Η ΚΥΠ είχε προειδοποιήσει τη Χούντα το 1974 για αποβατικές ενέργειες
Με αφορμή τη συμπλήρωση 50 χρόνων από την τουρκική εισβολή στην Κύπρο, η Εθνική Υπηρεσία Πληροφοριών (ΕΥΠ) δημοσιοποίησε 58 δελτία πληροφοριών που συντάχθηκαν τον Ιούλιο και τον Αύγουστο του 1974 από στελέχη της ΚΥΠ. Είναι η πρώτη φορά που αρχειακό υλικό από τις ελληνικές μυστικές υπηρεσίες αποχαρακτηρίζεται και παραδίδεται στην ιστορική έρευνα.
Σημαντικά ευρήματα από τα δελτία της ΚΥΠ
Τα δελτία αυτά αποκαλύπτουν λεπτομέρειες για το παρασκήνιο του πραξικοπήματος κατά του αρχιεπισκόπου Μακαρίου Γ’ και την πολεμική προετοιμασία της Τουρκίας για την επίθεση στη Μεγαλόνησο. Ο ιστορικός Τάσος Σακελλαρόπουλος, υπεύθυνος των Ιστορικών Αρχείων του Μουσείου Μπενάκη, σχολιάζει τις εκθέσεις αυτές στο νέο του βιβλίο, αναδεικνύοντας την ολιγωρία της χουντικής ηγεσίας και την καταστροφική πορεία που ακολούθησε.
Η τουρκική εισβολή και η αντίδραση της Χούντας
Στις 20 Ιουλίου 1974, στις 05:00 το πρωί, τουρκικές δυνάμεις αποβιβάστηκαν ανενόχλητες στην Κύπρο, ενώ σμήνη αεροσκαφών επιτέθηκαν σε στρατηγικούς στόχους. Η αντίδραση της Χούντας υπό τον Δημήτριο Ιωαννίδη ήρθε με καθυστέρηση, καθώς το Υπουργείο Εθνικής Άμυνας πίστευε ότι οι Τούρκοι δεν θα προχωρούσαν σε επίθεση. Η εντολή για την εφαρμογή των πολεμικών σχεδίων δόθηκε μόλις το πρωί της ίδιας ημέρας, ενώ οι πρώτες ειδήσεις για την εισβολή μεταδόθηκαν γύρω στις 11:00.
Προειδοποιήσεις και παραλείψεις
Τα ενημερωτικά δελτία της ΚΥΠ, ωστόσο, αποδεικνύουν ότι υπήρχαν σαφείς προειδοποιήσεις για τις τουρκικές προθέσεις, με λεπτομερείς αναφορές στην προετοιμασία αποβατικών σχηματισμών. Παρά τις πληροφορίες αυτές, η αντίδραση της ελληνικής πλευράς ήταν αργοπορημένη και αναποτελεσματική, γεγονός που επέτρεψε στους Τούρκους να εδραιώσουν τις θέσεις τους και να προχωρήσουν σε στρατηγικές κινήσεις.
Η αποτυχία της Χούντας να αξιολογήσει σωστά την κατάσταση και να αντιδράσει εγκαίρως είχε καταστροφικές συνέπειες για την Κύπρο, με αποτέλεσμα την απώλεια σχεδόν του 37% του νησιού. Αυτές οι αποκαλύψεις, που προέρχονται από τα αποχαρακτηρισμένα έγγραφα, προσφέρουν μια νέα διάσταση στα γεγονότα που καθόρισαν την ιστορία της Κύπρου.
