Η δημογραφική επιβράδυνση και οι προκλήσεις της
Για πολλές δεκαετίες, η ανησυχία γύρω από την υπερπληθυσμιακή έκρηξη ήταν κυρίαρχη στις παγκόσμιες συζητήσεις. Ωστόσο, η σημερινή πραγματικότητα δείχνει μια διαφορετική εικόνα, με τη δημογραφική υπογεννητικότητα να προκαλεί ανησυχίες. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του ΟΗΕ, ο παγκόσμιος πληθυσμός αναμένεται να φτάσει τα 10,3 δισεκατομμύρια το 2084, προτού αρχίσει να μειώνεται. Ωστόσο, πολλοί ειδικοί θεωρούν ότι αυτές οι προβλέψεις είναι υπερβολικά αισιόδοξες. Αν η τρέχουσα τάση συνεχιστεί, η κορύφωση του πληθυσμού θα μπορούσε να συμβεί ήδη το 2065, με τον αριθμό να φτάνει τα 9,6 δισεκατομμύρια, προτού μειωθεί στα 8,9 δισεκατομμύρια μέχρι το 2100.
Οι επιπτώσεις της υπογεννητικότητας
Σε πολλές μεγάλες πόλεις, η γονιμότητα έχει πέσει κάτω από το ένα παιδί ανά γυναίκα, όπως συμβαίνει στη Μπογκοτά (0,91) και το Τόκιο (0,99), γεγονός που θεωρείται σοβαρή ένδειξη υπογεννητικότητας. Η μείωση του πληθυσμού συνεπάγεται λιγότερους εργαζόμενους, περιορισμένη καινοτομία και αυξημένη πίεση στα δημόσια οικονομικά. Ενώ οι μεγάλες μητροπόλεις μπορεί να αντέξουν την πίεση, πολλές μικρές πόλεις ενδέχεται να ερημωθούν. Αυτή η δημογραφική συρρίκνωση ενισχύει επίσης τους φόβους για την ταυτότητα, με λαϊκιστές να προειδοποιούν για μια «παρακμή του πολιτισμού» και να προωθούν πολιτικές που ενισχύουν τη γονιμότητα.
Προσαρμογές και ευκαιρίες
Παρά τις ανησυχίες, το Economist υπογραμμίζει ότι η μείωση του πληθυσμού δεν συνεπάγεται απαραίτητα οικονομική φτωχοποίηση. Για παράδειγμα, η Ιαπωνία έχει βιώσει δημογραφική συρρίκνωση για πάνω από δύο δεκαετίες, αλλά τα επίπεδα διαβίωσης έχουν βελτιωθεί σημαντικά. Επιπλέον, η πρόοδος στη μακροχρόνια υγεία και την τεχνητή νοημοσύνη μπορεί να αντισταθμίσει μέρος της έλλειψης εργατικού δυναμικού. Το 2022, οι γνωστικές ικανότητες ενός εβδομηντάρη ήταν συγκρίσιμες με αυτές ενός πενηντάρη το 2000, κάτι που προσφέρει πολύτιμα οφέλη στην οικονομία και την κοινωνία.
Μέχρι το τέλος του αιώνα, ο δημογραφικός χάρτης του κόσμου θα έχει υποστεί σημαντικές αλλαγές: η Κίνα ενδέχεται να χάσει πάνω από το μισό του πληθυσμού της, ενώ η Αφρική θα αποκτήσει πιο κεντρικό ρόλο. Η Ευρώπη και οι Ηνωμένες Πολιτείες θα πρέπει να ισορροπήσουν μεταξύ της γήρανσης του πληθυσμού και της μετανάστευσης. Παρά τις προκλήσεις που αυτές οι μεταβολές ενδέχεται να φέρουν, το Economist καταλήγει ότι δεν είναι πρωτόγνωρες στην ιστορία. Η πραγματική πρόκληση θα είναι η προσαρμογή των κοινωνικών συστημάτων, των συνταξιοδοτικών πολιτικών και των πολιτικών ισορροπιών, χωρίς πανικό.
