Μέσα από τα χέρια τους βλέπουν την περιουσία τους να χάνεται 20.000 ιδιοκτήτες στα Δωδεκάνησα.
Γιατί; Επειδή 73 χρόνια μετά την ενσωμάτωση του νησιωτικού συμπλέγματος στην Ελλάδα, το 1948, φαίνεται πως υπάρχει ακόμη μια ανοιχτή πληγή που εξακολουθεί να δημιουργεί πρόβλημα σε χιλιάδες ιδιοκτήτες, οι οποίοι – εξαιτίας αυτής της πληγής -, κινδυνεύουν να χάσουν πάνω από 8.000 ακίνητα… Το πρόβλημα, όπως εξηγεί, μιλώντας στα «ΝΕΑ», ο πρόεδρος της Ενωσης Ιδιοκτητών Ακινήτων Δωδεκανήσου (ΕΝΙΑΔ) Μιχάλης Βαγιανού, «οφείλεται στο γεγονός ότι το ελληνικό κράτος – μετά την ενσωμάτωση της Δωδεκανήσου – δεν ολοκλήρωσε ποτέ την κτηματογράφηση που ξεκίνησαν οι Ιταλοί».
Τι σημαίνει αυτό στην πράξη; Κατά τον ίδιο, άνθρωποι που κατείχαν νόμιμα ιδιοκτησίες (ακόμη και από την οθωμανική περίοδο) εξαιρέθηκαν από τη διαδικασία της κτηματογράφησης, η οποία είναι προφανές πως δεν ολοκληρώθηκε, αφού κτηματογραφήθηκαν μερικώς η Ρόδος, η Κως και τμήματα της Λέρου.
1.002 αγωγές σε μία μέρα…
Η μη ολοκλήρωση της κτηματογράφησης από το ελληνικό κράτος προκάλεσε αλυσιδωτές αντιδράσεις. Ετσι, χιλιάδες ιδιοκτησίες δεν μπορούν να καταγραφούν στους τόμους του Κτηματολογίου. Χαρακτηριστική είναι, όπως λένε από την ΕΝΙΑΔ, η περίπτωση της Σύμης όπου ιδιωτικές περιουσίες αλλά και ιστορικά κτίρια δεν μπορούν να κτηματογραφηθούν και για τον λόγο αυτό – εάν δεν αλλάξει το ισχύον καθεστώς – περνούν στην ιδιοκτησία του Δημοσίου. Ετσι, μπροστά στον κίνδυνο να χάσουν την περιουσία τους οι ιδιοκτήτες είναι αναγκασμένοι να προσφύγουν στη Δικαιοσύνη για την απόδειξη των εμπράγματων δικαιωμάτων τους.
«Πριν από ενάμιση μήνα, μέσα σε μία μέρα, στη Σύμη κατατέθηκαν 1.002 αγωγές προκειμένου να μην τους αρπάξει το Δημόσιο την περιουσία τους που κατείχαν νόμιμα για δεκάδες ή και εκατοντάδες χρόνια. Το ίδιο συνέβη και στην Πάτμο, όπου οι αγωγές ξεπέρασαν τις 2.000» λένε από την ΕΝΙΑΔ.
«Ανήκετε στο ιταλικό»
Σε πρόσφατη επιστολή που έστειλε η ΕΝΙΑΔ στο Κτηματολόγιο, περιγράφεται ακριβώς το πρόβλημα μέσα από τηλεφωνική επικοινωνία που είχε μέλος του ΔΣ της Ενωσης με υπάλληλο στο κέντρο εξυπηρέτησης πελατών του Κτηματολογίου για τη διαδικασία κτηματογράφησης ενός ακινήτου. Αρχικά η υπάλληλος τους είπε ότι θα πρέπει να δηλωθεί. Στο τέλος όμως της συνομιλίας κατέληξε: «Αφού είστε στη Ρόδο, δεν έχετε σήμερα δικαίωμα εγγραφής γιατί δεν ανήκετε στο ελληνικό Κτηματολόγιο αλλά στο ιταλικό»!
