Τι συμβαίνει με την γρίπη των πτηνών: Μία άνευ προηγουμένου ανίχνευση του ιού της γρίπης των πτηνών υψηλής παθογονικότητας (HPAI) παρατηρήθηκε σε άγρια και οικόσιτα πτηνά από τον Ιούνιο έως τον Σεπτέμβριο στην Ευρώπη, σύμφωνα με την τελευταία επισκόπηση της EFSA, του Ευρωπαϊκού Κέντρου Πρόληψης και Ελέγχου Νοσημάτων και του εργαστηρίου αναφοράς της ΕΕ.
Τα προηγούμενα χρόνια δεν είχαν εντοπιστεί κρούσματα κατά τη θερινή περίοδο. Όμως, την περίοδο 2021–2022 εμφανίστηκε η μεγαλύτερη επιδημία από τον ιό της γρίπης των πτηνών, που έχει παρατηρηθεί μέχρι στιγμής στην Ευρώπη.
Συγκεκριμένα, μεταξύ 11 Ιουνίου έως και 9 Σεπτεμβρίου 2022, αναφέρθηκαν 788 ανιχνεύσεις ιού HPAI σε 16 χώρες της ΕΕ και στο Ηνωμένο Βασίλειο. Από τα κρούσματα αυτά τα 56 ήταν σε πουλερικά και τα υπόλοιπα σε άγρια πτηνά.
Η ασυνήθιστη αυτή εμφάνιση κρουσμάτων στα άγρια πτηνά συνεχίστηκε όλο το καλοκαίρι σε 15 ευρωπαϊκές χώρες. Μάλιστα, ο ιός έφτασε σε αποικίες αναπαραγωγής θαλάσσιων πτηνών στις ακτές του βόρειου Ατλαντικού, προκαλώντας μαζική θνησιμότητα, ιδιαίτερα στη Γερμανία, τη Γαλλία, την Ολλανδία και το Ηνωμένο Βασίλειο.
Υπερπενταπλάσιος ο αριθμός κρουσμάτων
Τα μολυσμένα άγρια πτηνά αποτέλεσαν κίνδυνο μόλυνσης και για τα οικόσιτα πτηνά. Σύμφωνα με τα στοιχεία, μπορεί από τον Ιούνιο έως τον Σεπτέμβριο, ο αριθμός των εστιών σε οικόσιτα πτηνά να μειώθηκε σε σύγκριση με τους προηγούμενους μήνες, αλλά ήταν υπερπενταπλάσιος σε σύγκριση με την ίδια περίοδο του προηγούμενου έτους.
«Με τα κρούσματα που εντοπίστηκαν σε πουλερικά και άγρια πτηνά έως τον Σεπτέμβριο, η τρέχουσα επιδημία είναι σαφώς ακόμη σε εξέλιξη. Καθώς αρχίζει η φθινοπωρινή μετανάστευση και αυξάνεται ο αριθμός των άγριων πτηνών, που διαχειμάζουν στην Ευρώπη, είναι πιθανό να διατρέχουν υψηλότερο κίνδυνο μόλυνσης από HPAI», δήλωσε ο Guilhem de Seze, επικεφαλής του Risk Assessment Production της EFSA.
Η EFSA συνιστά την ταχεία εφαρμογή κατάλληλων και βιώσιμων στρατηγικών μετριασμού της HPAI, συμπεριλαμβανομένων κατάλληλων μέτρων βιοασφάλειας και στρατηγικών επιτήρησης για έγκαιρη ανίχνευση. Θα πρέπει να λαμβάνονται υπόψη μεσοπρόθεσμες έως μακροπρόθεσμες στρατηγικές πρόληψης σε πυκνοκατοικημένες περιοχές και σε συστήματα παραγωγής πουλερικών, που είναι ιδιαίτερα ευαίσθητα στην έκθεση στη γρίπη των πτηνών.
Πρωτοφανής γεωγραφική εμβέλεια
Τα συνεχιζόμενα κρούσματα του ιού της γρίπης των πτηνών έχει προκαλέσει τη μεγαλύτερη επιδημία, που έχει παρατηρηθεί μέχρι στιγμής στην Ευρώπη, με συνολικά 2.467 κρούσματα σε πουλερικά και 47,5 εκατομμύρια πτηνά που θανατώθηκαν σε πληγείσες εγκαταστάσεις. Επιπλέον, ειδοποιήθηκαν 187 ανιχνεύσεις σε πτηνά σε κλουβιά και 3.573 συμβάντα HPAI καταγράφηκαν σε άγρια πτηνά.
Η γεωγραφική εμβέλεια της φετινής επιδημίας είναι άνευ προηγουμένου, με τα αναφερόμενα κρούσματα να κυμαίνονται από τα νησιά Σβάλμπαρντ στη Νορβηγία έως τη νότια Πορτογαλία και μέχρι την ανατολική Ουκρανία, επηρεάζοντας συνολικά 37 ευρωπαϊκές χώρες.
Το φθινόπωρο του 2021, ο ιός HPAI A(H5N1) διέσχισε επίσης τον Ατλαντικό Ωκεανό για πρώτη φορά, ο οποίος εξαπλώθηκε από την Ευρώπη στη Βόρεια Αμερική κατά μήκος των οδών μετανάστευσης και προκαλώντας σοβαρή επιδημία σε πουλερικά σε αρκετές επαρχίες του Καναδά και στις ΗΠΑ, καθώς και θνησιμότητα σε άγρια πτηνά.
Υπάρχει κίνδυνος για τους ανθρώπους;
Το Ευρωπαϊκό Κέντρο Πρόληψης και Ελέγχου Νόσων (ECDC), έχοντας επίσης συνεισφέρει στην έκθεση, καταλήγει στο συμπέρασμα ότι ο κίνδυνος μόλυνσης για τον γενικό ανθρώπινο πληθυσμό στην ΕΕ/ΕΟΧ είναι χαμηλός και χαμηλός έως μεσαίος για τα άτομα που εκτίθενται στο χώρο εργασίας, με υψηλή αβεβαιότητα λόγω της υψηλής ποικιλομορφίας των κυκλοφορούντων ιών της γρίπης των πτηνών.
Ο κίνδυνος μετάδοσης στον άνθρωπο από την έκθεση σε μολυσμένα προϊόντα πουλερικών θεωρείται αμελητέος.
