Πόσο καφείνη είναι ασφαλής κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης;
Η μέτρια καφεΐνη μπορεί να προστατεύσει τις μητέρες από σοβαρές επιπλοκές, ωστόσο, νέα έρευνα προειδοποιεί ότι ακόμη και μικρές δόσεις μπορεί να περιορίσουν την ανάπτυξη του εμβρύου, χωρίς να έχει επιβεβαιωθεί κάποια πραγματικά «ασφαλής» δόση.
Η έρευνα και τα ευρήματα
Μια πρόσφατη ανασκόπηση που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Nutrients συγκέντρωσε και ερμήνευσε δεκαετίες ερευνών για να αξιολογήσει τις κλινικές επιπτώσεις της κατανάλωσης καφεΐνης από τις εγκύους και τις συνέπειες στο έμβρυο. Τα αποτελέσματα της μελέτης έδειξαν ότι, ενώ οι ανθρώπινες συνέπειες είναι λιγότερο σοβαρές από αυτές που παρατηρούνται σε ζωικά μοντέλα (όπως περιορισμός ανάπτυξης και ανωμαλίες οργάνων), η κατανάλωση καφεΐνης από τις μητέρες είναι περίπλοκη και απαιτεί προσεκτική καθοδήγηση.
Συγκεκριμένα, η ανασκόπηση αποκάλυψε ότι η μέτρια κατανάλωση καφεΐνης (κάτω από 200 mg/ημέρα, αν και οι ορισμοί διαφέρουν μεταξύ των μελετών) γενικά δεν σχετίζεται με σοβαρές επιπλοκές όπως ο διαβήτης κύησης, η υπέρταση κύησης ή η προεκλαμψία, αν και τα στοιχεία παραμένουν ασυνεπή. Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι ακόμη και σε αυτά τα επίπεδα, ορισμένες μελέτες αναφέρουν συσχετίσεις και όχι αποδεδειγμένες αιτιώδεις σχέσεις με τη μείωση του βάρους γέννησης, υποδεικνύοντας έναν κίνδυνο που εξαρτάται από τη δόση και προτείνοντας πιθανές αρνητικές επιπτώσεις της κατανάλωσης καφεΐνης κατά την κρίσιμη περίοδο της εγκυμοσύνης.
Η καφεΐνη και οι επιπτώσεις της στην εγκυμοσύνη
Η καφεΐνη, το ενεργό συστατικό αρκετών από τα πιο δημοφιλή ροφήματα παγκοσμίως, όπως το τσάι και ο καφές, γνωρίζει μια πρωτοφανή παγκόσμια δημοτικότητα. Αυτό ενισχύεται από τη συνεχώς αυξανόμενη βάση αποδείξεων που αναδεικνύει τις φυσιολογικές και αθλητικές επιδώσεις που προσφέρει. Σύμφωνα με πρόσφατες εκτιμήσεις, έως και το 85% των ενηλίκων καταναλώνουν καφεΐνη καθημερινά, και οι εγκυμονούσες γυναίκες δεν αποτελούν εξαίρεση. Δυστυχώς, παρά τα αποδεδειγμένα οφέλη της και το σχετικά ισχυρό προφίλ ασφάλειας, οι μηχανιστικές έρευνες, ειδικά σε ζωικά μοντέλα, υποδεικνύουν ότι η ψυχοδραστική ουσία μπορεί να προκαλέσει σημαντική βλάβη στην ανάπτυξη και την ανάπτυξη του εμβρύου.
Κρίσιμα, πρόσφατες έρευνες έχουν διαπιστώσει ότι η ικανότητα μιας εγκύου γυναίκας να μεταβολίζει την καφεΐνη επιβραδύνεται δραματικά καθώς προχωρά η εγκυμοσύνη. Ο χρόνος ημίσειας ζωής της καφεΐνης (~4 έως 5 ώρες σε έναν μη έγκυο ενήλικα) μπορεί να επεκταθεί έως και ~15 ώρες κατά την τελική φάση της εγκυμοσύνης, εκθέτοντας τόσο τη μητέρα όσο και το έμβρυο στην ουσία για πολύ μεγαλύτερες περιόδους από ό,τι αναμενόταν.
Ως εκ τούτου, μεγάλες υγειονομικές οργανώσεις όπως το Αμερικανικό Κολέγιο Μαιευτήρων και Γυναικολόγων (ACOG) και ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) έχουν καθορίσει αρκετές κατευθυντήριες γραμμές σχετικά με την ασφάλεια της καφεΐνης, συνιστώντας γενικά στις εγκύους να περιορίζουν την κατανάλωσή τους στα 200 mg/ημέρα (ACOG) ή κάτω από 300 mg/ημέρα (ΠΟΥ). Ωστόσο, η ανασκόπηση τονίζει ότι δεν υπάρχει καθολικά αποδεκτό «ασφαλές» επίπεδο.
Δυστυχώς, δεδομένων των σοβαρών επιπτώσεων που παρατηρούνται σε ζωικά μοντέλα (όπως περιορισμός ανάπτυξης και ανωμαλίες οργάνων), οι επικριτές υποστηρίζουν ότι ακόμη και αυτές οι μέτριες ημερήσιες δόσεις μπορεί να μην είναι επαρκείς για να αποτρέψουν διακριτές, μακροχρόνιες επιπτώσεις στην ανάπτυξη του παιδιού, από συμπεριφορικές αλλαγές έως μεταβολική υγεία. Ωστόσο, η ανασκόπηση τονίζει ότι οι κίνδυνοι αυτοί παραμένουν υπό εξέταση και τα δεδομένα για τους ανθρώπους είναι λιγότερο καθοριστικά.
Η παρούσα ανασκόπηση στοχεύει να αξιοποιήσει τις πιο πρόσφατες επιστημονικές πληροφορίες για να καλύψει αυτό το κενό γνώσης, παρέχοντας στις μέλλουσες μητέρες και στους κλινικούς ιατρούς τις απαραίτητες συστάσεις για να εξασφαλίσουν μια υγιή εγκυμοσύνη και να βελτιώσουν τα μακροχρόνια αποτελέσματα των απογόνων.
Η ανασκόπηση ενσωμάτωσε δύο ξεχωριστές ροές έρευνας: προκλινικά δεδομένα από ζωικά και in vitro μελέτες, και κλινικά δεδομένα από παρατηρητικές μελέτες ανθρώπων και μετα-αναλύσεις. Αυτή η διπλή προσέγγιση χρησιμοποιήθηκε για να συνδέσει τους μηχανισμούς βλάβης που παρατηρούνται στο εργαστήριο με τους πραγματικούς κινδύνους που παρατηρούνται σε ανθρώπινους πληθυσμούς.
Η ανασκόπηση επικεντρώθηκε σε έρευνες που δημοσιεύθηκαν τα τελευταία πέντε χρόνια για κλινικές μελέτες ανθρώπων (χωρίς χρονικό περιορισμό για προκλινικά στοιχεία). Εξέτασε την επίδραση της καφεΐνης σε μια ευρεία γκάμα μετρήσιμων αποτελεσμάτων, συμπεριλαμβανομένων των κύριων επιπλοκών της εγκυμοσύνης (όπως ο διαβήτης κύησης και η προεκλαμψία), της ανάπτυξης του εμβρύου και της μακροχρόνιας υγείας των παιδιών.
