟΥ ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΟΥ ΦΥΣΙΚΟΥ ΠΟΤΑΜΟΥ ΤΗΣ ΑΤΤΙΚΗΣ ΣΥΝΕΧΙΖΕΤΑΙ

Δελτίο Τύπου

Κίνηση για την Προστασία & Ανάδειξη του Μεγάλου Ρέματος Ραφήνας

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ ΣΤΟ ONCAMERA

Τα Χριστούγεννα, η πιο όμορφη γιορτή του χρόνου πλησιάζει και ο Δήμος Παλλήνης φορά τα γιορτινά του. Oι Δημοτικές Κοινότητες Γέρακας, Παλλήνη και Ανθούσα, ετοιμάζονται να υποδεχθούν τα φετινά Χριστούγεννα,…

Με τον Υπουργό Επικρατείας Μάκη Βορίδη συναντήθηκε ο Δήμαρχος Παλλήνης Χρήστος Αηδόνης την Δευτέρα 2 Δεκεμβρίου 2024 ώστε ο Δήμος Παλλήνης να ανταποκριθεί στις ανάγκες ενός προαστίου με μεγάλη υπερτοπική…

Η απαγόρευση των ΜΜΕ στα Δημοτικά Συμβούλια είναι ένα πρόσχημα προκειμένου να χρησιμοποιηθεί η Τεχνητή Νοημοσύνη στο πλαίσιο των μεταρρυθμίσεων και της ψηφιοποίησης ενώ παρατηρούνται όλο και πιο συχνά τα…