Σε μία πολύ σημαντική ανακάλυψη προχώρησαν Αμερικάνοι επιστήμονες, οι οποίοι ουσιαστικά «ζωντάνεψαν» τα μάτια πεθαμένου πέντε ώρες μετά τον θάνατό του.

Ειδικότερα επιστήμονες αναβίωσαν νευρικά κύτταρα που αντιλαμβάνονται το φως σε μάτια πεθαμένου και αποκατέστησαν την επικοινωνία μεταξύ τους, στο πλαίσιο μιας σειράς ανακαλύψεων που πρόκειται να μεταμορφώσουν την έρευνα για τον εγκέφαλο και την όραση.

Δισεκατομμύρια νευρώνες στο κεντρικό νευρικό σύστημα μεταδίδουν αισθητηριακές πληροφορίες ως ηλεκτρικά σήματα- στο μάτι, εξειδικευμένοι νευρώνες γνωστοί ως φωτοϋποδοχείς αντιλαμβάνονται το φως.

Δημοσιεύοντας την έρευνά τους στο περιοδικό Nature, μια ομάδα ερευνητών από το Οφθαλμολογικό Κέντρο John A. Moran του Πανεπιστημίου της Γιούτα και συνεργάτες του Scripps Research περιγράφουν πώς χρησιμοποίησαν τον αμφιβληστροειδή ως μοντέλο του κεντρικού νευρικού συστήματος για να διερευνήσουν πώς πεθαίνουν οι νευρώνες -και νέες μεθόδους για την αναζωογόνησή τους.

«Καταφέραμε να ξυπνήσουμε φωτοϋποδοχικά κύτταρα στην ανθρώπινη ωχρά κηλίδα, που είναι το τμήμα του αμφιβληστροειδούς που είναι υπεύθυνο για την κεντρική μας όραση και την ικανότητά μας να βλέπουμε λεπτές λεπτομέρειες και χρώματα», εξηγεί η επιστήμονας του Οφθαλμολογικού Κέντρου Moran, Fatima Abbas, επικεφαλής συγγραφέας της δημοσιευμένης μελέτης.

«Σε μάτια που ελήφθησαν έως και πέντε ώρες μετά το θάνατο ενός δωρητή οργάνων, τα κύτταρα αυτά ανταποκρίνονταν σε έντονο φως, έγχρωμα φώτα, ακόμη και σε πολύ αμυδρές λάμψεις φωτός».

Ενώ τα αρχικά πειράματα αναβίωσαν τους φωτοϋποδοχείς, τα κύτταρα φάνηκε να έχουν χάσει την ικανότητά τους να επικοινωνούν με άλλα κύτταρα του αμφιβληστροειδούς. Η ομάδα εντόπισε τη στέρηση οξυγόνου ως τον κρίσιμο παράγοντα που οδηγεί σε αυτή την απώλεια επικοινωνίας.

Για να ξεπεραστεί η πρόκληση, η αναπληρώτρια καθηγήτρια έρευνας του Scripps Anne Hanneken, MD, προμηθεύτηκε μάτια δωρητών οργάνων σε λιγότερο από 20 λεπτά από τη στιγμή του θανάτου, ενώ ο επιστήμονας του Moran Eye Center Frans Vinberg, PhD, σχεδίασε μια ειδική μονάδα μεταφοράς για την αποκατάσταση της οξυγόνωσης και άλλων θρεπτικών ουσιών στα μάτια των δωρητών οργάνων.

Πρώτη καταγραφή τέτοιου επιτεύγματος

Ο Vinberg κατασκεύασε επίσης μια συσκευή για τη διέγερση του αμφιβληστροειδούς και τη μέτρηση της ηλεκτρικής δραστηριότητας των κυττάρων του.

Με αυτή την προσέγγιση, η ομάδα κατάφερε να αποκαταστήσει ένα συγκεκριμένο ηλεκτρικό σήμα που παρατηρείται στα ζωντανά μάτια, το «κύμα b».

Πρόκειται για την πρώτη καταγραφή του κύματος b που έγινε από τον κεντρικό αμφιβληστροειδή μεταθανάτιων ανθρώπινων οφθαλμών.

«Καταφέραμε να κάνουμε τα κύτταρα του αμφιβληστροειδούς να μιλήσουν μεταξύ τους, όπως κάνουν στο ζωντανό μάτι για να μεσολαβήσουν στην ανθρώπινη όραση», λέει ο Vinberg