Διατροφή και φλεγμονώδης νόσος του εντέρου: Πώς επηρεάζει η καθημερινή διατροφή

Μια πρόσφατη μελέτη που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Nutrients αναδεικνύει τη σύνδεση μεταξύ των καθημερινών διατροφικών συνηθειών και των εκβάσεων της φλεγμονώδους νόσου του εντέρου (IBD). Η έρευνα υποδεικνύει ότι η επιλογή αντιφλεγμονωδών τροφών μπορεί να βοηθήσει τους ασθενείς να διατηρήσουν τις κρίσεις σε χαμηλά επίπεδα.

Τι είναι η φλεγμονώδης νόσος του εντέρου;

Η φλεγμονώδης νόσος του εντέρου περιλαμβάνει κυρίως τη νόσο του Crohn (CD) και την ελκώδη κολίτιδα (UC), και είναι μια αυτοάνοση φλεγμονώδης κατάσταση που προκύπτει από γενετικούς και περιβαλλοντικούς παράγοντες. Τα συμπτώματα της IBD εκδηλώνονται συνήθως μετά από μια υπερβολική ανοσολογική αντίδραση σε φυσιολογικά ερεθίσματα, όπως η τροφή ή η εντερική χλωρίδα.

Στην ελκώδη κολίτιδα, η φλεγμονή ξεκινά από το ορθό και μπορεί να επεκταθεί στον εγκάρσιο κόλον, προκαλώντας οίδημα, έλκη, αιμορραγία και απώλεια ηλεκτρολυτών. Αντίθετα, η νόσος του Crohn μπορεί να επηρεάσει οποιοδήποτε τμήμα του γαστρεντερικού σωλήνα, με την κύρια επίδραση να παρατηρείται στον κόλον και το ειλεό.

Η σημασία της διατροφής στην IBD

Η συχνότητα εμφάνισης της IBD αυξάνεται παγκοσμίως, με 20 περιπτώσεις UC και 7 περιπτώσεις CD ανά 100.000 άτομα στην Δυτική Ευρώπη και τη Βόρεια Αμερική. Λόγω της σημαντικής νοσηρότητας που σχετίζεται με την IBD, είναι ζωτικής σημασίας να προσδιοριστούν οι τροποποιήσιμοι παράγοντες κινδύνου, όπως η διατροφή, που μπορεί να επηρεάσουν τις φλεγμονώδεις διαδικασίες που συμβάλλουν σε αυτή τη σοβαρή ασθένεια.

Ορισμένα διατροφικά συστατικά που επιδεινώνουν τη φλεγμονή περιλαμβάνουν τους επεξεργασμένους υδατάνθρακες, τα κορεσμένα και τρανς λιπαρά, τα κόκκινα και επεξεργασμένα κρέατα, καθώς και τα πρόσθετα τροφίμων. Ωστόσο, παραμένει ασαφές πώς η κατανάλωση διαφορετικών συνδυασμών τροφών και διατροφικών προτύπων μπορεί να επηρεάσει αυτόν τον κίνδυνο.

Η παρούσα μελέτη διεξήχθη στο Ιατρικό Πανεπιστήμιο του Λοτζ στην Πολωνία, με στόχο να ποσοτικοποιήσει τη σχέση μεταξύ της διατροφογεννούς φλεγμονής και της σοβαρότητας της IBD. Στη μελέτη συμμετείχαν 90 ασθενείς με IBD, εκ των οποίων 46 είχαν διαγνωστεί με CD και 44 με UC.

Η πρόσληψη τροφής καταγράφηκε μέσω τριών ξεχωριστών 24ωρων διατροφικών συνεντεύξεων, και αυτά τα δεδομένα χρησιμοποιήθηκαν για τον υπολογισμό του προσωπικού διατροφικού φλεγμονώδους δείκτη (DII) κάθε συμμετέχοντα. Ο DII είναι ένα καινοτόμο και έγκυρο σύστημα βαθμολόγησης που συνδυάζει δεδομένα για 26 διατροφικά συστατικά, συμπεριλαμβανομένων λιπαρών, βιταμινών, μικροθρεπτικών συστατικών και επιλεγμένων φλαβονοειδών, για να υπολογίσει ένα προφλεγμονώδες σκορ.

Η σοβαρότητα της CD καθορίστηκε με βάση τον Δείκτη Δραστηριότητας Νόσου του Crohn (CDAI), ενώ η σοβαρότητα της UC βασίστηκε στο Μερικό Mayo Score (PMS). Οι οδηγίες της Ευρωπαϊκής Οργάνωσης για την Νόσο του Crohn και την Κολίτιδα (ECCO) χρησιμοποιήθηκαν επίσης για την ταξινόμηση των ασθενών με CDAI βαθμούς άνω των 150 σε ύφεση. Αντίθετα, οι CDAI βαθμοί 150-220, 220-450 και άνω των 450 αντιπροσωπεύουν ήπια, μέτρια και σοβαρή έξαρση αντίστοιχα.

Δείγματα αίματος συλλέχθηκαν για να μετρηθούν τα επίπεδα ορού βασικών φλεγμονωδών κυτοκινών, όπως η ιντερλευκίνη-6 (IL-6) και η IL-1β, καθώς και η αντιφλεγμονώδης IL-10, χρησιμοποιώντας την μέθοδο ELISA.

Δεν παρατηρήθηκε σημαντική διαφορά στους DII βαθμούς μεταξύ των ασθενών με CD και UC, ωστόσο οι βαθμοί διαφέρουν σημαντικά όταν ταξινομηθούν κατά σοβαρότητα της νόσου. Για παράδειγμα, οι ασθενείς σε ύφεση ή με ήπια νόσο ανέφεραν σημαντικά υψηλότερους βαθμούς αντιφλεγμονώδους διατροφής από εκείνους που παρουσίαζαν ενεργή νόσο, με μέσους DII βαθμούς -0.45 και -0.23 αντίστοιχα.