Η προδιαβήτη μπορεί να επανέλθει χωρίς απώλεια βάρους

Μια σημαντική νέα μελέτη αποκαλύπτει ότι έως και 1 στους 5 ανθρώπους με προδιαβήτη μπορεί να επιστρέψει σε φυσιολογικά επίπεδα σακχάρου στο αίμα χωρίς να χάσει βάρος, κάτι που ανατρέπει τις απόψεις των γιατρών σχετικά με την πρόληψη του διαβήτη τύπου 2. Στην πρόσφατη δημοσίευση στο περιοδικό Nature Medicine, οι ερευνητές εξέτασαν αν άτομα με προδιαβήτη μπορούν να επανέλθουν σε φυσιολογική ρύθμιση γλυκόζης χωρίς απώλεια βάρους, μια ανακάλυψη που μπορεί να είναι κρίσιμη για την πρόληψη του διαβήτη τύπου 2 (T2D).

Τα ευρήματα της μελέτης

Η μελέτη διαπίστωσε ότι η ύφεση της προδιαβήτη συνέβη παρά την απουσία απώλειας βάρους (συχνά με ελαφριά αύξηση βάρους) και συνδέθηκε με υγιέστερη κατανομή λίπους, βελτιωμένη λειτουργία των β-κυττάρων και ενισχυμένη ευαισθησία στην ινσουλίνη. Ο διαβήτης τύπου 2 πλήττει πάνω από 460 εκατομμύρια ανθρώπους παγκοσμίως και είναι μία από τις κύριες αιτίες θανάτου λόγω των επιπλοκών του, όπως η νευροπάθεια, οι καρδιοαγγειακές παθήσεις και η χρόνια νεφρική νόσος. Η παγκόσμια επιβάρυνση του T2D αναμένεται να αυξηθεί σημαντικά μέχρι το 2050, με την κακή ποιότητα διατροφής να αποτελεί τον κύριο παράγοντα κινδύνου, ιδιαίτερα σε χώρες με χαμηλό και μεσαίο εισόδημα, όπου η πρόσβαση σε θεραπεία είναι περιορισμένη.

Ορισμός και κίνδυνοι της προδιαβήτη

Η προδιαβήτη είναι μια μεταβολική κατάσταση στην οποία τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα είναι υψηλότερα από τα φυσιολογικά, αλλά όχι αρκετά υψηλά για να πληρούν τα διαγνωστικά κριτήρια για τον διαβήτη τύπου 2. Συνήθως ορίζεται από την ανεπαρκή ρύθμιση γλυκόζης, όπως η αυξημένη νηστεία γλυκόζης, η μειωμένη ανοχή στη γλυκόζη σε δοκιμή ανοχής γλυκόζης ή η αυξημένη γλυκοζυλιωμένη αιμοσφαιρίνη (HbA1c), που παραμένει κάτω από το όριο διάγνωσης του διαβήτη. Είναι ο πιο σημαντικός παράγοντας κινδύνου για τον T2D, με ετήσιο ποσοστό προόδου 5-10% και κίνδυνο ζωής έως ~74%. Επίσης, αυξάνει ανεξάρτητα τον κίνδυνο για αγγειακές, καρκινικές και νευροεκφυλιστικές ασθένειες.

Προηγούμενες έρευνες έχουν δείξει ότι η αποκατάσταση της φυσιολογικής ρύθμισης γλυκόζης, ακόμη και προσωρινά, μειώνει τον κίνδυνο ανάπτυξης T2D και σχετικών επιπλοκών. Η μελέτη Παρέμβασης Τρόπου Ζωής για την Προδιαβήτη (PLIS) εισήγαγε την έννοια της ύφεσης της προδιαβήτη. Η ύφεση επιτυγχάνεται όταν αποκαθίστανται τα φυσιολογικά επίπεδα γλυκόζης, συχνά μέσω απώλειας βάρους. Αυτή η ύφεση μειώνει σημαντικά τον κίνδυνο T2D και τη σχετική βλάβη οργάνων, υπογραμμίζοντας τη σημασία της ρύθμισης της γλυκόζης στις στρατηγικές πρόληψης.

Οι ερευνητές πραγματοποίησαν μια ανάλυση post hoc της PLIS, μιας τυχαιοποιημένης, ελεγχόμενης, πολυκεντρικής δοκιμής που διεξήχθη στη Γερμανία μεταξύ 2012 και 2016. Ενήλικες ηλικίας 18 έως 75 ετών με προδιαβήτη, που ορίστηκε από ανεπαρκή νηστεία γλυκόζης και/ή μειωμένη ανοχή στη γλυκόζη, συμμετείχαν στη μελέτη. Οι συμμετέχοντες κατατάχθηκαν με βάση τον κίνδυνο διαβήτη και τυχαιοποιήθηκαν σε συμβατική ή εντατική παρέμβαση τρόπου ζωής ή ομάδα ελέγχου.

Η ανάλυση περιλάμβανε μόνο συμμετέχοντες που δεν είχαν χάσει βάρος κατά τη διάρκεια των 12 μηνών. Εάν η ρύθμιση γλυκόζης επανήλθε σε φυσιολογικά επίπεδα, ταξινομήθηκαν ως «ανταποκριτές», ενώ οι υπόλοιποι ως «μη ανταποκριτές». Η μεταβολισμός γλυκόζης αξιολογήθηκε με δοκιμές ανοχής γλυκόζης με επαναλαμβανόμενη δειγματοληψία αίματος. Μετρήθηκαν οι δείκτες ινσουλίνης, C-πεπτίδιο, λίπος ήπατος, σπλαχνικό και υποδόριο λίπος, καθώς και λίπος μυών με τυποποιημένες μεθόδους. Επιπλέον αναλύσεις περιλάμβαναν φλεγμονώδεις δείκτες, αδιποκίνες, ινκρετίνες και ένα πολυγονιδιακό σκορ σπλαχνικού λιπώδους ιστού (VAT), χωρίς σημαντικές διαφορές μεταξύ των ομάδων. Η συμμόρφωση με τον τρόπο ζωής παρακολουθήθηκε μέσω ημερολογίων τροφίμων, δοκιμών φυσικής κατάστασης και αξιολογήσεων φυσικής δραστηριότητας.

Τα ευρήματα επικυρώθηκαν σε μια δεύτερη ομάδα από το Πρόγραμμα Πρόληψης Διαβήτη των Η.Π.Α. (DPP), εστιάζοντας σε συμμετέχοντες που επίσης δεν είχαν χάσει βάρος κατά τους πρώτους 12 μήνες. Οι στατιστικές αναλύσεις χρησιμοποίησαν μοντέλα μεικτών επιδράσεων και διόρθωσαν για πολλαπλές δοκιμές.