Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο άνοιξε το δρόμο για τη χρήση κονδυλίων της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ) για την αποκατάσταση των ζημιών απο τις φυσικές καταστροφές, μετά την υπερψήφιση δύο σημαντικών νομοθετημάτων στην Ολομέλεια του Σώματος, που συνεδρίασε στο Στρασβούργο. Η εν λόγω νομοθεσία, η οποία αναμένεται να εγκριθεί και από το Συμβούλιο της ΕΕ, θα επιτρέπει τη χρησιμοποίηση των κονδυλίων από τα Ταμεία Περιφερειακής Ανάπτυξης με πιο ευέλικτο τρόπο, προκειμένου να αποκατασταθούν οι ζημιές που προκαλούνται από φυσικές καταστροφές. Επιπλέον, τα κοινωνικά ταμεία θα μπορούν να χρηματοδοτούν τη υγειονομική περίθαλψη και τις βασικές ανάγκες των πληγέντων περιοχών, ενώ θα αποζημιώνονται και οι γεωργοί, δασοκαλλιεργητές και μικρομεσαίες επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στον τομέα της γεωργίας και της δασοκομίας, για τις ζημιές που υπέστησαν.

Ο στόχος αυτών των δύο νομοθετημάτων είναι να επιτευχθεί ταχεία χρηματοδότηση από την ΕΕ για μέτρα ανασυγκρότησης, μετά από φυσικές καταστροφές που θα σημειωθούν από την 1η Ιανουαρίου 2024 και έπειτα. Οι προτάσεις για τα νομοθετήματα κατατέθηκαν μετά τις καταστροφικές πλημμύρες και πυρκαγιές που έπληξαν την Κεντρική, Ανατολική και Νότια Ευρώπη το Σεπτέμβριο του 2024.

Η πρόταση Περιφερειακής Στήριξης Έκτακτης Ανάγκης για την Ανασυγκρότηση, γνωστή ως «RESTORE», επιτρέπει στις χώρες της ΕΕ να χρησιμοποιούν πιο ευέλικτα τα κονδύλια από τα ευρωπαϊκά ταμεία περιφερειακής ανάπτυξης (ΕΤΠΑ) και τα Ταμεία Συνοχής για την ανασυγκρότηση περιοχών που υπέστησαν καταστροφές. Στο πλαίσιο αυτής της πρότασης, οι πόροι της ΕΕ θα μπορούσαν να καλύψουν έως και το 95% του συνολικού κόστους των έργων αποκατάστασης, ενώ για την ταχεία ρευστότητα των πληγέντων περιοχών, θα διατίθεται και πρόσθετη προχρηματοδότηση που θα φτάνει έως το 25% του συνολικού ποσού. Επίσης, η πρόταση θα επιτρέπει τη χρήση των κονδυλίων του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Ταμείου+ για τη χρηματοδότηση βραχυπρόθεσμων προγραμμάτων εργασίας, τη στήριξη της πρόσβασης στην υγειονομική περίθαλψη και την κάλυψη των βασικών αναγκών των πληγέντων.

Τα μέτρα ευελιξίας που προτείνονται θα ισχύσουν για καταστροφές που συνέβησαν το 2024 ή το 2025, ενώ η εφαρμογή τους το 2025 αναμένεται να κινητοποιήσει χρηματοδότηση ύψους 3 δισ. ευρώ για την περίοδο 2025-2027. Η πρόταση «RESTORE» εγκρίθηκε με 638 ψήφους υπέρ, 10 κατά και 5 αποχές.

Επιπλέον, οι χώρες της ΕΕ που διαθέτουν μη δαπανηθέντα κονδύλια από προγράμματα αγροτικής ανάπτυξης, θα μπορούν να τα χρησιμοποιήσουν άμεσα για την αποζημίωση των γεωργών, δασοκαλλιεργητών και μικρομεσαίων επιχειρήσεων που υπέστησαν ζημίες τουλάχιστον 30% του παραγωγικού τους δυναμικού. Αυτά τα χρήματα θα καταβάλλονται με εφάπαξ πληρωμές και θα καλύπτονται πλήρως από κονδύλια της ΕΕ. Οι πληρωμές στους δικαιούχους θα πραγματοποιηθούν έως το τέλος του 2025. Η πρόταση αυτή για την ενίσχυση από το Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Αγροτικής Ανάπτυξης (ΕΓΤΑΑ) εγκρίθηκε με 644 ψήφους υπέρ, 6 κατά και 3 αποχές.

Και οι δύο νομοθετικές πράξεις πρέπει να εγκριθούν επισήμως από το Συμβούλιο της ΕΕ. Ο κανονισμός «RESTORE» θα τεθεί σε ισχύ μία ημέρα μετά τη δημοσίευσή του στην Επίσημη Εφημερίδα της ΕΕ, ενώ η νομοθεσία για το ΕΓΤΑΑ θα τεθεί σε εφαρμογή την ημέρα της δημοσίευσής της.