Ορια και προβλήματα
Η ελληνική πολιτεία, υιοθετώντας κατ’ αποκλειστικότητα τα ιταλικά κτηματολογικά δεδομένα χωρίς καμία αιτιολογημένη ρυθμιστική εκτίμηση, αποδέχτηκε και επικύρωσε τις προβλέψεις των διατάξεων του Κτηματολογικού Κανονισμού Δωδεκανήσου που όριζε τον αιγιαλό, προσαυξάνοντας κατά 12 μέτρα τα όρια της οριογραμμής του αιγιαλού, όπως ορίζουν οι διατάξεις του για τις εκτός αστικών κέντρων περιοχές, μέχρι και τα όρια πάσης ιδιοκτησίας δημόσιας ή ιδιωτικής.
Αυτό έχει ως αποτέλεσμα, όπως αναφέρεται στην επιστολή που εστάλη (στις 3 Φεβρουαρίου 2021) από την Ενωση προς τον γενικό γραμματέα Νομικών και Κοινοβουλευτικών Θεμάτων Στυλιανό Ιωάννη Κουτνατζή, τεράστιες εκτάσεις γης, με χιλιάδες ιδιοκτησίες στην παράκτια ζώνη των νησιών, να μην κτηματογραφηθούν με τη δικαιολογία ότι βρίσκονται στη ζώνη της παραλίας.
«Να σημειώσουμε πως η οριογραμμή της παραλίας δεν είναι προϊόν οριοθέτησης, όπως προβλέπεται από τον νόμο αλλά προϊόν κτηματογράφησης από κατακτητές» επισημαίνεται χαρακτηριστικά στην επιστολή.
Μάλιστα, εξαιτίας της ισχύουσας τοπικής νομοθεσίας, εκτός των εξαιρουμένων ιδιωτικών ιδιοκτησιών, που ξεπερνούν τις 8.000 περιπτώσεις, με την ίδια ακριβώς αιτιολογία χαρακτηρίζονται ως αυθαίρετα και κρατικά ή δημοτικά ακίνητα, ακόμη και ιστορικής σημασίας όπως οι Ιαματικές Πηγές Καλλιθέας.
Νομοθετική ρύθμιση
Η ΕΝΙΑΔ ζητεί άμεση νομοθετική ρύθμιση του Κτηματολογικού Καθεστώτος Δωδεκανήσου. Κι αυτό διότι, όπως αναφέρει, το τοπικό νομικό καθεστώς δημιουργεί ήδη προβλήματα και «μπλοκάρει» διαδικασίες που νομοθετήθηκαν ή θα νομοθετηθούν.
Ο χρόνος στο μεταξύ κυλά αντίστροφα. Κι αυτό επειδή, μεταξύ άλλων, έγινε ανάληψη από εργολάβο του μειοδοτικού διαγωνισμού που αφορά τις κατεδαφίσεις των εν λόγω ακινήτων. Και επιπλέον υπάρχει αδυναμία εφαρμογής του νέου χωροταξικού του υπουργείου Περιβάλλοντος στα Δωδεκάνησα.
Όπως αναφέρεται στο in.gr: Για τον λόγο αυτό, η ΕΝΙΑΔ ήρθε σε επαφή με τον πρώην αντιπρόεδρο της κυβέρνησης και συνταγματολόγο – καθηγητή στο ΑΠΘ Ευάγγελο Βενιζέλο, από τον οποίο ζήτησε επιστημονική γνωμοδότηση – μελέτη για την αντισυνταγματικότητα των σχετικών διατάξεων του Κτηματολογικού Κανονισμού, ιδίως επί του ειδικού καθεστώτος επί του αιγιαλού και της παραλίας.
