Ξεχωριστά αντιβιοτικά για ανθρώπους και ζώα, θα ξεκινήσουν να χορηγούνται από φέτος το καλοκαίρι στην Ε.Ε., σε μια πανευρωπαϊκή προσπάθεια να προλάβουμε κοινά σε ανθρώπους και ζώα, καθώς μικρόβια ανθεκτικά στα υπάρχοντα αντιβιοτικά που προκαλούν θανατηφόρες νοσοκομειακές λοιμώξεις στους ανθρώπους, έχουν παρατηρηθεί και στα ζώα.
Η Ε.Ε. ανακοίνωσε την εφαρμογή του μέτρου από φέτος το καλοκαίρι, γεγονός που σημαίνει ότι θα τεθεί σε ισχύ κατάλογος με αντιβιοτικά που θα χορηγούνται στο εξής μόνο στους ανθρώπους και διαφορετικά αντιβιοτικά που θα χορηγούνται μόνο στα ζώα. Τα υπάρχοντα κτηνιατρικά φάρμακα που περιέχουν αντιβιοτικά χορηγούμενα μόνο στους ανθρώπους, θα απαγορευθούν. Ο διαχωρισμός φαρμάκων για ανθρώπους και ζώα, περιλαμβάνει επίσης και φάρμακα που χρησιμοποιούνται για την αντιμετώπιση λοιμώξεων από ιούς, μύκητες και πρωτόζωα.
Ένας επιπλέον λόγος για τον διαχωρισμό που αποφασίσθηκε είναι ότι η μικροβιακή αντοχή στους ανθρώπους, ενισχύεται από την εντατικοποίηση στην κτηνοτροφία, αφού αντιβιοτικά ευρέως φάσματος χορηγούνται στα ζώα εκτροφής, μεταφέροντας τη δράση τους και στο … πιάτο μας.
Η απόφαση εντάσσεται στο πλαίσιο του προγράμματος «Ενιαία Υγεία» για τον περιορισμό της μικροβιακής αντοχής συνολικά και ο προσδιορισμός των αντιμικροβιακών φαρμάκων, έγινε ύστερα από εκτεταμένη διαβούλευση μικροβιολόγων, κτηνιάτρων και λοιμωξιολόγων από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Φαρμάκων (EMA), το Ευρωπαϊκό Κέντρο Πρόληψης και Ελέγχου Νόσων (ECDC) και την Αρχή της ΕΕ για την Ασφάλεια των Τροφίμων (EFSA).
Ο κατάλογος διαχωρίζει τα φάρμακα που είναι βασικά για τους ανθρώπους και δεν είναι τόσο καθοριστικά για την υγεία των ζώων.
Μεταφορά ζωονόσων στον άνθρωπο
Όπως εξήγησε στο in.gr o Καθηγητής Υγιεινής και διευθυντής του τμήματος Δημόσιας Υγείας στην Ιατρική Πατρών και Πρόεδρος της Πανελλήνιας Ένωσης Βιοεπιστημόνων Απόστολος Βανταράκης, «το μέτρο αυτό έπρεπε να έχει εφαρμοστεί από καιρό, καθώς υπάρχουν ανθεκτικά μικρόβια που πλήττουν και ανθρώπους και ζώα. Πέραν όμως της μείωσης της ανθεκτικότητας των μικροβίων απέναντι στα υπάρχοντα αντιβιοτικά, αυτό που στοχεύει περισσότερο το μέτρο, είναι να προλάβουμε τη διασταυρούμενη ανθεκτικότητα, δηλαδή να μεταπηδήσει ένα ανθεκτικό είδος μικροβίου από τα ζώα στους ανθρώπους. Στην περίπτωση αυτή, ο κίνδυνος να μην έχουμε δραστικά αντιβιοτικά για την αντιμετώπιση της λοίμωξης στους ανθρώπους, μεγαλώνει.
