Με νομοθετική ρύθμιση που θα παρέμβει στα ύψη των κτιρίων με στόχο να αμβλύνει τις αντιθέσεις στα «δώρα» του Νέου Οικοδομικού Κανονισμού (ΝΟΚ) θα αντιμετωπιστεί από την κυβέρνηση ο πόλεμος που έχει ξεσπάσει ανάμεσα στους μηχανικούς και τους εκπροσώπους της Tοπικής Aυτοδιοίκησης.
Η σφοδρότατη σύγκρουση που οδηγεί σε δημόσια αντιπαράθεση και εξαπόλυση βαρύτατων χαρακτηρισμών από τα δύο αντίπαλα στρατόπεδα επιχειρείται να εκτονωθεί με παρέμβαση της πολιτικής ηγεσίας του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας (ΥΠΕΝ).
Σύμφωνα με πληροφορίες, η ρύθμιση που θα υποβληθεί με την μορφή τροπολογίας στο πολυνομοσχέδιο του υπουργείου που συζητείται ήδη στην βουλή, προσανατολίζεται σε τροποποίηση της νομοθεσίας, ώστε να μην επιτρέπεται η συνδυαστική χρήση των μπόνους στα ύψη των κτιρίων.
Η φιλοσοφία είναι να μπει ένας «κόφτης» ώστε η επιτρεπόμενη δόμηση να μην ξεπερνά τα 2 έως 3 μέτρα κάτι για το οποίο μέχρι σήμερα (με το συνδυασμό των μπόνους του ΝΟΚ) οδηγούσε σε ασύλληπτες υπερβάσεις προ όφελος κατασκευαστών και ιδιοκτητών.
Η ρύθμιση θα είναι οριζόντια μέχρι να ολοκληρωθεί ο πολεοδομικός σχεδιασμός και θα γίνεται με κλιμακωτό τρόπο. Αυτό σημαίνει ότι στις περιοχές με συντελεστή δόμησης έως 0,8 το επιπλέον ύψος κτιρίου θα είναι έως 2 μέτρα. Στις περιοχές με συντελεστή δόμησης από 0,8 έως 1,6 το πρόσθετο ύψος που θα κερδίζει ένα κτίριο θα φτάνει έως τα 2,5 μέτρα και στις περιοχές με συντελεστή δόμησης μεγαλύτερο από 1,6 το «μπόνους» θα είναι έως 3 μέτρα.
Οι δήμαρχοι υποστηρίζουν ότι με τον συνδυασμό των τριών επίμαχων άρθρων του ΝΟΚ (101, 158, 192), όπου το πρώτο δίνει ύψος 3,40 μέτρα, το δεύτερο 2 μέτρα και το τρίτο επιπλέον 3,40 ύψος, μπορεί σε ένα κτίριο να προστεθούν δύο επιπλέον όροφοι. Ο πρόεδρος του ΤΕΕ Γιώργος Στασινός, ο οποίος πρωτοστατεί στη διατήρηση των κανόνων του οικοδομικού κανονισμού, υποστηρίζει μιλώντας στο «ΘΕΜΑ» ότι η τροποποίηση του πλαισίου ως προς το ύψος θα πρέπει να είναι και η μοναδική παρέμβαση που θα γίνει στον νόμο, στηρίζοντας τη διατήρηση των υπόλοιπων κριτηρίων και τη συνδυαστική τους προοπτική.
Αλλες πληροφορίες αναφέρουν ότι στο ΥΠΕΝ -και στην ομάδα που επεξεργάζεται τα σχετικά μέτρα- έχει πέσει στο τραπέζι και η ιδέα της καταβολής ενός τέλους για όσους αξιοποιούν τα ευεργετικά κίνητρα του ΝΟΚ υπέρ του Πράσινου Ταμείου (όπως συμβαίνει αντίστοιχα με τα αυθαίρετα). Το τέλος αυτό μελετάται να επιστρέφεται στους δήμους ώστε να αξιοποιηθεί για δράσεις περιβαλλοντικού ισοζυγίου, απαλλοτριώσεων κ.ά. Πρόκειται όμως για πρόταση που σύμφωνα με νομικούς κύκλους δεν θα μπορούσε να σταθεί εύκολα στο ΣτΕ, αφού στην περίπτωση των αυθαιρέτων έχουμε να αντιμετωπίσουμε τετελεσμένες πράξεις, κάτι που δεν συμβαίνει στην περίπτωση του ΝΟΚ. Οι «αντάρτες» δημοτικοί άρχοντες ισχυρίζονται ότι ούτε οι νομοθετικές παρεμβάσεις θα βάλουν τέλος στο πολεοδομικό σίριαλ που έχουν ανοίξει οι αποφάσεις του Συμβουλίου της Επικρατείας.
Το πρόβλημα, όπως αναφέρει ο δήμαρχος Αλίμου Ανδρέας Κονδύλης, είναι ότι υπάρχει ο λεγόμενος «κρυφός συντελεστής» στον ΝΟΚ, με διατάξεις που ήρθαν μεταγενέστερα του νόμου του 2012 και τροποποιήσεις μεταξύ 2020 και 2021. «Κι αυτές δίνουν τη δυνατότητα, άσχετα με το ενεργειακό σκέλος των παρεμβάσεων, κάποιος να χτίζει επιπλέον τετραγωνικά, τα οποία δεν μετράνε στον συντελεστή δόμησης.