Οπως χαρακτηριστικά αναφέρεται στην επιστολή προς τον γενικό γραμματέα Νομικών και Κοινοβουλευτικών Θεμάτων, «ο καθηγητής Ευάγγελος Βενιζέλος στη μελέτη που μας παρέδωσε τεκμηρίωσε ευθέως την αντισυνταγματικότητα του άρθρου 3 του Κ.Δ. 132/1929 με αδιάσειστα στοιχεία βασισμένα στο Ελληνικό Σύνταγμα, τις Ευρωπαϊκές και Διεθνείς Συνθήκες, τους νόμους αλλά και τη σχετική νομολογία του ΣτΕ».
Ξεκινά η συλλογή δηλώσεων σε έξι νέες περιοχές
Μέσα στον χρόνο ξεκινά η συλλογή δηλώσεων σε έξι νέες περιοχές ενώ πρέπει να επανελεγχθούν πάνω από 11 εκατομμύρια δικαιώματα σε 36 περιφερειακές ενότητες.
Η αρχή γίνεται από τον ερχόμενο μήνα όπου ξεκινά η συλλογή δηλώσεων στο Ρέθυμνο. Επί της ουσίας ο Μάρτιος σηματοδοτεί τη συλλογή δηλώσεων για το υπόλοιπο (και τελευταίο) 7% της χώρας. Στη συνέχεια, τον Μάιο, αρχίζει η συλλογή δηλώσεων στις Κυκλάδες, ενώ τον Αύγουστο παίρνουν σειρά Χανιά και Ηράκλειο (ένα τμήμα του) με τον κύκλο να κλείνει τον Δεκέμβριο όπου ξεκινά η συλλογή δηλώσεων σε Θεσπρωτία και Κέρκυρα.
Στο μεταξύ, οι ιδιοκτήτες ακινήτων θα πρέπει να γνωρίζουν πως το πάγωμα των προστίμων τούς δίνει ένα «σκόντο» έως τον ερχόμενο Μάιο (άτυπη παράταση) προκειμένου να δηλώσουν ψηφιακά στο Κτηματολόγιο την ακίνητη περιουσία τους.
Σε ό,τι αφορά τα πρόστιμα, υπενθυμίζεται πως θα είναι κλιμακωτά, και θα υπολογίζονται με βάση την αξία του κάθε ακινήτου και τον χρόνο καθυστέρησης. Θα πρέπει, ωστόσο, να διευκρινιστεί ότι η βάση υπολογισμού αντιστοιχεί σε ποσό που δεν μπορεί να είναι κατώτερο των 300 ευρώ και ανώτερο των 2.000 ευρώ. «ΤΑ ΝΕΑ» αναφέρθηκαν εκτενώς στο θέμα στο φύλλο της 5ης Ιανουαρίου 2021.
Οπως προαναφέρθηκε, κατά τη διάρκεια του χρόνου θα πρέπει να ελεγχθούν 11 εκατομμύρια δικαιώματα σε 36 περιφερειακές ενότητες. Τι σημαίνει αυτό; Σημαίνει πως οι ιδιοκτήτες θα πρέπει να ελέγξουν την καταγραφή των περιουσιακών τους στοιχείων, να επιβεβαιώσουν ή να διορθώσουν τυχόν λάθη.
Οι 36 περιοχές (κατ’ αλφαβητική σειρά) είναι: Ανατολική Αττική (Γραμματικό, Βαρνάβας), Αιτωλοακαρνανία, Αρκαδία, Αρτα, Αχαΐα, Βοιωτία, Γρεβενά, Δράμα, Δυτική Αττική (Μέγαρα, Οινόη), Εβρος, Ευρυτανία, Ηράκλειο, Θάσος, Θεσπρωτία, Θεσσαλονίκη, Ιωάννινα, Κάλυμνος, Καρδίτσα, Κάρπαθος, Καστοριά, Κορινθία, Λάρισα, Λασίθι, Λευκάδα, Μαγνησία, Μεσσηνία, Ξάνθη, Πιερία, Πρέβεζα, Ροδόπη, Ρόδος, Σποράδες, Φθιώτιδα, Φλώρινα, Φωκίδα και Χαλκιδική.
