Οι ηγέτες των κρατών μελών της ΕΕ αποφάσισαν για πρώτη φορά να συνδέσουν τη χορήγηση ευρωπαϊκών χρηματοδοτήσεων με τον σεβασμό των δημοκρατικών αξιών.
Ουσιαστικά αυτό έγινε στην συμφωνία που υιοθετήθηκε σήμερα στην σύνοδο κορυφής των Βρυξελλών όσον αφορά τα μέτρα για την επανεκκίνηση της ευρωπαϊκής οικονομίας μετά την κρίση με την COVID-19, ανακοίνωσε ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ.
“Είναι η πρώτη φορά στην ιστορία της Ευρώπης που ο προϋπολογισμός συνδέεται με τους στόχους για το κλίμα και τον σεβασμό του κράτους δικαίου για τη χορήγηση χρηματοδότησης”, δήλωσε στην συνέντευξη Τύπου που παραχώρησε έπειτα από τέσσερις μέρες και τέσσερις νύχτες δύσκολων διαπραγματεύσεων στις Βρυξέλλες.
“Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρότεινε ένα εργαλείο για να ληφθούν μέτρα με ενισχυμένη πλειοψηφία στην περίπτωση παραβίασης του κράτους δικαίου”, διευκρίνισε η πρόεδρος της Κομισιόν Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν.
“Ελήφθη μια πολύ σαφής δέσμευση για να προστατευθούν τα οικονομικά συμφέροντα της ΕΕ και να ελεγχθούν πιο αυστηρά τα ευρωπαϊκά κονδύλια”, πρόσθεσε.
Η Ουγγαρία και η Πολωνία βρίσκονται στο επίκεντρο της προσοχής των Βρυξελλών μετά την υιοθέτηση μέτρων που κατηγορούνται ότι υπονομεύουν τα ευρωπαϊκά νομικά πρότυπα και τις δημοκρατικές αξίες.
Η Βουδαπέστη και η Βαρσοβία τελούν και οι δύο υπό τη διαδικασία που προβλέπεται από το άρθρο 7 της Συνθήκης της ΕΕ, η οποία δίδει τη δυνατότητα στην ΕΕ να επιβάλει κυρώσεις σε ένα κράτος μέλος, το οποίο δεν θα σέβεται τις ιδρυτικές της αξίες. Ωστόσο η απόφαση λαμβάνεται με ομοφωνία, γεγονός που εξουδετερώνει το πεδίο εφαρμογής της.
Η Πολωνία και η Ουγγαρία είχαν απειλήσει να ασκήσουν βέτο σε οποιαδήποτε σύνδεση γινόταν ανάμεσα στην χρηματοδότηση και το κράτος δικαίου, αλλά, στην διάρκεια της τέταρτης νύχτας διαπραγματεύσεων προέκυψε ένα σχέδιο συμφωνίας, σύμφωνα με ευρωπαϊκές πηγές.
Σύμφωνα με την τελική ρύθμιση, κάθε μέτρο αναστολής της χορήγησης ή ενδεχόμενης μείωσης των ευρωπαϊκών κονδυλίων λόγω παραβιάσεων του κράτους δικαίου που θα προτείνεται από την Κομισιόν, θα πρέπει να εγκριθεί από μια ενισχυμένη πλειοψηφία των κρατών μελών της ΕΕ (55% των χωρών και 65% του πληθυσμού)
Ο Βίκτορ Όρμπαν δήλωσε ότι ζήτησε “να δοθεί τέλος στην ταπείνωση” του άρθρου 7. “Η Ουγγαρία δήλωσε έτοιμη να λάβει όλα τα απαραίτητα μέτρα στο πλαίσιο της διαδικασίας του άρθρου 7 ώστε να μπορέσει να ληφθεί απόφαση στο (Ευρωπαϊκό) Συμβούλιο”, δήλωσε ο Στέφεν Ζάιμπερτ. “Η γερμανική προεδρία του (Ευρωπαϊκού) Συμβουλίου δέχθηκε να φροντίσει η διαδικασία αυτή να προχωρήσει, εντός των ορίων των δυνατοτήτων της”, πρόσθεσε ο ίδιος.
“Εναπόκειται στην Ουγγαρία να αναλάβει την πρωτοβουλία”, διευκρίνισε η καγκελαρία.
Ένα βέτο από τον Όρμπαν θα έθετε εν αμφιβόλω όλη τη διαπραγμάτευση για το σχέδιο ανάκαμψης της ευρωπαϊκής οικονομίας μετά την πανδημία του νέου κορονοϊού, έπειτα από σκληρή μάχη ανάμεσα στις λεγόμενες “φειδωλές” χώρες του ευρωπαϊκού Βορρά από τη μια και τη Γαλλία και τη Γερμανία από την άλλη. Το σχέδιο, ύψους 750 δισεκατομμυρίων ευρώ, ποσού που θα αντληθεί με την έκδοση – για πρώτη φορά – κοινού ευρωπαϊκού χρέους, θα εγγραφεί στο Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο της ΕΕ (2021-2027), συνολικού ύψους 1,074 τρισεκ. ευρώ.
Η διαδικασία βάσει του άρθρου 7 σε βάρος της Πολωνίας ανάγεται στον Δεκέμβριο του 2017. Τον Σεπτέμβριο του 2018 κινήθηκε η ίδια διαδικασία σε βάρος της Ουγγαρίας, αυτή τη φορά με πρωτοβουλία του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Προς το παρόν, έχουν ανασταλεί και μετατεθεί σε μελλοντικές συνόδους.
