Η χρόνια κατανάλωση αλκοόλ εξασθενεί τον αιματοεγκεφαλικό φραγμό μέσω του εντέρου
Μια πρόσφατη μελέτη που δημοσιεύθηκε στο Communications Biology ρίχνει φως στην επίδραση του αλκοόλ στον αιματοεγκεφαλικό φραγμό (ΑΕΦ), αποκαλύπτοντας πώς η χρόνια κατανάλωση αλκοόλ μπορεί να διαταράξει την ακεραιότητά του μέσω του άξονα εντέρου-εγκεφάλου. Οι ερευνητές εξέτασαν αν το Faecalibacterium prausnitzii, ένα ευεργετικό βακτήριο, μπορεί να συμβάλει στην αποκατάσταση των βλαβών του ΑΕΦ και στην επιβράδυνση της γνωστικής έκπτωσης.
Η επίδραση του αλκοόλ στον εγκέφαλο
Σύμφωνα με στατιστικά στοιχεία, ένας στους τρεις ενήλικες καταναλώνει αλκοόλ τακτικά, ωστόσο πολλοί υποτιμούν τις επιπτώσεις του στην υγεία του εγκεφάλου. Μελέτες νεκροψίας έχουν δείξει μικροαγγειακές αλλαγές, ενώ οι ανωμαλίες στην απεικόνιση διάχυσης (DTI) μπορεί να παραμένουν ακόμη και μετά από περίοδο αποχής, υποδεικνύοντας μόνιμη βλάβη.
Ο ΑΕΦ είναι κρίσιμος για την προστασία των νευρικών κυκλωμάτων. Όταν αυτός ο φραγμός εξασθενεί, τοξίνες και φλεγμονώδεις παράγοντες μπορούν να εισέλθουν στον εγκέφαλο, επηρεάζοντας τη μνήμη και τη διάθεση. Παράλληλα, το μικροβίωμα του εντέρου, που διαμορφώνεται από τη διατροφή και την κατανάλωση αλκοόλ, μπορεί να στέλνει σήματα στον εγκέφαλο μέσω μεταβολιτών και ανοσολογικών οδών. Οι πρώτες έρευνες συνδέουν την κατανάλωση αλκοόλ με αλλαγές στο μικροβίωμα και δυσλειτουργία του ΑΕΦ, ωστόσο η ανθρώπινη έρευνα που συνδέει αυτές τις αλλαγές με γνωστικά αποτελέσματα παραμένει κυρίως συσχετιστική.
Η μελέτη και τα αποτελέσματά της
Οι ερευνητές περιέλαβαν 30 ενήλικες άνδρες με Διαταραχή Χρήσης Αλκοόλ (AUD) σύμφωνα με τα κριτήρια του DSM-5 και 30 υγιείς άνδρες ως ομάδες ελέγχου. Από τη μελέτη αποκλείστηκαν άτομα με νευροψυχιατρικές, μολυσματικές ή άλλες σοβαρές παθήσεις, καθώς και όσοι είχαν πρόσφατα εκτεθεί σε αντιβιοτικά ή προβιοτικά.
Η γνωστική λειτουργία αξιολογήθηκε με τη χρήση του Mini-Mental State Examination (MMSE) και της Montreal Cognitive Assessment (MoCA), ενώ η διάθεση με τις κλίμακες Hamilton για άγχος και κατάθλιψη. Οι ερευνητές κατέγραψαν επίσης στοιχεία για τον ύπνο και κλινικές χημείες, όπως γλυκόζη και ηπατικά ένζυμα.
Η ανάλυση του κοπράνου αποκάλυψε σημαντικές διαφοροποιήσεις στη σύνθεση του μικροβιώματος, ενώ οι κλινικές εξετάσεις έδειξαν ότι οι συμμετέχοντες με AUD παρουσίαζαν χειρότερη γνωστική λειτουργία, αυξημένο άγχος και κατάθλιψη, καθώς και προβλήματα ύπνου.
Συμπεράσματα και μελλοντικές προοπτικές
Τα αποτελέσματα της μελέτης υποδεικνύουν ότι η χρόνια κατανάλωση αλκοόλ έχει σοβαρές επιπτώσεις στην υγεία του εγκεφάλου μέσω της εξασθένησης του ΑΕΦ. Η χρήση του Faecalibacterium prausnitzii μπορεί να προσφέρει μια ελπιδοφόρα θεραπευτική προσέγγιση για την αποκατάσταση των βλαβών και τη βελτίωση της γνωστικής λειτουργίας. Ωστόσο, απαιτείται περαιτέρω έρευνα για να κατανοηθούν πλήρως οι μηχανισμοί που συνδέουν το μικροβίωμα με την εγκεφαλική υγεία και να εξεταστούν οι παρεμβάσεις που βασίζονται σε αυτό.