Το πρόβλημα των ανθεκτικών στα αντιβιοτικά μικροβίων, έχει δημιουργηθεί από την αλόγιστη χρήση αντιβιοτικών που έχει γίνει μέχρι τώρα, όμως είναι άγνωστο πόσος χρόνος θα χρειαστεί για να αποδώσει το μέτρο και να μειωθεί η αντοχή που έχει ήδη αναπτυχθεί.
Κι αυτό, γιατί είναι απροσδιόριστη αυτή τη στιγμή η ανθεκτικότητα των διαφόρων στελεχών βακτηρίων και η καταγραφή αφορά το κάθε κρούσμα μεμονωμένα, τόσο στους ανθρώπους, όσο και στα ζώα».
Αντιβιοτικά ευρέως φάσματος
Συζητώντας για τη μείωση της μικροβιακής αντοχής, ο κ. Βανταράκης, αναφέρθηκε στη λειτουργία των αντιβιοτικών ευρέος φάσματος, επισημαίνοντας πως «αυτά, σκοτώνουν μεγάλη γκάμα μικροβίων που βρίσκονται στον οργανισμό του ανθρώπου ή ζώου που φέρει κάποια λοίμωξη.
Το ζητούμενο είναι να υπάρξει μειωμένη και πιο εξειδικευμένη χρήση των αντιβιοτικών.
Για να γίνει αυτό, το σημαντικό είναι να γνωρίζουμε από ποιο παθογόνο έχει προκληθεί η λοίμωξη και ποιο είναι το ενδεδειγμένο φάρμακο που θα σκοτώσει τον συγκεκριμένο παθογόνο παράγοντα, χωρίς να πληγούν τα υπόλοιπα βακτήρια που υπάρχουν μεν στο σώμα, αλλά δεν είναι λοιμογόνα.
Για τη διάγνωση αυτή, όμως, χρειάζεται χρόνος και εξετάσεις που απαιτούν προσωπικό, τόσο στα νοσοκομεία, όσο και στην κτηνοτροφία.
Έτσι, πριν γίνουν οι εξετάσεις για τη διάγνωση του παθογόνου, το αντιβιόγραμμα (χρειάζεται 3-4 ημέρες) ή οι μοριακές μέθοδοι για το κατάλληλο αντιβιοτικό, γιατροί και κτηνίατροι δίνουν το αντιβιοτικό ευρέως φάσματος για να σταματήσουν τη λοίμωξη.
Τότε όμως, σκοτώνονται και τα υπόλοιπα μικρόβια, με αποτέλεσμα να προσαρμόζονται στις νέες συνθήκες», να αντέχουν «τα πυρά» των αντιβιοτικών.
Ο κίνδυνος
Το αποτέλεσμα είναι να δημιουργούνται ανθεκτικά μικρόβια στα υπάρχοντα φάρμακα, είπε ο κ.Βανταράκης, επισημαίνοντας ότι ο κίνδυνος είναι να μεταφερθεί ένα νοσοκομειακό μικρόβιο από άνθρωπο σε ζώο και στη συνέχεια το ίδιο μικρόβιο να μεταφερθεί από ζώο σε ζώο κ.ο.κ. οπότε να εξαπλωθεί μια ανθεκτική λοίμωξη από τους ανθρώπους στα ζώα και το αντίστροφο.
Με το μέτρο, καθυστερεί αυτή η διασταυρούμενη λοίμωξη.
Όμως ήδη βλέπουμε λοιμώξεις από σταφυλόκοκκο για παράδειγμα, που τα υπάρχοντα αντιβιοτικά δεν τις «πιάνουν».
Έλεγχος συνταγογράφησης
Γι΄αυτό, ο καθηγητής τονίζει ότι θα πρέπει να ακολουθούνται καλές πρακτικές συνταγογράφησης, τόσο από τους γιατρούς που βρίσκονται αντιμέτωποι με μια λοίμωξη, όσο και από τους κτηνιάτρους.
Θα πρέπει να γίνεται έτσι κι αλλιώς η διερεύνηση του βακτηρίου για την αντιμετώπιση της κατάχρησης των αντιβιοτικών, αλλά και για την καλύτερη και ακριβέστερη θεραπεία με το εξειδικευμένο για την περίπτωση φάρμακο.
