Η βία στα σχολεία μεταξύ ανηλίκων μαθητών φαίνεται να αποκτά ανησυχητικές διαστάσεις, καθώς περιστατικά ξυλοδαρμών και επιθέσεων καταγράφονται ολοένα συχνότερα, και οι αντιδράσεις της κοινωνίας, όπως οι γονείς και οι εκπαιδευτικοί, φαίνεται να είναι ανεπαρκείς. Αφορμές που οδηγούν σε τέτοιες επιθέσεις είναι συχνά μικρές και καθημερινές, αλλά η έκταση της βίας προδίδει μια βαθύτερη, πιο ανησυχητική κατάσταση.
Πριν από πέντε ημέρες, ένας μαθητής λυκείου μεταφέρθηκε στο Γενικό Νοσοκομείο Βόλου μετά από επίθεση συνομηλίκων του, με βίντεο του περιστατικού να κυκλοφορεί στα κοινωνικά δίκτυα. Παρόμοια περιστατικά, όπως ο άγριος ξυλοδαρμός μιας 14χρονης στη Γλυφάδα από ομάδα 20 ατόμων, καταδεικνύουν τη σοβαρότητα του φαινομένου. Η συνεχής αναπαραγωγή τέτοιων γεγονότων εντείνει την ανησυχία και την αγανάκτηση της κοινωνίας.
Οι μαθητές, μιλώντας για τη βία στα σχολεία, αναφέρουν ότι οι καυγάδες και οι επιθέσεις είναι σχεδόν καθημερινό φαινόμενο, εντός και εκτός των σχολικών χώρων. Ο Βίκτωρας, μαθητής γυμνασίου, χαρακτηρίζει τη βία ως «μόδα» που δύσκολα θα εκλείψει. Περιγράφει πώς μικρές αφορμές, όπως ένα απλό σπρώξιμο, μπορούν να κλιμακωθούν σε σοβαρούς τραυματισμούς. Η προσωπική του εμπειρία δείχνει ότι η βία δεν είναι νέο φαινόμενο, αλλά η κοινωνία φαίνεται να την αποδέχεται ως φυσικό μέρος της ζωής.
Πολλοί μαθητές αναγνωρίζουν ότι οι ρίζες της βίας ενδέχεται να προέρχονται από το οικογενειακό περιβάλλον. Όπως επισημαίνει ένας μαθητής, η πίεση και η καταπίεση που βιώνουν στο σπίτι συχνά μετατρέπεται σε βία απέναντι σε άλλους. Αυτή η διαχείριση του θυμού και της οργής είναι κοινή και οδηγεί σε αναπάντεχα και επικίνδυνα αποτελέσματα.
Μία μαθήτρια, που έχει υποστεί λεκτική βία, επισημαίνει ότι οι νέοι σήμερα βλέπουν τη βία ως μέσο αποδοχής και επιβεβαίωσης εντός των ομάδων τους. Η συμπεριφορά αυτή προκύπτει συχνά από την ανάγκη να γίνουν αρεστοί σε παρέες, οι οποίες μπορεί να λειτουργούν σχεδόν ως συμμορίες. Οι μαθητές παρατηρούν ότι η σωματική βία συχνά σχετίζεται με άλλες μορφές επιθετικότητας, και η απόφαση των θυτών να προχωρήσουν σε βίαιες ενέργειες συνδέεται με την επιθυμία να αποδείξουν τη δύναμή τους.
Τα μέσα μαζικής ενημέρωσης παίζουν ρόλο στην ενίσχυση αυτής της αντίληψης. Οι καθημερινές αναφορές σε περιστατικά βίας και τα βίντεο που αναρτώνται στα κοινωνικά δίκτυα δημιουργούν μια αίσθηση κανονικότητας γύρω από τη βία, ενώ οι νέοι συχνά αποδέχονται τέτοιες συμπεριφορές ως μέρος της καθημερινότητάς τους. Αυτή η εικόνα μπορεί να προκαλέσει αρνητικές επιδράσεις στις αντιλήψεις και τις συμπεριφορές τους.
Η ευθύνη για την καλλιέργεια αυτής της βίας, σύμφωνα με τους μαθητές, ανήκει κυρίως στους γονείς. Πρέπει να είναι πιο προσεκτικοί και ενεργοί στη ζωή των παιδιών τους, γνωρίζοντας τι βλέπουν και πώς επικοινωνούν στο διαδίκτυο. Η έλλειψη επίγνωσης σχετικά με την επιρροή των ψηφιακών μέσων μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρές συνέπειες.
Ωστόσο, υπάρχει και μια θετική εξέλιξη: οι μαθητές φαίνεται να αναγνωρίζουν τη σημασία της επικοινωνίας. Όλο και περισσότεροι νέοι ενθαρρύνονται να μιλούν για τις εμπειρίες τους και να ζητούν βοήθεια, είτε από γονείς είτε από εκπαιδευτικούς. Αυτή η αλλαγή νοοτροπίας είναι ελπιδοφόρα και μπορεί να οδηγήσει σε καλύτερη διαχείριση των προβλημάτων βίας.
Αν και οι πολιτικές προσπάθειες για την καταπολέμηση της βίας είναι σε εξέλιξη, οι μαθητές τονίζουν την ανάγκη για ουσιαστικές παρεμβάσεις και όχι μόνο λόγια. Η αυξανόμενη προβολή βίας στα μέσα ενημέρωσης και η αίσθηση της κανονικότητας που αυτή δημιουργεί απαιτούν από την κοινωνία να δράσει πιο αποφασιστικά.
Εκπαιδευτικοί αναφέρουν ότι οι μαθητές που προέρχονται από βίαια περιβάλλοντα τείνουν να αναπαράγουν αυτές τις συμπεριφορές. Για να περιοριστεί αυτό το φαινόμενο, είναι απαραίτητο να δημιουργηθούν υποστηρικτικά δίκτυα και να ενισχυθεί η επικοινωνία, τόσο στο οικογενειακό όσο και στο σχολικό περιβάλλον.
Η αυξανόμενη βία μεταξύ ανηλίκων αποτελεί ένα σύνθετο και ανησυχητικό φαινόμενο που απαιτεί άμεση και συντονισμένη παρέμβαση από όλους τους εμπλεκόμενους φορείς.
Ερευνες και οι μαρτυρίες μαθητών αποκαλύπτουν ότι η βία δεν είναι απλώς ένα πρόσκαιρο φαινόμενο, αλλά συχνά πηγάζει από βαθύτερες κοινωνικές και οικογενειακές αιτίες. Η ανάγκη για υποστήριξη, η ενίσχυση της επικοινωνίας και η ευαισθητοποίηση της κοινωνίας σχετικά με την επίδραση των μέσων ενημέρωσης είναι κρίσιμες για την καταπολέμηση αυτής της τάσης.
Μόνο μέσα από την ομαδική προσπάθεια γονέων, εκπαιδευτικών και της κοινωνίας στο σύνολό της μπορεί να δημιουργηθεί ένα ασφαλέστερο περιβάλλον για τους νέους, προάγοντας την ενσυναίσθηση και τη θετική επικοινωνία.
