Δεκαέξι τμήματα των δύο νεοσύστατων Διευθύνσεων Συλλογής και Ανάλυσης Πληροφοριών Α’ και Β’ που σχετίζονται με συγκέντρωση δεδομένων από τηλεφωνικές καταγραφές, ενημερωτικά δελτία και άλλα στοιχεία από Τουρκία, Μέση Ανατολή, Βαλκάνια, Ρωσία και Κίνα (κάθε τμήμα αντιστοιχεί σε μια χώρα ή περιοχή), όπου υπηρετούν συνολικά περίπου 400 πολιτικοί υπάλληλοι και ένστολοι, έχουν πλέον έναν από τους ζωτικότερους ρόλους στη λειτουργία της ΕΥΠ.
Της Υπηρεσίας που τις τελευταίες ημέρες βρέθηκε στο στόχαστρο μετά την αποκάλυψη της παρακολούθησης το 2021 του τότε ευρωβουλευτή και μετέπειτα προέδρου του ΠΑΣΟΚ – ΚΙΝΑΛ. Πρόκειται για τις δύο υπηρεσίες – πυλώνες (των οποίων προΐστανται γυναίκες πολιτικοί υπάλληλοι) που αντικατέστησαν τις Διευθύνσεις Α’ Κατασκοπείας και Γ’ Αντικατασκοπίας και οι οποίες είναι αυτές που ουσιαστικά παρακολουθούν και καταγράφουν όλες τις τηλεφωνικές συνομιλίες με το νέο ιταλικό σύστημα νόμιμων επισυνδέσεων που έχει αποκτήσει τους τελευταίους μήνες η ΕΥΠ.
Ο πλήρης έλεγχος του Μεγάλου Αδελφού, υπενθυμίζεται, είχε αναληφθεί από τον διοικητή της ΕΥΠ, δηλαδή τον παραιτηθέντα Παναγιώτη Κοντολέοντα. Μάλιστα, στη Β’ Διεύθυνση Συλλογής και Ανάλυσης Πληροφοριών λειτουργεί και υποδιεύθυνση, αρμόδια για το οργανωμένο έγκλημα, την τρομοκρατία και τα σοβαρά οικονομικά αδικήματα, με προϊσταμένη πρώην αξιωματικό της Δίωξης Ναρκωτικών της ΕΛ.ΑΣ. που αποχώρησε μετά τη δημοσιοποίηση της υπόθεσης Ανδρουλάκη.
Το κύριο ερώτημα που προκύπτει πλέον είναι εάν η φυγή της έμπειρης αξιωματικού που βρισκόταν στην ΕΥΠ και επί ΣΥΡΙΖΑ (με συμμετοχή σε έρευνες για διαφθορά στην ΕΛ.ΑΣ. και για παραδικαστικά κυκλώματα) σχετίζεται με το ζήτημα που προέκυψε από την παγίδευση του τηλεφώνου του Νίκου Ανδρουλάκη το φθινόπωρο του 2021 ή όχι.
Η μυστηριώδης υπηρεσία
Εξίσου κρίσιμο ερώτημα είναι τι ακριβώς συμβαίνει στις εγκαταστάσεις της ΕΥΠ στην Αγία Παρασκευή, όπου φαίνεται να στεγάζεται νέα υπηρεσία για την «προώθηση της τεχνολογικής ανάπτυξης και καινοτομίας».
Κύριο ζητούμενο των παραπάνω είναι εάν εκεί στεγάζονται επιπλέον συστήματα παρακολούθησης, όπως το πολυσυζητημένο λογισμικό υφαρπαγής δεδομένων από κινητά Predator, το οποίο «στάλθηκε» στον πρόεδρο του ΠΑΣΟΚ – ΚΙΝΑΛ και προγενέστερα στον δημοσιογράφο Θανάση Κουκάκη.
Απαντώντας στα παραπάνω, υπηρεσιακοί παράγοντες, από την πλευρά τους, αναφέρουν κατηγορηματικά ότι δεν υπάρχει καμιά προμήθεια ύποπτου λογισμικού από την ΕΥΠ.
