Η επίδραση των μικροπλαστικών στην υγεία των οστών
Η παραγωγή και χρήση άνω των 400 εκατομμυρίων τόνων πλαστικού κάθε χρόνο έχει προκαλέσει ρύπανση σε παραλίες, ποτάμια και ακόμη και στα πιο βαθιά μέρη των ωκεανών, φτάνοντας σε βάθη έως 11.000 μέτρων. Εκτός από τις ορατές περιβαλλοντικές επιπτώσεις, το πλαστικό συμβάλλει και στην κλιματική αλλαγή, με εκτιμήσεις να δείχνουν ότι η παραγωγή πλαστικού παράγει 1,8 δισεκατομμύρια τόνους αερίων του θερμοκηπίου ετησίως. Επιστημονικά στοιχεία υποδεικνύουν ότι η χρήση πλαστικών υλικών στην καθημερινή ζωή έχει επηρεάσει την ανθρώπινη υγεία.
Μικροπλαστικά και οστική υγεία
Πολλές πλαστικές σωματίδια αποσπώνται από κουρτίνες, έπιπλα, ρούχα και άλλα πλαστικά αντικείμενα. Αυτά τα σωματίδια παραμένουν αιωρούμενα στον αέρα, διαλύονται στο πόσιμο νερό, κολλούν σε τρόφιμα και μπορούν να εισπνευστούν, να καταναλωθούν ή να έρθουν σε επαφή με το δέρμα των ανθρώπων. Ως αποτέλεσμα, οι επιστήμονες έχουν ανιχνεύσει μικροπλαστικά στο αίμα, τον εγκέφαλο, τον πλακούντα, το μητρικό γάλα και τα ανθρώπινα οστά.
Μια μελέτη που σχετίζεται με ερευνητικό έργο που υποστηρίχθηκε από την FAPESP και δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Osteoporosis International, ανασκόπησε 62 επιστημονικά άρθρα και διαπίστωσε ότι τα μικροπλαστικά βλάπτουν την υγεία των οστών με διάφορους τρόπους. Ένα αξιοσημείωτο παράδειγμα είναι η ικανότητά τους να επηρεάζουν τη λειτουργία των βλαστοκυττάρων του μυελού των οστών, προάγοντας τον σχηματισμό οστεοκλαστών, που είναι πολυπύρηνα κύτταρα που αποδομούν τον ιστό μέσω μιας διαδικασίας γνωστής ως οστική απορρόφηση.
Επιπτώσεις και μελλοντική έρευνα
Η πιθανή επίδραση των μικροπλαστικών στα οστά είναι το αντικείμενο επιστημονικών μελετών και δεν είναι αμελητέα. Για παράδειγμα, in vitro μελέτες με κύτταρα οστικού ιστού έχουν δείξει ότι τα μικροπλαστικά μειώνουν τη βιωσιμότητα των κυττάρων, επιταχύνουν τη γήρανση των κυττάρων και αλλοιώνουν τη διαφοροποίηση των κυττάρων, εκτός από την προώθηση της φλεγμονής. Ο Rodrigo Bueno de Oliveira, συντονιστής του Εργαστηρίου Μεταλλικών και Οστικών Σπουδών Νεφρολογίας (LEMON) στη Σχολή Ιατρικών Επιστημών, Πανεπιστήμιο Πολιτείας του Καμπίνας (FCM-UNICAMP), αναφέρει ότι μελέτες σε ζώα έχουν διαπιστώσει ότι η επιταχυνόμενη γήρανση των οστεοκλαστών μπορεί να υπονομεύσει τη μικροδομή των οστών, προκαλώντας δυσπλασία. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε αδυναμία των οστών, παραμορφώσεις και ενδεχομένως παθολογικά κατάγματα.
Ο Oliveira εξηγεί ότι, αν και οι επιδράσεις αυτών των σωματιδίων στη μηχανική των οστών δεν είναι ακόμη πλήρως κατανοητές, τα δεδομένα υποδεικνύουν ότι η παρουσία του υλικού στο αίμα μπορεί να υπονομεύσει την υγεία των οστών. «Πιο εντυπωσιακά, ένα σημαντικό σύνολο ερευνών υποδηλώνει ότι τα μικροπλαστικά μπορούν να φτάσουν βαθιά στον οστικό ιστό, όπως ο μυελός των οστών, και ενδεχομένως να προκαλέσουν διαταραχές στο μεταβολισμό του», λέει.
Η ομάδα του Oliveira ξεκινά ένα ερευνητικό έργο για να επαληθεύσει στην πράξη αυτό που φαίνεται απόλυτα δυνατό στη θεωρία: η σχέση μεταξύ της έκθεσης στα μικροπλαστικά και της επιδείνωσης των μεταβολικών οστικών παθήσεων. Χρησιμοποιώντας ζωικά μοντέλα, οι επιστήμονες θα μελετήσουν την επίδραση των μικροπλαστικών στη δύναμη των μηριαίων οστών τρωκτικών.
Σύμφωνα με την Διεθνή Ίδρυμα Οστεοπόρωσης (IOF), η συχνότητα των καταγμάτων που σχετίζονται με την οστεοπόρωση αυξάνεται παγκοσμίως λόγω της γηρασμένης πληθυσμιακής ομάδας. Εκτιμάται ότι θα υπάρξει αύξηση 32% στα κατάγματα που σχετίζονται με την οστεοπόρωση μέχρι το 2050. «Η βελτίωση της ποιότητας ζωής και η μείωση του κινδύνου οστικών επιπλοκών, όπως τα κατάγματα, είναι προτεραιότητα στην υγειονομική περίθαλψη. Ήδη γνωρίζουμε ότι πρακτικές όπως η σωματική άσκηση, μια ισορροπημένη διατροφή και φαρμακολογικές θεραπείες συμβάλλουν σημαντικά σε αυτό. Ωστόσο, αν και οι οστεομεταβολικές ασθένειες είναι σχετικά καλά κατανοητές, υπάρχει ένα κενό στη γνώση μας σχετικά με την επιρροή των μικροπλαστικών στην ανάπτυξη αυτών των ασθενειών. Ως εκ τούτου, ένας από τους στόχους μας είναι να δημιουργήσουμε αποδείξεις που να υποδεικνύουν ότι τα μικροπλαστικά θα μπορούσαν να είναι μια πιθανή ελεγχόμενη περιβαλλοντική αιτία που να εξηγεί, για παράδειγμα, την αύξηση του προγραμματισμένου αριθμού καταγμάτων οστών», καταλήγει ο Oliveira.
