Δανός δότης σπέρματος και οι σοκαριστικές αποκαλύψεις του BBC
Η υπόθεση του Δανού δότη σπέρματος έχει προκαλέσει παγκόσμιο σοκ, καθώς αποκαλύπτεται ότι το σπέρμα του χρησιμοποιήθηκε σε 14 χώρες, συμπεριλαμβανομένης και της Ελλάδας, με αποτέλεσμα τη γέννηση τουλάχιστον 197 παιδιών. Δυστυχώς, κάποια από αυτά τα παιδιά έχουν διαγνωστεί με καρκίνο εξαιτίας γενετικών μεταλλάξεων που σχετίζονται με τον δότη.
Η αγορά δωρεάς σπέρματος και η ζήτηση
Σύμφωνα με το BBC, η ανάγκη πολλών γυναικών να γίνουν μητέρες μέσω δωρεάς σπέρματος έχει εξελιχθεί σε μια τεράστια επιχείρηση. Η ευρωπαϊκή αγορά δωρεάς σπέρματος εκτιμάται ότι θα φτάσει το 2023 τα 1,57 δισεκατομμύρια δολάρια, με τις προβλέψεις να δείχνουν ότι το 2033 θα αγγίξει τα 2,18 δισ. δολάρια.
Ωστόσο, παρά τη μεγάλη ζήτηση, η προσφορά παραμένει περιορισμένη. Μόνο λιγότεροι από πέντε στους 100 άνδρες που εκδηλώνουν ενδιαφέρον πληρούν τα αυστηρά κριτήρια που απαιτούνται για να γίνουν δωρητές. Αυτά περιλαμβάνουν επαρκή αριθμό σπερματοζωαρίων, καλή κινητικότητα και μορφολογία, αντοχή στη διαδικασία κατάψυξης, καθώς και πλήρη έλεγχο για λοιμώξεις και γενετικές παθήσεις. Στο Ηνωμένο Βασίλειο, οι δωρητές πρέπει να είναι ηλικίας 18 έως 45 ετών, γεγονός που περιορίζει ακόμη περισσότερο τη διαθέσιμη δεξαμενή δωρητών.
Η αξία του σπέρματος και οι προτιμήσεις των γονέων
Η βιολογία επιτρέπει σε έναν μόνο δωρητή να αποκτήσει δεκάδες ή και εκατοντάδες απογόνους. Οι άνδρες δωρητές επισκέπτονται τις κλινικές μία ή δύο φορές την εβδομάδα για μήνες, και κάθε εκσπερμάτιση περιέχει δεκάδες εκατομμύρια σπερματοζωάρια. Όπως δήλωσε η Σάρα Νόρκρος, διευθύντρια του οργανισμού Progress Educational Trust, η έλλειψη δωρητών έχει καταστήσει το σπέρμα «πολύτιμο αγαθό», οδηγώντας τις τράπεζες και τις κλινικές να αξιοποιούν στο μέγιστο τις διαθέσιμες ποσότητες.
Ωστόσο, δεν είναι όλα τα δείγματα εξίσου δημοφιλή. Οι υποψήφιοι γονείς επιλέγουν με βάση φωτογραφίες, φωνή, επάγγελμα, ύψος και άλλα χαρακτηριστικά, σε μια διαδικασία που θυμίζει εφαρμογές γνωριμιών. Ο καθηγητής γονιμότητας Άλαν Πέισι εξηγεί ότι «κάποιοι δωρητές είναι απλώς πιο ελκυστικοί από άλλους».
Δανία: Η χώρα που κυριαρχεί στη δωρεά σπέρματος
Η Δανία κατέχει κεντρικό ρόλο στην παγκόσμια αγορά δωρεάς σπέρματος, με ορισμένες από τις μεγαλύτερες τράπεζες σπέρματος διεθνώς να εδρεύουν εκεί. Η χώρα έχει αποκτήσει φήμη για το λεγόμενο «σπέρμα των Βίκινγκς», με τον ιδρυτή της Cryos International, Όλε Σου, να αποδίδει την επιτυχία αυτή στην κουλτούρα δωρεάς και στα γενετικά χαρακτηριστικά των Δανών. Σύμφωνα με τον ίδιο, το 60% των αιτημάτων προέρχεται από ανύπαντρες, μορφωμένες γυναίκες στα 30 τους.
Μετά τις αποκαλύψεις, οι βελγικές αρχές έχουν ζητήσει από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή τη δημιουργία ευρωπαϊκού μητρώου δωρητών σπέρματος, ενώ ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης του Βελγίου χαρακτήρισε τον κλάδο «Άγρια Δύση». Παράλληλα, η Ευρωπαϊκή Εταιρεία Ανθρώπινης Αναπαραγωγής και Εμβρυολογίας έχει προτείνει όριο 50 οικογενειών ανά δωρητή σε επίπεδο ΕΕ.
