Η πτώση του Τείχους του Βερολίνου: 10+1 ταινίες που την αποτυπώνουν
Το καλοκαίρι του 1961, το Βερολίνο χωρίστηκε σε Ανατολικό και Δυτικό, με την αμερικανική κωμωδία «One, Two, Three» του Μπίλι Γουάιλντερ να γυρίζεται εκείνη την περίοδο. Η ταινία, που αφηγείται την ιστορία μιας νεαρής Αμερικανίδας που ερωτεύεται έναν Ανατολικογερμανό, αναγκάστηκε να μετακομίσει στο Μόναχο λόγω των πολιτικών εξελίξεων. Από τότε, το Τείχος του Βερολίνου έγινε κεντρικό θέμα σε πολλές ταινίες, αποτυπώνοντας τις αντιφάσεις και τις προκλήσεις της εποχής.
Από τις πρώτες ταινίες μέχρι την πτώση
Η πρώτη ταινία που πραγματεύτηκε το Τείχος έκανε πρεμιέρα τον Οκτώβριο του 1962 και αναφερόταν σε μια απόδραση που συνέβη την ίδια χρονιά. Σκηνοθετημένη από τον Ρόμπερτ Σιόντμακ, η ταινία περιγράφει την περιπέτεια ενός Αμερικανού και Γερμανών ηθοποιών που προσπαθούν να διαφύγουν μέσω ενός τούνελ. Για τις ανάγκες των γυρισμάτων, η παραγωγή δημιούργησε ένα τμήμα του Τείχους από πλαστικό στο Δυτικό Βερολίνο, ενώ οι αληθινοί φρουροί της ανατολικής πλευράς φρόντιζαν να προσδώσουν ρεαλισμό στην ταινία.
Δύο χρόνια αργότερα, το 1965, το μυθιστόρημα του Τζον Λε Καρέ «Ο κατάσκοπος που γύρισε από το κρύο» μεταφέρθηκε στη μεγάλη οθόνη από τον Μάρτιν Ριτ, με τον Ρίτσαρντ Μπάρτον στον πρωταγωνιστικό ρόλο. Η ταινία ακολουθεί έναν πράκτορα της MI6 που αποστέλλεται στο Ανατολικό Βερολίνο, με το Τείχος να παίζει καθοριστικό ρόλο στην πλοκή.
Η τέχνη του κινηματογράφου και η αναπαράσταση της πραγματικότητας
Στη δεύτερη κατασκοπική ταινία με τον Μάικλ Κέιν, η απόδραση από το Ανατολικό Βερολίνο γίνεται με γερανό πάνω από το Τείχος, δείχνοντας την ένταση της εποχής. Στην γερμανική ταινία «Ο άνθρωπος πάνω στο Τείχος», ο ήρωας Κάμπε προσπαθεί να βρει την ταυτότητά του, περνώντας 15 φορές το Τείχος χωρίς να νιώθει σπίτι του.
Στο Βερολίνο του 1987, δύο χρόνια πριν από την πτώση του Τείχους, η ταινία «Φτερά του έρωτα» του Βιμ Βέντερς αποτυπώνει την πόλη μέσα από τα μάτια δύο αγγέλων. Ο Μπρούνο Γκανζ, ο πρωταγωνιστής, περιπλανιέται δίπλα στο Τείχος, σε μια πόλη που τότε φάνταζε σαν μια αστική έρημος.
Η κωμωδία και η θεραπεία του τραύματος
Μετά την πτώση του Τείχους, ο γερμανικός κινηματογράφος προσπάθησε να επουλώσει τα τραύματα της εποχής με κωμωδίες. Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η ταινία «Sonnenalle», που παρακολουθεί τη ζωή μιας παρέας νέων το 1973, σε μια γειτονιά που το Τείχος χώριζε. Εμπνευσμένη από πραγματικά γεγονότα, η ταινία αφηγείται την ιστορία ενός Ανατολικογερμανού κολυμβητή που αποστατεί, σκάβοντας ένα τούνελ για να επανασυνδεθεί με την οικογένειά του.
Η ζωή στην Ανατολική Γερμανία αποτυπώνεται επίσης στην ταινία που ακολουθεί τον νεαρό Ντάνιελ Μπρουλ, του οποίου η μητέρα πέφτει σε κώμα κατά την περίοδο της πτώσης του Τείχους. Ο Ντάνιελ, με τη βοήθεια φίλων, στήνει μια απάτη για να προστατεύσει την υγεία της μητέρας του από τις συγκινήσεις της αλλαγής.
Αυτές οι ταινίες, από το 1962 έως το 2017, αναδεικνύουν την επίδραση του Τείχους του Βερολίνου στην τέχνη και την κοινωνία, αποτυπώνοντας τις αντιφάσεις και τις προκλήσεις μιας εποχής που άλλαξε τον κόσμο.
