Η ανησυχία για τον θάνατο μόνος
Κατά τη διάρκεια ενός δείπνου αυτό το καλοκαίρι, η Jacki Barden συζήτησε με την καλύτερή της φίλη ένα δύσκολο θέμα: την πιθανότητα να πεθάνει μόνη της. “Δεν έχω παιδιά, ούτε σύζυγο, ούτε αδέλφια,” θυμάται να λέει. “Ποιος θα κρατήσει το χέρι μου όταν πεθαίνω;” Η Barden, 75 ετών, ζει μόνη της στη δυτική Μασαχουσέτη από το 2003, όταν ο σύζυγός της απεβίωσε. “Φτάνεις σε ένα σημείο στη ζωή σου που δεν ανεβαίνεις πια, αλλά κατεβαίνεις,” δήλωσε. “Αρχίζεις να σκέφτεσαι πώς θα είναι το τέλος.”
Η αύξηση των ηλικιωμένων που ζουν μόνοι
Αυτή η ανησυχία είναι κοινή ανάμεσα σε πολλούς ηλικιωμένους που ζουν μόνοι, μια πληθυσμιακή ομάδα που αυξάνεται συνεχώς, με περισσότερους από 16 εκατομμύρια ανθρώπους το 2023. Πολλοί έχουν οικογένεια και φίλους στους οποίους μπορούν να απευθυνθούν. Ωστόσο, κάποιοι δεν έχουν σύζυγο ή παιδιά, έχουν συγγενείς που ζουν μακριά ή είναι αποξενωμένοι από τους υπόλοιπους συγγενείς τους. Άλλοι έχουν χάσει αγαπημένους φίλους λόγω της προχωρημένης ηλικίας ή ασθενειών.
Περισσότεροι από 15 εκατομμύρια άνθρωποι ηλικίας 55 ετών και άνω δεν έχουν σύζυγο ή βιολογικά παιδιά, ενώ σχεδόν 2 εκατομμύρια δεν έχουν καθόλου συγγενείς. Επιπλέον, άλλοι ηλικιωμένοι έχουν απομονωθεί λόγω ασθένειας, αδυναμίας ή αναπηρίας. Μεταξύ 20% και 25% των ηλικιωμένων που δεν διαβιούν σε γηροκομεία δεν έχουν τακτική επαφή με άλλους ανθρώπους. Η έρευνα δείχνει ότι η απομόνωση γίνεται ακόμη πιο συχνή καθώς πλησιάζει ο θάνατος.
Η ανάγκη για υποστήριξη στο τέλος της ζωής
Ποιος θα είναι εκεί για αυτούς τους ηλικιωμένους καθώς η ζωή τους φτάνει στο τέλος; Πόσοι από αυτούς θα πεθάνουν χωρίς ανθρώπους που γνωρίζουν και αγαπούν στο πλευρό τους; Δυστυχώς, δεν έχουμε σαφή απάντηση: οι εθνικές έρευνες δεν καταγράφουν πληροφορίες για το ποιος είναι μαζί με τους ηλικιωμένους όταν πεθαίνουν. Ωστόσο, η ανησυχία για το θάνατο μόνος αυξάνεται καθώς περισσότεροι ηλικιωμένοι ζουν μόνοι μετά από χηρεία ή διαζύγιο, ή παραμένουν ανύπαντροι ή χωρίς παιδιά. “Πάντα βλέπαμε ασθενείς που ήταν ουσιαστικά μόνοι τους όταν εισέρχονταν σε φροντίδα στο τέλος της ζωής,” δήλωσε ο Jairon Johnson, ιατρικός διευθυντής της παρηγορητικής φροντίδας για τις Υπηρεσίες Υγειονομικής Περίθαλψης του Presbyterian, το μεγαλύτερο σύστημα υγειονομικής περίθαλψης στο Νέο Μεξικό.
Η προσοχή στις πιθανές συνέπειες του θανάτου μόνος αυξήθηκε κατά τη διάρκεια της πανδημίας covid-19, όταν οι οικογένειες αποκλείστηκαν από τα νοσοκομεία και τα γηροκομεία καθώς οι ηλικιωμένοι συγγενείς τους περνούσαν στην άλλη ζωή. Ωστόσο, αυτό το θέμα έχει πέσει σε μεγάλο βαθμό από την προσοχή από τότε. Για πολλούς ανθρώπους, συμπεριλαμβανομένων των επαγγελματιών υγειονομικής περίθαλψης, η προοπτική αυτή προκαλεί ένα αίσθημα εγκατάλειψης. “Δεν μπορώ να φανταστώ πώς είναι, πάνω από μια ανίατη ασθένεια, να σκέφτομαι ότι πεθαίνω και δεν έχω κανέναν,” δήλωσε η Sarah Cross, βοηθός καθηγήτρια παρηγορητικής ιατρικής στο Πανεπιστήμιο Emory.
Η Cross αναφέρει ότι περισσότερα άτομα πεθαίνουν στο σπίτι σήμερα από οποιοδήποτε άλλο περιβάλλον. Ενώ εκατοντάδες νοσοκομεία έχουν προγράμματα “Κανείς δεν πεθαίνει μόνος”, τα οποία συνδυάζουν εθελοντές με άτομα στις τελευταίες τους ημέρες, παρόμοιες υπηρεσίες δεν είναι γενικά διαθέσιμες για άτομα στο σπίτι. Η Alison Butler, 65 ετών, είναι μια ντούλα στο τέλος της ζωής που ζει και εργάζεται στην περιοχή της Ουάσινγκτον. Βοηθά τους ανθρώπους και τους κοντινούς τους να πλοηγηθούν στη διαδικασία του θανάτου. Επίσης, ζει μόνη της εδώ και 20 χρόνια. Σε μια μακρά συνομιλία, η Butler παραδέχτηκε ότι το να είναι μόνη στο τέλος της ζωής φαίνεται σαν μια μορφή απόρριψης. Δάκρυα συγκρατούσε καθώς μιλούσε για το πώς μπορεί να αισθάνεται ότι η ζωή της “δεν έχει και δεν είχε σημασία” για κανέναν.
Χωρίς αξιόπιστους ανθρώπους γύρω τους για να υποστηρίξουν τους ενήλικες με ανίατες ασθένειες, υπάρχει επίσης αυξημένος κίνδυνος αυτοπαραμέλησης και επιδείνωσης της ευημερίας. Οι περισσότεροι ηλικιωμένοι δεν έχουν αρκετά χρήματα για να πληρώσουν για βοήθεια στο σπίτι ή για υποστήριξη αν χάσουν την ικανότητα να ψωνίζουν, να πλένονται, να ντύνονται ή να κινούνται μέσα στο σπίτι. Σχεδόν 1 τρισεκατομμύριο δολάρια σε περικοπές του Medicaid που προγραμματίζονται υπό τον Πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ θα επιδεινώσουν τις δυσκολίες στην πρόσβαση σε επαρκή φροντίδα, σύμφωνα με οικονομολόγους και ειδικούς πολιτικής.
