Ερευνητές αποκωδικοποιούν την κατασκευή αντισωμάτων κατά του MOG, ανοίγοντας το δρόμο για θεραπείες

Η νόσος που σχετίζεται με τα αντισώματα κατά του MOG (MOGAD) είναι μια σπάνια αυτοάνοση πάθηση του κεντρικού νευρικού συστήματος. Στο αίμα των ασθενών ανιχνεύονται αντισώματα κατά της μυελίνης ολιγοδενδροκυτταρικής γλυκοπρωτεΐνης (MOG), μιας πρωτεΐνης που βρίσκεται στη μυελίνη, το προστατευτικό περίβλημα που περιβάλλει τους νευρώνες στον εγκέφαλο. Αυτά τα αντισώματα θεωρείται ότι συμβάλλουν στην καταστροφή αυτού του προστατευτικού στρώματος.

Ανακαλύψεις από την ερευνητική ομάδα

Μια ομάδα ερευνητών από το Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο της Βόννης (UKB) και τις Πανεπιστημιακές Σχολές της Βασιλείας και της Βόννης, σε συνεργασία με τη Σχολή Ιατρικής του Yale και το Γερμανικό Κέντρο για Νευροεκφυλιστικές Παθήσεις (DZNE), αποκωδικοποίησε πρόσφατα το σχέδιο κατασκευής των αντισωμάτων κατά του MOG. Οι επιστήμονες θεωρούν ότι τα ευρήματά τους σχετικά με την κατευθυνόμενη ανοσολογική αντίδραση, τα οποία δημοσιεύθηκαν στο περιοδικό Neurology® Neuroimmunology & Neuroinflammation, μπορούν να αποτελέσουν τη βάση για την ανάπτυξη συγκεκριμένων θεραπειών για την MOGAD.

Η φύση της νόσου MOGAD

Η MOGAD είναι μια πάθηση στην οποία το ανοσοποιητικό σύστημα παρασκευάζει κατά λάθος αντισώματα που στοχεύουν την πρωτεΐνη MOG. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα την πιθανή βλάβη της προστατευτικής μυελίνης γύρω από τα νευρικά κύτταρα, προκαλώντας φλεγμονή στο κεντρικό νευρικό σύστημα. Ωστόσο, μέχρι σήμερα, η μελέτη των μηχανισμών που προκαλούν τη νόσο ήταν δύσκολη, καθώς η δομή των αντισωμάτων κατά του MOG παρέμενε άγνωστη. Είναι σημαντικό να διαχωρίσουμε την αυτοάνοση νόσο MOGAD, που εκδηλώνεται σε επεισόδια και μπορεί να επηρεάσει τον εγκέφαλο, το οπτικό νεύρο και τον νωτιαίο μυελό, από τη σκλήρυνση κατά πλάκας (MS).

Δημιουργία και δοκιμή αντισωμάτων

Η διεθνής ερευνητική ομάδα, υπό την καθοδήγηση της καθηγήτριας Άννας-Κατρίν Πρώμπστελ από το UKB και τις Πανεπιστημιακές Σχολές της Βασιλείας και της Βόννης, κατάφερε να εντοπίσει τα B κύτταρα που αντιδρούν στο MOG, τα «εργοστάσια» παραγωγής αντισωμάτων του ανοσοποιητικού συστήματος, στο αίμα των ασθενών. Αυτά τα κύτταρα περιείχαν τις γενετικές οδηγίες για τα αντισώματα κατά του MOG. “Μόνο από αυτό μπορέσαμε να καθορίσουμε ότι η αντίδραση στο MOG είναι παρούσα σε διάφορους υποτύπους B κυττάρων,” αναφέρει η Δρ. Νόρα Βέτζελ, ενώ η Δρ. Λάιλα Κουλσβεχάγκεν προσθέτει: “Για παράδειγμα, υπάρχουν B κύτταρα που είναι ειδικά για το MOG από την αρχή, ενώ άλλα B κύτταρα αναπτύσσουν αυτή την αντίδραση καθώς ωριμάζουν.” Οι δύο συγγραφείς της μελέτης ανήκουν στην ερευνητική ομάδα της καθηγήτριας Πρώμπστελ.

Ο γενετικός κώδικας επέτρεψε επίσης στους ερευνητές να παρασκευάσουν τα αντισώματα στο εργαστήριο και να δοκιμάσουν τις λειτουργίες τους. Αυτό αποκάλυψε ότι τα αντισώματα χρησιμοποιούν διάφορους μηχανισμούς για να εξαλείψουν τα κύτταρα που παράγουν MOG. Ενδιαφέρον είναι ότι όχι όλα τα αντισώματα κατά του MOG ήταν εξίσου αποτελεσματικά στη χρήση αυτών των διαφορετικών μηχανισμών. Αυτό οφείλεται εν μέρει στην ικανότητα σύνδεσης των αντισωμάτων, αλλά υποπτευόμαστε ότι η δομική αλληλεπίδραση μεταξύ του αντιγόνου MOG και του αντισώματος είναι σημαντική, ειδικά για την ενεργοποίηση της ανοσολογικής καταρράκτης.

Η μελέτη αυτή επιβεβαιώνει προηγούμενες εργασίες που σχετίζονται με ορούς ασθενών και νεκροψίες εγκεφάλου, ενισχύοντας έτσι την υπόθεση ότι τα αντισώματα κατά του MOG συμβάλλουν στην ανάπτυξη της νόσου, γνωστής με τον τεχνικό όρο παθογένεση. Η καθηγήτρια Πρώμπστελ τονίζει: “Η νέα κατανόηση της προέλευσης των B κυττάρων που αντιδρούν στο MOG και των λειτουργιών των αντισωμάτων είναι σημαντική για την ανάπτυξη στοχευμένων θεραπειών.”