Νέα έρευνα σχετικά με τα συμπτώματα μετά από επιληπτικές κρίσεις
Άτομα με επιληψία του κροταφικού λοβού συχνά περιπλανώνται χωρίς σκοπό και ασυνείδητα μετά από μια κρίση. Ερευνητές από το Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο της Βόννης (UKB), το Πανεπιστήμιο της Βόννης και το Γερμανικό Κέντρο Νευροεκφυλιστικών Νοσημάτων (DZNE) έχουν εντοπίσει έναν νευροβιολογικό μηχανισμό που μπορεί να ευθύνεται για αυτό το φαινόμενο, γνωστό ως μετα-επιληπτική περιπλάνηση, καθώς και για άλλα συμπτώματα που ακολουθούν τις επιληπτικές κρίσεις. Σύμφωνα με την υπόθεσή τους, οι επιληπτικές κρίσεις δεν είναι άμεσα υπεύθυνες για τα μετα-επιληπτικά συμπτώματα, αλλά οι κυματομορφές αποπολωτισμού που σχετίζονται με τις κρίσεις, γνωστές και ως διασπορά αποπολωτισμού (SD).
Συμπτώματα μετά από επιληπτικές κρίσεις
Στην καθημερινή κλινική πρακτική, παρατηρούνται συχνά συμπτώματα μετά από επιληπτικές κρίσεις, γνωστά ως “μετα-επιληπτικά συμπτώματα”, τα οποία, σε αντίθεση με τη συνήθως βραχεία διάρκεια των κρίσεων, διαρκούν συνήθως αρκετά λεπτά έως ώρες. Εκτός από συμπτώματα όπως η δυσκολία στην ομιλία και την κατανόηση της γλώσσας, μπορεί να παρατηρηθεί και κατάσταση αποπροσανατολισμού. Αυτή η περιπλάνηση, γνωστή τεχνικά ως μετα-επιληπτική περιπλάνηση, μπορεί μερικές φορές να είναι επικίνδυνη, αν π.χ. το άτομο που έχει χάσει τις αισθήσεις του βγει στον δρόμο. “Τα μετα-επιληπτικά συμπτώματα παραδοσιακά αποδίδονται στην προηγούμενη επιληπτική κρίση. Ωστόσο, δεν είναι σαφές αν υπάρχει πραγματική νευροβιολογική σύνδεση ή αν τα συμπτώματα οφείλονται σε άλλη παθολογία,” δηλώνει ο υπεύθυνος συγγραφέας, καθηγητής Μιχάλης Βέντζελ από το Τμήμα Επιληψίας του UKB, ο οποίος είναι επίσης μέλος του Διατμηματικού Ερευνητικού Τομέα “Ζωή & Υγεία” στο Πανεπιστήμιο της Βόννης.
Η έρευνα και τα ευρήματα
Η ερευνητική ομάδα της Βόννης ήθελε αρχικά να κατανοήσει καλύτερα την ανάπτυξη της επιληψίας ως αποτέλεσμα μιας αρχικής οξείας νόσου – στην προκειμένη περίπτωση, της ιικής εγκεφαλίτιδας, μιας φλεγμονής του εγκεφάλου που προκαλείται από ιούς. Για το σκοπό αυτό, χρησιμοποίησαν σύγχρονη μικροσκοπία φθορισμού με κυτταρική ανάλυση σε συνδυασμό με ηλεκτροφυσιολογία και οπτογενετική σε μοντέλο ποντικού, που τους επιτρέπει να μελετούν τη δυναμική του δικτύου και την επικοινωνία διαφορετικών τύπων εγκεφαλικών κυττάρων στον ζωντανό εγκέφαλο με υψηλή ανάλυση για μήνες. “Κατά τη διάρκεια αυτής της διαδικασίας, ανακαλύψαμε τυχαία ένα φαινόμενο δικτύου στον ιππόκαμπο – μια δομή σχετική με την επιληψία που βρίσκεται μέσα στον κροταφικό λοβό – που θα μπορούσε να εξηγήσει τα μετα-επιληπτικά συμπτώματα, αλλά, προς έκπληξή μας, δεν αντιπροσωπεύει τις ίδιες τις κρίσεις,” λέει ο πρώτος συγγραφέας, Μπέντσε Μιτλασότσκι, υποψήφιος διδάκτορας στο Πανεπιστήμιο της Βόννης στην ερευνητική ομάδα του καθηγητή Βέντζελ στο UKB.
Το παρατηρούμενο φαινόμενο αποτελείται από αργές κυματομορφές αποπολωτισμού, οι οποίες είναι κυρίως γνωστές από νευρολογικές διαταραχές όπως η ημικρανία ή οξείες εγκεφαλικές βλάβες. Αυτή η λεγόμενη διασπορά αποπολωτισμού (SD) προκαλεί την κατάρρευση του νευρωνικού δυναμικού μεμβράνης και την αποτυχία του επηρεαζόμενου δικτύου για λεπτά έως ώρες. Οι δομές στην εσωτερική περιοχή του κροταφικού λοβού, όπως ο ιππόκαμπος, μπορεί να είναι πιο ευαίσθητες στην SD κατά τη διάρκεια επιληπτικών κρίσεων από το πολυαισθητηριακό και κινητικό τμήμα του εγκεφαλικού φλοιού, γνωστό ως νεοφλοιός.
Αυτό θα μπορούσε επίσης να εξηγήσει γιατί τα μετα-επιληπτικά συμπτώματα παρατηρούνται πιο συχνά στην επιληψία του κροταφικού λοβού. Επιπλέον, οι κυματομορφές SD φιλτράρονται από τα τυπικά κλινικά ΗΕΓ στην επιληψία, διότι είναι τόσο αργές. “Ως αποτέλεσμα, οι SD ήταν ‘αόρατες’ στα κλινικά ΗΕΓ για δεκαετίες, κάτι που είναι ένας σημαντικός λόγος για τον οποίο η αυστηρά σχετική με τις κρίσεις έννοια των μετα-επιληπτικών συμπτωμάτων επιμένει, αν και αυτό μπορεί να μην είναι ακριβές,” δηλώνει ο καθηγητής Βέντζελ.
Επιπλέον, οι ερευνητές της Βόννης βρήκαν στοιχεία ότι οι SD που σχετίζονται με τις κρίσεις υπάρχουν επίσης σε βαθιές περιοχές του ανθρώπινου εγκεφάλου. Για να το κάνουν αυτό, χρησιμοποίησαν μια ειδική δυνατότητα της προεγχειρητικής διάγνωσης στο UKB για άτομα με δύσκολα θεραπεύσιμη επιληψία, η οποία ελέγχει αν μπορεί να αφαιρεθεί χειρουργικά μια τοπική εστία κρίσης.
