Την Δευτέρα 12 Ιουνίου 2023 η σύμπραξη του έργου ΕΛΙΑΔΑ Τ2ΕΔΚ-01315 διοργάνωσε ημερίδα για τον χαρακτηρισμό, τα πλεονεκτήματα, την ανάδειξη και την προώθηση του γενετικού υλικού των ελληνικών ποικιλιών ελιάς, η προστασία και αξιοποίηση του οποίου αποτελεί επιτακτική ανάγκη λόγω των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής. Οι ερευνητές και οι ελαιοπαραγωγοί που συμμετέχουν στο έργο παρουσίασαν ενδιαφέροντα ερευνητικά αποτελέσματα και καινοτόμες τεχνολογίες του έργου.
Ο Δρ. Παναγιώτης Καλαϊτζής, υπεύθυνος σπουδών και έρευνας του Τμήματος Οπωροκηπευτικών Γενετικής και Βιοτεχνολογίας στο ΜΑΙΧ έκανε μια συνολική ανασκόπηση του έργου, την μέχρι σήμερα πρόοδο και παρουσίασε αποτελέσματα για τα εξής ζητήματα:
-Ανίχνευση ποικιλιών ελιάς με αντοχή στο αβιοτικό στρες (πλημμύρες, αλατότητα χαμηλές θερμοκρασίες)
-Πειραματική διαδικασία in vitro καλλιέργειας ελαιόδεντρων σε ειδικά υποστρώματα για την ανάπτυξη ριζών και βλαστών
Χρησιμοποιώντας τις ποικιλίες Κορωνέϊκη και Καλαμών εμβολιασμένες σε διαφορετικά υποκείμενα, το έργο στοχεύει στην παραγωγή ελαιοδένδρων με αντοχή στο αβιοτικό στρες. Η ομάδα του ΜΑΙΧ παρουσίασε ένα πολύ ενδιαφέρον πείραμα όπου υπέβαλαν ποικιλίες ανθεκτικές (Αρβανιτολιά και Λευκολία) και μη ανθεκτικές στην αβιοτική καταπόνηση (Κορωνέϊκη και Γαϊδουροελιά) σε συνθήκες πλημμύρας συγκριτικά με συνθήκες υψηλής αλατότητας. Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι στη ποικιλία Κορωνέϊκη παρατηρήθηκε σχηματισμός αερεγχύματος στις ρίζες, το οποίο θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί δυνητικά ως δείκτης ανταπόκρισης σε αβιοτικές καταπονήσεις.
Ο Δρ. Πολυδεύκης Χατζόπουλος, καθηγητής στο εργαστήριο Μοριακής Βιολογίας του Τμήματος Βιοτεχνολογίας του Γεωπονικού Πανεπιστήμιου Αθηνών, παρουσίασε τη μεθοδολογία που ακολούθησαν για τη μελέτη της αντίδρασης νεαρών ελαιόδεντρων σε συνθήκες ξηρασίας με χρήση υδρόφιλων χημικών ουσιών (Πολυαιθυλενογλυκόλη). Επιπλέον, ο Δρ. Χατζόπουλος μίλησε για την εφαρμογή σύγχρονων μοριακών τεχνικών ανάλυσης (VIGS) για την μελέτη της ολευρωπαΐνης με χρήση του ενζύμου β-γλυκοσιδάση (OeGLU). Το ένζυμο αυτό εμπλέκεται στη βιοσυνθετική οδό των σεκοϊριδοειδών στα ελαιόδεντρα. Η μείωση των μεταγραφών OeGLU είχε ως αποτέλεσμα την απουσία τόσο ανοδικών όσο και καθοδικών κινήσεων των σεκοϊριδοειδών. Αυτό είναι σημαντικό γιατί παρέχει πληροφορίες για τη ρύθμιση της περιεκτικότητας σε πολυφαινόλες στους καρπούς της ελιάς.
