Η Γροιλανδία, η μεγαλύτερη εξαρτώμενη περιοχή στον κόσμο και το μεγαλύτερο νησί της Γης, παραμένει στο επίκεντρο γεωπολιτικών εξελίξεων λόγω της στρατηγικής της θέσης στη Βόρεια Αμερική. Η Δανία, στην οποία ανήκει διοικητικά, έχει κατηγορηθεί για σειρά απάνθρωπων πρακτικών εναντίον των Ινουίτ, του γηγενούς πληθυσμού που κατοικεί στην περιοχή για χιλιάδες χρόνια. Αυτές οι πρακτικές, οι οποίες πραγματοποιήθηκαν κυρίως τον 20ό αιώνα, περιλαμβάνουν παιδομάζωμα, ελέγχους γεννήσεων, εκτοπισμούς και κοινωνικές ανισότητες.
Ένα από τα σκοτεινότερα κεφάλαια αφορά τον έλεγχο των γεννήσεων. Κατά τις δεκαετίες του 1960 και του 1970, χιλιάδες γυναίκες και κορίτσια Ινουίτ υποβλήθηκαν σε ιατρικές παρεμβάσεις χωρίς τη συναίνεσή τους. Συγκεκριμένα, τοποθετήθηκαν ενδομήτριες συσκευές (IUDs) από Δανούς γιατρούς, με στόχο τη μείωση του πληθυσμού της Γροιλανδίας και, συνεπώς, τη μείωση του οικονομικού κόστους για τη Δανία. Ορισμένα θύματα αυτής της πρακτικής ήταν ακόμη και κορίτσια κάτω των 12 ετών. Οι επεμβάσεις αυτές, που έγιναν γνωστές ως το «Σκάνδαλο Σπιράλ», συχνά άφηναν τις γυναίκες στείρες ή προκαλούσαν χρόνιο πόνο. Παρότι η ευθύνη του συστήματος υγείας μεταφέρθηκε στην κυβέρνηση της Γροιλανδίας το 1991, οι συνέπειες παραμένουν βαθιές.
Ένα άλλο σημείο έντονης κριτικής είναι το παιδομάζωμα. Τη δεκαετία του 1950, περίπου 20 παιδιά Ινουίτ ηλικίας 4-9 ετών απομακρύνθηκαν από τις οικογένειές τους και στάλθηκαν στην Κοπεγχάγη. Η επιλογή των παιδιών βασίστηκε στις ικανότητές τους, με στόχο να διαμορφωθεί μια νέα ελίτ που θα ηγείτο του εκσυγχρονισμού της Γροιλανδίας. Ωστόσο, πολλά από αυτά τα παιδιά έχασαν τη μητρική τους γλώσσα και την επαφή με την πολιτισμική τους ταυτότητα. Κατά την επιστροφή τους, δεν επανεντάχθηκαν στις οικογένειές τους, αλλά τοποθετήθηκαν σε κέντρα επανεκπαίδευσης. Τα τραύματα που υπέστησαν ήταν σοβαρά, οδηγώντας ορισμένα από αυτά στον αλκοολισμό ή την κοινωνική αποξένωση.
Επιπλέον, τη δεκαετία του 1970, πολλοί παράκτιοι ψαράδες αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τους οικισμούς τους εξαιτίας οικονομικών δυσχερειών και να μετεγκατασταθούν σε συγκροτήματα διαμερισμάτων στα περίχωρα της πρωτεύουσας Νουούκ. Αυτή η αλλαγή είχε καταστροφικές συνέπειες για τις τοπικές κοινότητες, καθώς οδήγησε σε κοινωνική αποξένωση, κατάθλιψη και αύξηση του αλκοολισμού.
Η σχέση Γροιλανδίας-Δανίας χαρακτηρίζεται από την αποικιοκρατική κληρονομιά και τις συνεχιζόμενες ανισότητες. Μέχρι το 1953, η Γροιλανδία ήταν δανέζικη αποικία. Αργότερα έγινε επαρχία της Δανίας και το 1979 απέκτησε αυτονομία. Το 2009 επεκτάθηκε η αυτοδιοίκησή της, αλλά η Δανία διατηρεί τον έλεγχο στην εξωτερική πολιτική και την άμυνα. Παρά την επίσημη συγγνώμη της πρωθυπουργού της Δανίας, Μέτε Φρεντέρικσεν, για τις ιστορικές αδικίες, οι εντάσεις παραμένουν.
Η στρατηγική σημασία της Γροιλανδίας έρχεται στο προσκήνιο κυρίως λόγω της γεωπολιτικής της θέσης. Φιλοξενεί τη στρατιωτική βάση Thule των Ηνωμένων Πολιτειών, η οποία αποτελεί κρίσιμο σημείο παρακολούθησης δραστηριοτήτων στην Αρκτική και τον Ατλαντικό. Επιπλέον, η περιοχή διαθέτει πλούσιους φυσικούς πόρους, όπως πετρέλαιο, φυσικό αέριο και σπάνιες γαίες, που την καθιστούν αντικείμενο γεωπολιτικού ενδιαφέροντος. Το 2019, ο τότε πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, είχε εκφράσει ενδιαφέρον για την αγορά της Γροιλανδίας, γεγονός που προκάλεσε έντονες αντιδράσεις.
Παρά την επιθυμία για μεγαλύτερη αυτονομία, η πλήρης ανεξαρτησία της Γροιλανδίας αντιμετωπίζει σημαντικές προκλήσεις. Η Δανία παρέχει περίπου 600 εκατομμύρια ευρώ ετησίως για τη στήριξη βασικών υπηρεσιών, όπως η υγεία. Η απομακρυσμένη γεωγραφία και οι δύσκολες καιρικές συνθήκες καθιστούν δύσκολη την πρόσβαση στις υπηρεσίες υγείας, με τους σοβαρά ασθενείς να μεταφέρονται στην Κοπεγχάγη.
Η οικονομική εξάρτηση από τη Δανία παραμένει σημαντικός παράγοντας. Παρά τους πλούσιους φυσικούς πόρους, η ανάπτυξή τους δεν έχει φτάσει σε επίπεδο που να επιτρέπει στην Γροιλανδία να απεξαρτηθεί οικονομικά. Παράλληλα, η αλιεία αποτελεί τη βασική πηγή εισοδήματος της χώρας, συνεισφέροντας το 95% των εξαγωγών της. Ωστόσο, οι προσπάθειες για μεγαλύτερη αυτοδιάθεση συνεχίζονται, με την οικονομική αξιοποίηση των φυσικών πόρων να βρίσκεται στο επίκεντρο.
Οι κάτοικοι της Γροιλανδίας, που φτάνουν περίπου τις 57.000, ανήκουν κυρίως στην κοινότητα των Ινουίτ. Ζουν σε μια περιοχή που καλύπτεται κατά 81% από πάγο, με αποτέλεσμα οι συνθήκες διαβίωσης να είναι ιδιαίτερα δύσκολες. Παρά τα ιστορικά τραύματα, η σχέση της Γροιλανδίας με τη Δανία παραμένει πολύπλοκη, συνδυάζοντας την αποικιοκρατική κληρονομιά με τις σύγχρονες οικονομικές και γεωπολιτικές προκλήσεις.
πηγη; ΠΡΩΤΟ ΘΕΜΑ