Οπως προσθέτουν, η μυστηριώδης υπηρεσία της Αγίας Παρασκευής είναι το Κέντρο Τεχνολογικής Υποστήριξης, Ανάπτυξης και Καινοτοµίας (ΚΕΤΥΑΚ), που λειτουργεί στα πρότυπα αντίστοιχων δομών σε ΗΠΑ και Βρετανία και «δημιουργεί τα κατάλληλα τεχνολογικά, επιστημονικά και µεθοδολογικά εργαλεία, τα οποία παρέχει στην ΕΥΠ και άλλους δημόσιους φορείς, συμβάλλοντας στην επιχειρησιακή τους ανεξαρτησία».
Οι αρμοδιότητες
Στην Εθνική Υπηρεσία Πληροφοριών απασχολούνται περί τα 800 άτομα και περιλαμβάνονται 20 κλιμάκια – μονάδες σε όλη τη χώρα. Κι αυτές πέραν των εγκαταστάσεων της λεωφόρου Κατεχάκη (από τον 9ο έως τον 16ο όροφο), όπου έχει έδρα και το υπουργείο Προστασίας του Πολίτη αλλά και το αρχηγείο της ΕΛ.ΑΣ.
Μάλιστα, έχει ήδη εκπονηθεί σχέδιο μετεγκατάστασης των μυστικών υπηρεσιών στον προαναφερόμενο χώρο στην Αγία Παρασκευή (κοντά σε κολέγιο της περιοχής).
Επιπλέον, στην ΕΥΠ, πέρα από τις δύο κεντρικές Υπηρεσίες Συλλογής και Ανάλυσης Πληροφοριών (η Α’ Διεύθυνση έχει την ευθύνη συλλογής πληροφοριών για γειτονικές χώρες, η Β’ Διεύθυνση για κράτη ευρύτερου ενδιαφέροντος), υπάρχουν ακόμη οι τομείς Ελέγχου του Κυβερνοχώρου, Εσωτερικών και Διεθνών Σχέσεων. Επίσης, υπάρχει η Διεύθυνση Πληροφοριακών Συστημάτων (αρμοδιότητα της οποίας είναι και η συντήρηση του συστήματος υποκλοπών), Ασφαλείας (για την προστασία των εγκαταστάσεων), Διοικητικής Υποστήριξης και Ανθρωπίνων Πόρων, Οικονομικής Διαχείρισης και Υποδομών καθώς και άλλες δύο με αντικείμενο τις οικονομικές υπηρεσίες και το ιστορικό αρχείο.
Την τελευταία 25ετία έχουν αποκαλυφθεί τουλάχιστον δέκα υποθέσεις ύποπτων, λανθασμένων ή αμφιλεγόμενων ενεργειών στελεχών της ΕΥΠ: το 1999 με τη σύλληψη στην Κένυα του κούρδου ηγέτη Αμπντουλάχ Οτζαλάν, στα μέσα της δεκαετίας του 2000 με το λεγόμενο Σχέδιο «Πυθία» με αναφερόμενο στόχο την εξόντωση του πρώην πρωθυπουργού Κώστα Καραμανλή, αλλά και με την υφαρπαγή χρημάτων για πληροφοριοδότες και προμήθεια συστημάτων παρακολούθησης.
Η περίοδος του ΣΥΡΙΖΑ
Η ΕΥΠ επί ΣΥΡΙΖΑ είχε προχωρήσει σε παρακολούθηση και καταγραφή συνομιλιών δεκάδων αξιωματικών της ΕΛ.ΑΣ., υπηρεσιακών παραγόντων, δημοσιογράφων και άλλων για την ανάδειξη – όπως σημειωνόταν – κυκλώματος διαφθοράς, συμμετοχή στελεχών των Αρχών ασφαλείας ή και δικαστικών σε παραδικαστικό κύκλωμα.
Επιπλέον, φαίνεται να συντάχθηκε πληροφοριακό δελτίο της ΕΥΠ για διασυνδέσεις μελών των κυκλωμάτων και ποινικών με πολιτικά πρόσωπα, διπλωμάτες, εκκλησιαστικούς παράγοντες κ.ο.κ., χωρίς, εντούτοις, να υπάρξει πλήρης τεκμηρίωση, με τους περισσότερους φακέλους που σχηματίστηκαν να αρχειοθετούνται ή να οδηγούνται σε ακροαματικές διαδικασίες χωρίς τύχη.
Στην περίοδο εκείνη, όμως, αποδίδεται σε μεγάλο βαθμό και η διάλυση του δικτύου πληροφοριοδοτών και πρακτόρων που είχε στηθεί σε γειτονικές χώρες – ενέργεια που προκαλεί σημαντικά προβλήματα μέχρι σήμερα.
