Η EULAR παρουσιάζει νέο δείκτη δραστηριότητας νόσου για το σύνδρομο αντιφωσφολιπιδίων
Η EULAR, η Ευρωπαϊκή Συμμαχία Ενώσεων Ρευματολογίας, ανακοίνωσε την ανάπτυξη ενός νέου δείκτη δραστηριότητας νόσου που στοχεύει στην ποσοτικοποίηση της δραστηριότητας σε ασθενείς με σύνδρομο αντιφωσφολιπιδίων (APS). Αν και αναμένει την προοπτική επικύρωσης, ο δείκτης αυτός θα μπορούσε να αποδειχθεί χρήσιμος για την παρακολούθηση της δραστηριότητας της νόσου, σε αντίθεση με τη σοβαρότητά της, παρακολουθώντας τα συμπτώματα με την πάροδο του χρόνου, τόσο σε κλινικές δοκιμές όσο και στην καθημερινή πρακτική.
Τι είναι το σύνδρομο αντιφωσφολιπιδίων;
Το APS είναι μια συστηματική αυτοάνοση διαταραχή, η οποία χαρακτηρίζεται από την παρουσία αντιφωσφολιπιδίων και μια ευρεία γκάμα κλινικών εκδηλώσεων. Αυτές περιλαμβάνουν τόσο γυναικολογικά όσο και θρομβωτικά συμπτώματα, καθώς και μικροαγγειακές και μη θρομβωτικές εκδηλώσεις. Η σοβαρότητα των συμπτωμάτων μπορεί να ποικίλλει, με κάποιους ασθενείς να εμφανίζουν εμπλοκή σε μόνο μία ή σε πολλές περιοχές. Πρόσφατες έρευνες υποδεικνύουν ότι το APS μπορεί να προέρχεται από μια αλληλεπίδραση θρομβωτικών και φλεγμονωδών μηχανισμών.
Η ανάπτυξη του EAPSDAS
Το 2023, η EULAR συνεργάστηκε με το Αμερικανικό Κολέγιο Ρευματολογίας για την ανάπτυξη κριτηρίων ταξινόμησης για το APS, εστιάζοντας σε πέντε βασικούς τομείς. Ωστόσο, η ανάγκη για έναν δείκτη δραστηριότητας νόσου που να αξιολογεί διαφορετικές κλινικές εκδηλώσεις είναι επιτακτική, προκειμένου να αξιολογηθεί η ανταπόκριση των ασθενών στη θεραπεία κατά τη διάρκεια κλινικών δοκιμών, καθώς και για την παρακολούθηση της νόσου σε παρατηρητικές μελέτες και στην κλινική πρακτική.
Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι η έννοια της δραστηριότητας της νόσου διαφέρει από τη σοβαρότητα, η οποία αναφέρεται σε πτυχές της τρέχουσας δραστηριότητας και της συσσωρευμένης βλάβης. Αντίθετα, η δραστηριότητα της νόσου σχετίζεται με νέα επεισόδια, όπως η εμφάνιση νέας φλεβικής θρομβοεμβολής ή η βελτίωση της θρομβοπενίας μετά από θεραπεία.
Λειτουργία του EAPSDAS
Για την εφαρμογή του EAPSDAS, ο χρόνος παρατήρησης για την κλίμακα TMN χωρίζεται σε μηνιαία διαστήματα. Ο υψηλότερος βαθμός που επιτυγχάνεται για κάθε ασθενή σε οποιοδήποτε μηνιαίο διάστημα καθορίζεται ως η μέγιστη βαθμολογία. Η μέση βαθμολογία κάθε μηνιαίου διαστήματος καθορίζεται ως η μέση βαθμολογία TMN. Η μέγιστη βαθμολογία παρέχει μια ένδειξη της υψηλότερης ή κορυφαίας δραστηριότητας, ενώ η μέση βαθμολογία δείχνει τη διάρκεια της δραστηριότητας. Για την κλίμακα γυναικολογικών εκδηλώσεων, δεν υπάρχει μέση βαθμολογία, καθώς μπορεί να συμβεί μόνο ένα μεμονωμένο γεγονός.
Με την εμφάνιση νέων θεραπευτικών στόχων και πιθανών καινοτόμων παραγόντων, η ανάπτυξη του EAPSDAS αναμένεται να διευκολύνει τη διεξαγωγή καλά σχεδιασμένων κλινικών δοκιμών για νέες θεραπείες σε άτομα που ζουν με APS. Η χρήση του EAPSDAS ως κύριου αποτελέσματος σε μελλοντικές κλινικές δοκιμές θα συμβάλει στην αξιολόγηση της κατάστασης δραστηριότητας της νόσου και της ανταπόκρισης στη θεραπεία.
Η καθηγήτρια Μαρία Τεκτονίδου, επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης και επικεφαλής της Μονάδας Ρευματολογίας στο Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, τόνισε ότι η ανάπτυξη του EAPSDAS έγινε με βάση δεδομένα και μεθοδολογία συναίνεσης. Παρόλο που απαιτείται περαιτέρω επικύρωση σε προοπτικές μελέτες, η EULAR ελπίζει ότι ο νέος δείκτης μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την αξιολόγηση της δραστηριότητας του APS σε δοκιμές νέων θεραπειών.