Ο κύριος Ευτύχης Ανδρουλάκης, εφευρέτης και παραγωγός της εξαιρετικής ετικέτας ελαιόλαδου Pamako καθώς και άλλων πολύ επιτυχημένων ετικετών που πωλούνται σε φαρμακεία της Ευρώπης, περιέγραψε τις καινοτομίες που εφαρμόζει στο ελαιοτριβείο του συνεργάτη του, κ. Μιχαήλ Μαράκα, ο οποίος είναι φορέας του έργου ΕΛΙΑΔΑ. Αυτές περιλαμβάνουν ένα νέο σύστημα πλυσίματος και στεγνώματος των καρπών της ελιάς στο ελαιοτριβείο το οποίο χρησιμοποιεί μειωμένη ποσότητα καθαρού νερού και μειώνει τη θερμοκρασία των καρπών κατά 2 έως 3 βαθμούς Κελσίου καθώς ταυτόχρονα τους καθαρίζει και τους στεγνώνει – ένα σημαντικό βήμα, καθώς οι χαμηλότερες θερμοκρασίες και οι ξηρές ελιές παράγουν ελαιόλαδο υψηλότερης ποιότητας. Ο κ. Ανδρουλάκης αναφέρθηκε επίσης στον αποχρωματιστή/θραυστήρα καρπών ελιάς που προσάρμοσε ώστε να αφαιρεί το μεγαλύτερο μέρος της φλούδας, χωρίς πλαστικά υλικά και να διατηρεί σταθερή τη θερμοκρασία. Όλες οι παραπάνω σύγχρονες τεχνικές παράγουν υψηλής ποιότητας, ελαιόλαδο που συντελεί σε υψηλότερη τιμή.
Ο Δρ. Μπλαζάκης Κωνσταντίνος, μεταδιδακτορικός ερευνητής στο Τμήμα Οπωροκηπευτικών Γενετικής & Βιοτεχνολογίας toy MAIX παρουσίασε το OliveID, το οποίο αποτελεί ένα εργαλείο που βασίζεται στην ανάλυση εικόνων για τον προσδιορισμό των ποικιλιών ελιάς, χρησιμοποιώντας αριθμητική ανάλυση των τιμών του μεγέθους, του σχήματος και της δομής των φύλλων ελιάς, του καρπού και πυρήνα. Εξήγησε πώς αυτό το νέο εργαλείο μπορεί να βοηθήσει στον χαρακτηρισμό και τη διάκριση μεταξύ των ποικιλιών ελιάς, καθώς και στη δημιουργία σχέσεων μεταξύ τους, με βάση αυστηρά καθορισμένες μαθηματικές προδιαγραφές, σύγχρονες τεχνικές προγραμματισμού και καινοτόμους αυτοματοποιημένους αλγόριθμους. Αυτό το εργαλείο θα μπορούσε να είναι χρήσιμο σε αγρότες, αγοραστές, δημόσιους φορείς, ερευνητές και άλλους στη βιομηχανία τροφίμων. Ήδη αναπτύσσεται μια εφαρμογή smartphone και τα δεδομένα για πολλές ποικιλίες είναι ήδη ελεύθερα διαθέσιμα σε μια βάση δεδομένων στο ΜΑΙΧ, η οποία δημιουργήθηκε από το φορέα του έργου AVMap GIS A.E.
Δείτε συνεντεύξεις των ερευνητών από την ημέρα της ημερίδας:
Με τη συγχρηματοδότηση της Ελλάδας και της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
«Υλοποιείται στο πλαίσιο της Δράσης ΕΡΕΥΝΩ – ΔΗΜΙΟΥΡΓΩ – ΚΑΙΝΟΤΟΜΩ και συγχρηματοδοτείται από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης (ΕΤΠΑ) της Ευρωπαϊκής Ένωσης και εθνικούς πόρους μέσω του Ε.Π. Ανταγωνιστικότητα, Επιχειρηματικότητα & Καινοτομία (ΕΠΑνΕΚ) (κωδικός έργου: T2ΕΔΚ- 01315)»