Από το 2019, ωστόσο, επιχειρήθηκε αλλαγή στη διάρθρωση της ΕΥΠ και εστίαση του ενδιαφέροντός της σε θέματα εξωτερικής πολιτικής και όχι σε εγχώρια ζητήματα, όπως αυτά του «αντάρτικου πόλης» (η δράση του είναι πλέον μηδαμινή, μετά και τις ενέργειες της Αντιτρομοκρατικής Υπηρεσίας) ή του οργανωμένου εγκλήματος.
Την ίδια στιγμή, ωστόσο, η Υπηρεσία διατήρησε το ενδιαφέρον της στο ζήτημα του ελέγχου της παράνομης μετανάστευσης, γι’ αυτό είχε και κύριο ρόλο στις έρευνες για τη δράση ΜΚΟ στο Ανατολικό Αιγαίο, στην ενημέρωση της ΕΛ.ΑΣ. για την υποκινούμενη από την Αγκυρα απόπειρα εισβολής μεταναστών στον Εβρο στις αρχές του 2020 κ.ο.κ.
Οι επισυνδέσεις
Την περίοδο 2020-2021, η ΕΥΠ προχώρησε στην απόκτηση, από ιταλική εταιρεία, νέου συστήματος νόμιμων επισυνδέσεων, το οποίο έχει τη δυνατότητα παρακολούθησης 1.100 στόχων κινητής τηλεφωνίας (φωνή, δεδομένα, υπηρεσίες Διαδικτύου) και 500 στόχων σταθερής τηλεφωνίας (φωνή, δεδομένα, υπηρεσίες Διαδικτύου).
Εχει, ακόμη, τη δυνατότητα ταυτόχρονης παρακολούθησης (δηλαδή και σε live καταγραφή) τουλάχιστον 350 στόχων κινητής τηλεφωνίας και Διαδικτύου και τουλάχιστον 200 στόχων σταθερής τηλεφωνίας και Διαδικτύου, ενώ μπορεί να προχωρά σε χαρτογράφηση διασυνδέσεων υπόπτων μέσω και των αναρτήσεών τους σε σελίδες κοινωνικής δικτύωσης.
Οι περισσότερες από αυτές τις τηλεφωνικές υποκλοπές παίρνουν το πράσινο φως με επίκληση λόγων εθνικής ασφάλειας και με διάταξη του εισαγγελέα που εποπτεύει την Υπηρεσία. Συνήθως, μάλιστα, στη δικαστική λειτουργό παρουσιάζεται δικαιολογητικό έγγραφο που έχει μόνο την υπογραφή του διοικητή της ΕΥΠ και στο οποίο μνημονεύει το σκεπτικό της παρακολούθησης, χωρίς πολλές φορές να αναφέρεται το όνομα του στόχου, παρά μόνο ο αριθμός του. Υπηρεσιακοί παράγοντες, πάντως, σημειώνουν εδώ ότι δεν αποκλείονται και οι περιπτώσεις λαθροχειριών από πράκτορες.
Το 2021 εκδόθηκαν συνολικά 15.475 εισαγγελικές διατάξεις άρσης απορρήτου για λόγους εθνικής ασφάλειας, σύμφωνα με την τελευταία έκθεση της Αρχής Διασφάλισης Απορρήτου Επικοινωνιών (ΑΔΑΕ). Οι «αόρατες» παρακολουθήσεις αυξήθηκαν κατά 13% σε σχέση με το 2020 (13.751) και 33% σε σχέση με το 2019 (11.680). Το μεγαλύτερο ποσοστό από αυτές προκύπτει μετά από αιτήματα της ΕΥΠ.
Τέλος, ιδιόμορφο είναι και το γεγονός ότι ο νέος Μεγάλος Αδελφός της ΕΥΠ δεν στεγάζεται πλέον στον 15ο όροφο, τα επονομαζόμενα «κλειστά», της λεωφόρου Κατεχάκη, όπου μέχρι πρόσφατα έδρευε ομάδα 60 ατόμων που κατέγραφε τις συνομιλίες και τα δεδομένα και τα διοχέτευε αναλόγως στις αντίστοιχες διευθύνσεις. Πλέον αυτή η κεντρική ομάδα του 15ου ορόφου δεν υφίσταται και οι παρακολουθήσεις πολυδιασπώνται σε δεκάδες τμήματα, αναλόγως του περιεχομένου και της θεματογραφίας της επισύνδεσης.
