Από το 2019, το Υπουργείο Πολιτισμού έχει θέσει ως προτεραιότητα το μετασχηματισμό του Παλαιού Ελαιουργείου, σε ένα υπερσύγχρονο Διαχρονικό Μουσείο της Ελευσίνας.
Σε τροχιά υλοποίησης μπαίνει το σημαντικό έργο της μετατροπής του του Παλαιού Ελαιουργείου της Ελευσίνας, σε ένα υπερσύγχρονο Διαχρονικό Μουσείο, το οποίο θα στεγάσει τα πολυάριθμα ευρήματα που ήρθαν στο φως από τις ανασκαφές του Ιερού της Δήμητρας και της Κόρης -σημερινός αρχαιολογικός χώρος Ελευσίνας- όσο και από τις σωστικές ανασκαφές που διενεργούνται αδιάλειπτα στην πόλη.
Πρόκειται για το συγκρότημα των παλαιών βιομηχανικών εγκαταστάσεων «ΒΟΤΡΥΣ-ΕΛΑΙΟΥΡΓΕΙΟ», νότια του οργανωμένου αρχαιολογικού χώρου. Στις ίδιες εγκαταστάσεις λειτουργούσε προηγουμένως το Σαπωνοποιείο Χαριλάου, το πρώτο εργοστάσιο που ιδρύθηκε στην Ελευσίνα, το 1875, και λειτούργησε έως το 1960. Το ακίνητο είχε περιέλθει στην κυριότητα της Εθνικής Τράπεζας, από την οποία το Υπουργείο Πολιτισμού το εξαγόρασε, το 2022, έναντι τιμήματος 5.000.000 ευρώ, με σκοπό την εγκατάσταση του νέου μουσείου.
«Με την ολοκλήρωση και τη γνωμοδότηση του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου της αρχιτεκτονικής μελέτης, ένα οραματικό έργο για την πόλη της Ελευσίνας μπαίνει σε τροχιά οριστικού σχεδιασμού και υλοποίησης. Το κτηριακό συγκρότημα του Παλαιού Ελαιουργείου παραπέμπει και περικλείει τη βιομηχανική, την οικονομική και πολιτιστική ιστορία της Ελευσίνας. Από το 1995, το Παλαιό Ελαιουργείο φιλοξενεί το μοναδικό πολιτιστικό φεστιβάλ της πόλης, τα Αισχύλεια, ενώ το 2023, φιλοξένησε πολλές εκδηλώσεις, στο πλαίσιο της Πολιτιστικής Πρωτεύουσας της Ευρώπης ‘’Ελευσίς 2023’’» δήλωσε η υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη και πρόσθεσε με νόημα:
«Η Ελευσίνα δικαιούται ένα Διαχρονικό Μουσείο αντάξιο της ιστορίας και του τεράστιου αρχαιολογικού της πλούτου. Η δημιουργία του Διαχρονικού Μουσείου, σε συνδυασμό με τα μεγάλης κλίμακας αρχαιολογικά έργα που εκτελεί το Υπουργείο Πολιτισμού, προϋπολογισμού, άνω των 8.000.000 ευρώ, στον αρχαιολογικό χώρο της Ελευσίνας, συνθέτουν ένα πολιτιστικό σύνολο που διατρέχει την ιστορία της πόλης, από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα.
Ο αρχαιολογικός χώρος ενοποιείται με το νέο Μουσείο και με το παραλιακό μέτωπο της πόλης. Η Ελευσίνα αποκτά μία ακόμη καθοριστική για τη φυσιογνωμία της μουσειακή και πολιτιστική υποδομή και συγχρόνως έναν αναπτυξιακό πόρο, που σε συνδυασμό με τις υποδομές που δημιουργήθηκαν για την Πολιτιστική Πρωτεύουσα, δημιουργούν υπεραξία με τεράστια δυναμική. Θέλω να ευχαριστήσω ιδιαίτερα το Ίδρυμα Παύλου και Αλεξάνδρας Κανελλοπούλου και τον Πρόεδρο του Νέλλο Κανελλόπουλο για την γενναία χορηγία εκπόνησης του συνόλου των αναγκαίων μελετών».
Το εργοστάσιο σαπωνοποιίας-ελαιουργίας «ΕΛΑΙΟΥΡΓΕΙΟ», χωροθετημένο μεταξύ της ακτής και του λόφου του αρχαιολογικού χώρου, παρήγε διάφορα είδη λαδιού και σαπούνι τύπου Μασσαλίας. Το 1892, λόγω αλλαγής διεύθυνσης της μονάδας, το εργοστάσιο μετονομάστηκε σε «Χαρίλαος – Κανελλόπουλος Α.Ε.» και έμεινε γνωστό ως «ΕΛΑΙΟΥΡΓΕΙΟ», το οποίο και διέκοψε τη λειτουργία του περί το τέλος της δεκαετίας του 1960.Ελευσίνα: Έτσι θα είναι το νέο Διαχρονικό Μουσείο της – Δείτε φωτογραφίεςΤο Νέο Μουσείο χωροθετείται νότια του εργοστασίου «ΒΟΤΡΥΣ» και επί του παραλιακού μετώπου. Η ίδρυση του Μουσείου για την προβολή της μακραίωνης ιστορίας της πόλης της Ελευσίνας, κρίθηκε αναγκαία ήδη από το 1989. Το 2020 τροποποιήθηκε το εγκεκριμένο ρυμοτομικό σχέδιο της περιοχής «ΒΟΤΡΥΣ – ΕΛΑΙΟΥΡΓΕΙΟ» και ορίστηκαν οι νέες χρήσεις.
Το 2023, παραχωρήθηκε προσωρινά από το Υπουργείο Πολιτισμού, η χρήση του τμήματος του Παλαιού Ελαιουργείου στη δημοτική εταιρία “2023 ELEUSIS”, με σκοπό τη διοργάνωση εκδηλώσεων στο πλαίσιο της Πολιτιστικής Πρωτεύουσας 2023. Το 2024, εγκρίθηκε η εκπόνηση μελέτης για τη μετατροπή του κτηρίου του Παλαιού Ελαιουργείου Ελευσίνας σε Διαχρονικό Μουσείο Ελευσίνας, με δαπάνη του Ιδρύματος Παύλου και Αλεξάνδρας Κανελλοπούλου ως δωρεά προς το Υπουργείο Πολιτισμού.
Το συγκρότημα του «ΕΛΑΙΟΥΡΓΕΙΟΥ» διατηρείται σχεδόν ακέραιο ως προς την έκταση και τις κτηριακές του μονάδες, στη μορφή σχεδόν που είχε, όταν διέκοψε τη λειτουργία του, το 1960. Ο μηχανολογικός εξοπλισμός του απομακρύνθηκε ή καταστράφηκε σε άγνωστο χρόνο. Έχει έκταση 26 στρέμματα. Εντός του συγκροτήματος διασώζονται 23 κτηριακές μονάδες του εργοστασίου με συνολική επιφάνεια δόμησης 11.700 τ.μ. περίπου.
