BBC: Τα βασικά σημεία του ειρηνευτικού σχεδίου για την Ουκρανία
Η Ουκρανία βρίσκεται σε κρίσιμο σταυροδρόμι, καθώς καλείται να εξετάσει το σχέδιο 28 σημείων του Ντόναλντ Τραμπ για την επίτευξη ειρήνης στην περιοχή. Παρά την επιθυμία του προεδρεύοντος Βολοντίμιρ Ζελένσκι για την αποκατάσταση της ηρεμίας στη χώρα του, η αποδοχή αυτού του σχεδίου θα μπορούσε να απαιτήσει παραχωρήσεις εδαφών προς τη Ρωσία, κάτι που ο ίδιος προσπαθεί να αποφύγει. Η πρόταση του Αμερικανού προέδρου είναι, χωρίς αμφιβολία, μια διπλή πρόκληση για τον Ουκρανό ομόλογό του.
Προθεσμία και ασαφή σημεία
Ορισμένα από τα σημεία του σχεδίου του Τραμπ παραμένουν ασαφή, με τις Ηνωμένες Πολιτείες να πιέζουν την Ουκρανία με ένα «επιθετικό» χρονοδιάγραμμα, το οποίο απαιτεί απαντήσεις μέχρι την Ημέρα των Ευχαριστιών. Στο μεταξύ, ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών, Μάρκο Ρούμπιο, χαρακτήρισε το σχέδιο ως «λίστα πιθανών ιδεών». Την ίδια στιγμή, ο Βλαντιμίρ Πούτιν το βλέπει ως μια καλή βάση για περαιτέρω διαπραγματεύσεις.
Σύμφωνα με ανάλυση του BBC, η Ευρωπαϊκή Ένωση και η Ρωσία δεν έχουν λάβει ακόμη επίσημα το κείμενο του σχεδίου. Ένα από τα κύρια σημεία του σχεδίου αφορά την κυριαρχία της Ουκρανίας, η οποία θα πρέπει να επιβεβαιωθεί μέσω μιας πλήρους και ολοκληρωμένης συμφωνίας, προκειμένου να σταματήσουν οι επιθέσεις. Αυτό περιλαμβάνει και τη διεξαγωγή εκλογών εντός 100 ημερών.
Στρατιωτικές συνέπειες και παραχωρήσεις
Σε περίπτωση νέας ρωσικής εισβολής, το σχέδιο προβλέπει «ισχυρή συντονισμένη στρατιωτική απάντηση», επαναφορά κυρώσεων και ακύρωση της συμφωνίας. Ωστόσο, οι εκλογές φαίνονται δύσκολες υπό καθεστώς στρατιωτικού νόμου, αν και θα μπορούσαν να διεξαχθούν εφόσον υπογραφεί συμφωνία ειρήνης.
Σχετικά με τις εγγυήσεις ασφαλείας, το σχέδιο δεν διευκρινίζει ποιος θα τις παρέχει και πόσο ισχυρές θα είναι, κάτι που απέχει πολύ από την δέσμευση του άρθρου 5 του ΝΑΤΟ. Το Κίεβο θα απαιτήσει κάτι πιο συγκεκριμένο, καθώς οι προτάσεις περιλαμβάνουν την παράδοση εδάφους που δεν βρίσκεται υπό ρωσική κατοχή, καθώς και τη μείωση της δύναμης του ουκρανικού στρατού.
Αντιδράσεις και προοπτικές
Η Ουκρανία θα πρέπει να αποσύρει δυνάμεις από τμήματα της περιφέρειας Ντονέτσκ που ελέγχει, με τη ζώνη αυτή να θεωρείται ουδέτερη αποστρατιωτικοποιημένη περιοχή, αναγνωρισμένη διεθνώς ως ρωσικό έδαφος. Η ιδέα της παράδοσης εδαφών που κατοικούνται από εκατοντάδες χιλιάδες Ουκρανούς, όπως οι πόλεις Σλοβιάνσκ και Κραματόρσκ, είναι απαράδεκτη για την πλειονότητα των Ουκρανών.
Η Ουκρανή αντιπρόσωπος Χριστίνα Χαγοβίσιν δήλωσε στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ ότι δεν θα υπάρξει καμία αναγνώριση των ουκρανικών εδαφών που κατέχει προσωρινά η Ρωσία ως ρωσικών. Η Ουκρανία δεν θα αποδεχθεί περιορισμούς στο δικαίωμά της για αυτοάμυνα ή στο μέγεθος των ενόπλων δυνάμεών της.
Το προσχέδιο προτείνει επίσης την αναγνώριση της Κριμαίας, του Λουγκάνσκ και του Ντονέτσκ ως de facto ρωσικών, συμπεριλαμβανομένων και από τις ΗΠΑ. Στις περιοχές Χερσώνα και Ζαπορίζια, οι γραμμές του μετώπου θα παγώσουν, με τη Ρωσία να αποχωρεί από άλλες κατεχόμενες περιοχές.
Όσον αφορά το μέλλον της Ουκρανίας και την ένταξή της στο ΝΑΤΟ, το σχέδιο προβλέπει ότι η Ουκρανία θα ενσωματώσει στο σύνταγμά της την απαγόρευση ένταξης στο ΝΑΤΟ, ενώ το ΝΑΤΟ θα προσθέσει ότι η Ουκρανία δεν θα γίνει δεκτή στο μέλλον. Παράλληλα, η Ουκρανία θα είναι επιλέξιμη για ένταξη στην ΕΕ, με προσωρινή προνομιακή πρόσβαση στην ευρωπαϊκή αγορά.