Παράδειγμα τα πατάρια και οι εξώστες. Μπορεί κάποιος να φτιάχνει ένα πατάρι, δηλαδή να σηκώνει όροφο εσωτερικά, άρα να φτιάχνει μια μεζονέτα αντί για ένα διαμέρισμα, και αυτά τα επιπλέον τετραγωνικά να μη μετράνε στον συντελεστή». Ο δήμαρχος Αλίμου μιλά για χαριστικές διατάξεις αφού, όπως λέει, «τα τετραγωνικά πωλούνται, υπάρχουν στα σχέδια, πληρώνονται γι’ αυτά δημοτικά τέλη, αλλά με βάση την πολεοδομική νομοθεσία δεν φαίνονται».
«Το πρόβλημα μετριάζεται με την προτεινόμενη λύση της νομοθετικής παρέμβασης» -που μένει να δούμε πώς θα διατυπωθεί-, δηλώνει και ο δήμαρχος «3Β» (Βάρης – Βούλας – Βουλιαγμένης) Γρηγόρης Κωνσταντέλλος. Οπως σημειώνει, όμως, η υπόθεση δεν μπορεί να κλείσει συμβιβαστικά καθώς εκκρεμεί απόφαση της Ολομέλειας του ΣτΕ για την αντισυνταγματικότητα των διατάξεων του ΝΟΚ, στην οποία το Ε’ Τμήμα του δικαστηρίου έχει παραπέμψει την υπόθεση.
Ο κ. Κωνσταντέλλος εξηγεί ότι μέχρι τότε, ο ίδιος έχει δώσει εντολή στην Υπηρεσία Δόμησης του δήμου να χορηγεί τις βεβαιώσεις όρων δόμησης που αιτούνται οι μηχανικοί (με την αναφορά ότι εκκρεμεί απόφαση της Ολομέλειας) και στη συνέχεια οι ίδιοι να εκδίδουν την άδεια με δική τους ευθύνη όπως προβλέπει ο νόμος (και χωρίς τη διαδικασία της προέγκρισης). Ποιος είναι ο λόγος που ακολουθείται αυτή η πρακτική; Αυτό συμβαίνει γιατί, όπως εξηγεί ο δήμαρχος «3Β», στο κτίριο του COCO-MAT στου Μακρυγιάννη, που άνοιξε τον ασκό του Αιόλου με τα ύψη και η οικοδομική άδεια βγήκε από την ΥΔΟΜ του Δήμου Αθηναίων, όταν αποφασίστηκε να κατεδαφιστούν οι δύο όροφοι, οι ιδιοκτήτες έκαναν αγωγή στον δήμο που την εξέδωσε με τη διαδικασία της προέγκρισης ύψους 2 εκατ. ευρώ.
Από τη στιγμή που δεν υπάρχει «εντέλλεσθε» (εντολή αναστολής αδειών με ευθύνη δημάρχου), την οποία κατάργησε η απόφαση της Αποκεντρωμένης Διοίκησης τις προηγούμενες μέρες, ο δήμος παίρνει μέτρα για να προφυλαχτεί αν στο μέλλον πολίτες στραφούν εναντίον του για παρόμοια ζητήματα. Αυτό, όπως τονίζει ο κ. Κωνσταντέλλος, δεν διαφοροποιεί την απόφαση του δήμου να προσβάλλει άδειες που κάνουν χρήση των μπόνους. Μάλιστα, όπως λέει ο ίδιος, από τις 20 Μαρτίου που πήρε απόφαση το δημοτικό συμβούλιο για αναστολή έκδοσης αδειών, η οποία όμως κρίθηκε παράνομη από την Αποκεντρωμένη Διοίκηση, στον δήμο έχουν κατατεθεί τέσσερα αιτήματα. Οταν αυτά εξελιχθούν, ο δήμος θα καταθέσει προσφυγή στο Συμβούλιο της Επικρατείας για να τις ακυρώσει.
Την ίδια ώρα, ο πυρήνας των δημάρχων που ενδίδουν στον πολιτικό ακτιβισμό αψηφώντας τις πιέσεις μεγαλώνει. Μετά τους δημάρχους Βάρης – Βούλας – Βουλιαγμένης, Αλίμου και Κηφισιάς, που έχουν πάρει σαφή θέση κατά του οικοδομικού κανονισμού, στη λίστα προστίθεται και ο δήμαρχος της Αθήνας. Ο κ. Χάρης Δούκας, σύμφωνα με πληροφορίες, πρόκειται να περάσει την επόμενη εβδομάδα από το δημοτικό συμβούλιο γνωμοδότηση γνωστού συνταγματολόγου που θα γίνει απόφαση και η οποία θα κρίνει παράνομη την έκδοση οικοδομικών εργασιών πριν την απόφαση της Ολομέλειας του ΣτΕ.